نوع مقاله : علمی ترویجی

نویسندگان

1 کاندیدای دکتری علوم ارتباطات دانشگاه علامه طباطبائی، تهران

2 دانشجوی دکتری علوم ارتباطات دانشگاه آزاد اشلامی واحد شیراز، ایران

چکیده

یکی از موضوعاتی که ذهن محققین و اکثر اقشار جامعه را مشغول کرده است؛ مسئله کاهش ازدواج و افزایش طلاق در ایران است. با توجه به اهمیت رسانه‌ها همچون مطبوعات در پوشش مشکلات جامعه، این تحقیق درصدد بررسی نحوه پوشش و بازتاب اخبار ازدواج و طلاق در مطبوعات ایران در سال 95 (مطالعه موردی: کیهان، شرق، ایران، همشهری) است تا میزان و چگونگی آن را بسنجد. این تحقیق با روش تحلیل محتوای کمی و با نمونه‌گیری کل‌شماری صورت پذیرفته است. از مجموع 103 مطلب در مورد ازدواج، روزنامه همشهری با 9/37 بیشترین مطلب و شرق 5/16 کمترین مطلب را داراست. از مجموع 21 مطلب مربوط به طلاق، روزنامه همشهری و شرق به تعداد مساوی با 6/28 بیشترین مطلب را دارند. بین متغیر سطح زیر چاپ مطالب و عناصر خبری مربوط به ازدواج و روزنامه‌ها به ترتیب با 1 درصد خطا و 99 درصد اطمینان, رابطه وجود دارد (معنی‌دار است) و بین متغیر سطح زیر چاپ، عناصر خبری و ارزش‌های خبری مطالب مربوط به طلاق و روزنامه‌ها بیش از 5 درصد خطا رابطه وجود ندارد (معنی‌دار نیست). بین متغیر ارزش‌های خبری در گزینش مطالب مربوط به ازدواج و نام روزنامه‌ها نیز با بیش از 5 درصد خطا، رابطه وجود ندارد (معنی‌دار نیست). طبق نظریه برجسته‌سازی اداره‌کنندگان روزنامه‌ها با نگاهی مثبت به ازدواج سعی بر برجسته‌ساختن ازدواج داشته‌اند تا طلاق. اما این موضوع اهمیت نداشته و در یک سال تنها 124 خبر به آنها اختصاص داده‌اند که نشان می‌دهد موضوعات دیگر در اولویت اداره‌کنندگان روزنامه‌ها قرار داشته است.

کلیدواژه‌ها

 
اخوی ثمرین، زهرا؛ محسن زاده، فرشاد؛ زهراکار، کیانوش؛ احمدی، خدابخش (1396) «بررسی عوامل زمینه‌ساز طلاق در بافت اجتماعی فرهنگی شهر تهران، پژوهشی کیفی» علوم فرهنگی تربیتی زنان و خانواده، 3 (40) صص 126-105،
اردستانی سبیلان، حسن (1382)، شیوه‌های تحلیل پوشش خبری-تحقیق (پژوهش سیاسی، معاونت سیاسی سازمان صداوسیما، شماره 383
افراسیابی، حسین؛ دهقانی دارامرود، رقیه (1396) «مطالعه کیفی ازدواج پرمخاطره‌آمیز در میان زنان درگیر طلاق شهر یزد»، مطالعات اجتماعی_روان‌شناختی زنان، تابستان 2 (50) صص 155-184
جاویدانی، نیره (1393). «بررسی علل طلاق از سوی زنان متقاضی طلاق در شهر همدان». فصلنامه علمی پلیس زن، (20) صص 63-84،
بختیاری، آمنه؛ بدوی، فاطمه؛ هاشمی فشارگی، مریم‌السادات؛ نصیری، بهاره (1393)، «تحلیل محتوای موضوعی مقالات علمی-پژوهشی «حوزه زن و خانواده»، پژوهشنامه زنان، 5 (10)، صص 22-1
بروجردی علوی، مهدخت (1380)، دروازه‌بانی خبر چیست و دروازه‌بانان کیستند؟ روزنامه‌نگاری حرفه‌ای مجموعه مقالات، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات صداوسیما
توکلی‌زاده راوری، محمد؛ دهقانی، فاطمه؛ نجابتیان، مریم؛ سهیلی، فرامرز (1394)، «تحلیل محتوای مقالات فارسی نشریات علمی ایران در زمینه ازدواج و طلاق با روش خوشه‌بندی سلسله‌مراتبی»، فرهنگی تربیتی زنان و خانواده، 10 (32)، صص 28-8، قابل بازیابی از:
دالگرن، پیتر (1380)، تلویزیون و گستره همگانی. ترجمه مهدی شفقتی، تهران: نشر سروش
ساروخانی، باقر (1377). جامعه‌شناسی ارتباطات، تهران، انتشارات اطلاعات، چاپ ششم
ساروخانی، باقر (1380)، روش‌های تحقیق در علوم اجتماعی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، جلد اول، چاپ ششم
سلطانی‌فر و هاشمی (1382)، پوشش خبری، تهران: انتشارات سیمای شرق
سورین، ورنر و تانکارد، جیمز (1381). نظریه‌های ارتباطات، ترجمه علیرضا دهقان، تهران، موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران
عباسی، حجت‌الله (1382)، «دروازه‌بانی خبر در تلویزیون»، ماهنامه افق، ماهنامه تخصصی آموزش معاونت سیاسی، سال 45
قربانی، محمد؛ سعدی‌پور، اسماعیل (1386) «چگونگی نمایش ازدواج و طلاق در سریال‌های ایرانی»، فصلنامه پژوهش‌های ارتباطی، 14 (52)، صص 83-57،
کریپندورف، کلاوس (1383)، تحلیل محتوا: مبانی روش‌شناسی، ترجمه هوشنگ نایبی، تهران: نشر نی
کلانتری، عبدالحسین؛ روشن‌فکر، پیام؛ جواهری، جلوه (1396) «آثار و پیامدهای طلاق، مرور نظام‌مند تحقیقات انجام شده در ایران با تأکید بر ملاحظات جنسیتی»، زن در توسعه و سیاست (پژوهش زنان)، 9 (3)، صص 131-111،
گلادینگ، ساموئل (1384)، خانواده درمانی، ترجمه فرشاد بهاری و دیگران، جلد چهارم، تهران: نشر تزکیه.
محسنیان‌راد، مهدی (1384)، ارتباط‌شناسی، تهران، انتشارات سروش
محمدی، زهرا (1383)، بررسی آسیب‌های اجتماعی زنان در دهه 1370 و 1380، تهران: روابط عمومی شورای فرهنگی زنان
مهدیزاده، سید محمد (1391)، نظریه‌های رسانه: اندیشه‌های رایج و دیدگاه‌های انتقادی، تهران: همشهری
میشل، آندره (1354)، جامعه‌شناسی خانواده و ازدواج، ترجمۀ فرنگیس اردلان، تهران: دانشکده علوم اجتماعی
نصراللهی، اکبر (1389). مدیریت پوشش خبری بحران، تهران: مرکز مطالعات و توسعۀ رسانه‌ها.
hoplock, lisa (2012),"Will she say yes? A content analysis of accepted and rejected marriage proposals", M.Sc.,thesis University of Victoria, retrieved in https://dspace.library.uvic.ca
Monique Johnson, Chanell (2015), "A Comparative Content Analysis of Marriage Equality in Television News", M.Sc.,thesis, Drexel University, retrieved in https://idea.library.drexel.edu