نویسندگان
1 دانشگاه علامه طباطبایی
2 هیات علمی دانشگاه علوم اجتماعی
3 دانشگاه ازاد اسلامی واحد علوم تحقیقات
چکیده
از الزامات عصر حاضر، ارتقای سواد رسانهای در دنیای فراگیر از پیام‌های رسانهای است. و اما سواد رسانهای خود به خود در افراد ارتقا نمی‌یابد و نیازمند آموزش و برنامه‌ریزی منظم و جدی است که خصوصاً از سنین پایین توصیه می‌شود.
این مقاله گزارشی است از اجرای آزمایشی طرح درسی در خصوص سواد رسانهای، که طی هشت جلسه، در پایه چهارم ابتدایی دبستان پسرانه «سما 1» در سال 1392 اجرا شد. برای نگارش اولیه طرح درس‌ها، از روش مطالعه کتابخانه‌ای و اسنادی استفاده و با مشاهده همراه با مشارکت روند اجرای طرح درس‌ها در هر جلسه، ثبت و ضبط شد. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که دانش‌آموزان پس از گذراندن این دوره به اهداف آموزش سواد رسانهای در رویکرد شناختی و دیدگاه انتقادی نزدیک شدند.
هدف از ارائه این گزارش آن است که با در دست داشتن گزارش‌های گوناگونی از اجرای دوره‌های منظم آموزش سواد رسانهای برای مقاطع مختلف سنی و بررسی و تحلیل نقاط قوت و ضعف آنها، بتوان به طرح جامعی در خصوص این مهم و برای اقصی نقاط کشور دست یافت.
کلیدواژه‌ها
- ایمان، محمدتقی (1391) فلسفه روش تحقیق در علوم انسانی، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
- ایران‌پور، پرستو (1389) «میزان سواد رسانهای و نقش آن در استفاده از رسانههای تعاملی بررسی رفتار ارتباطی دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه اصفهان و دانشگاه صنعتی اصفهان»، پایاننامه کارشناسی ارشد علوم ارتباطات اجتماعی. دانشکده علامه طباطبایی.
- آزادی، پیام (1389) « سوادرسانه‌ای شناختی؛ ضرورت توسعه آموزش‌های عمومی رهبران افکار»، پایاننامه کارشناسی ارشد علوم ارتباطات اجتماعی. دانشکده علامه طباطبایی.
- پاتر، دبلیو جیمز (1391) بازشناسی رسانههای جمعی با رویکرد سواد رسانهای، ترجمه امیر یزدیان، پیام آزادی و منا نادعلی، قم: مرکز پژوهشهای اسلامی صدا و سیما.
- چابکی درزابی، رامین (1391) «جایگاه سواد رسانهای در سیاست‌های فرهنگی ارتباطی جمهوری اسلامی ایران»، پایاننامه کارشناسی ارشد علوم ارتباطات اجتماعی. دانشگاه امام صادق علیه‌السلام، دانشکده علوم اجتماعی.
- سیف، علی‌اکبر (1391) روانشناسی پرورشی نوین، تهران: دوران.
- شارپ، آن مارگارت (1389) «امتیازهای p4c نسبت به رقبا و ویژگی‌های دیگر آن»، ترجمه سعید ناجی در مجموعه کندوکاو فلسفی برای کودکان و نوجوانان: گفتوگو با پیشگامان انقلابی نو در تعلیم و تربیت. ج اول ، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، صص79-100.
- شاهین، اکرم (1390) «بررسی مقایسه‌ای سواد رسانهای در بین دانشجویان دانشگاه تهران و دانشگاه علوم پزشکی تهران»، پایاننامه کارشناسی ارشد. دانشگاه اصفهان.
- فلیک، اووه (1388) درآمدی بر تحقیق کیفی، ترجمه هادی جلیلی، تهران: نی.
- فیشر، رابرت (1388) آموزش و تفکر، ترجمه فروغ کیانزاده، اهواز: رَسِش.
- گرونلند، نرمان ای (1392) هدف‌های رفتاری (برای تدریس و ارزشیابی)، ترجمه امان‌الله صفوی، تهران: رشد.
- گلاسر، ویلیام (1391) مدارس بدون شکست، ترجمه ساده حمزه و مژده حمزه تبریزی، تهران: رشد.
- محمودی، محمد (1390) «بررسی ضرورت سواد رسانهای کودکان و نوجوانان از نگاه متخصصان آموزش و پرورش شهر تهران»، پایاننامه کارشناسی ارشد علوم ارتباطات اجتماعی. دانشکده علوم اجتماعی. دانشگاه آزاد اسلامی. واحد تهران مرکز.
- معمار امامیه، سمیرا (1390) «بررسی جایگاه سواد رسانهای در ایران از دیدگاه استادان ارتباطات»، پایاننامه کارشناسی ارشد علوم ارتباطات اجتماعی. دانشکده علوم اجتماعی. دانشگاه آزاد اسلامی. واحد تهران مرکز.
- نصیری، بهاره (1389) «مطالعه تطبیقی آموزش سواد رسانهای در کانادا و ژاپن و ارائه مدل مطلوب برای ایران»، پایاننامه دکتری علوم ارتباطات اجتماعی. دانشکده علوم انسانی و اجتماعی. دانشگاه آزاد اسلامی. واحد علوم و تحقیقات.
- ویگوتسکی، لییف سمینوویچ (1381) زبان و تفکر، ترجمه بهروز عزبدفتری، تهران: فروزش.
- یزدیان، امیر (1390) «سواد رسانهای انتقادی: بررسی موردی سطح سواد رسانهای دانشجویان کارشناسی ارشد تحقیق در ارتباطات دانشکده صدا و سیما ج.ا.ا.»، پایاننامه کارشناسی ارشد علوم ارتباطات اجتماعی. دانشکده صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران.
- Masterman, L (1997) A rationale for media education, In R. Kubey (Ed.), Media literacy in the information age, Current perspectives, Information and Behavior, Vol. 6, pp. 15-68
- Center for Media Literacy, http://www.medialit.org/pd_services.html#crash_course تاریخ بازیابی مجدد: 2 دی 1394
- Center for Media Literacy, http://www.medialit.org/reading_room/rr2.php تاریخ بازیابی مجدد: 2 دی 1394
)