نویسندگان

1 دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه خوارزمی، تهران

2 دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه خوارزمی تهران

چکیده

احساس ناامنی امری نسبی است و برحسب زیست جهان اجتماعی کنشگران و تجربه زیسته آنها متفاوت است. هدف این پژوهش واکاوی معنا، تجارب زیسته، زمینه­ها، علل و پیامدهای احساس ناامنی زنان حاشیه­نشین شهری است که بدین منظور با بهره­گیری از روش­شناسی کیفی، متد نظریه مبنایی، ابزار مصاحبه نیمه­ساخت و روش نمونه­گیری هدفمند با 33 نفر از زنان شهرک محمد آباد واقع در جنوب شهرستان شهریار مصاحبه به عمل آمد. داده­های گرداوری شده پس از مراحل کدگذاری به جهت تفسیر معنا و تعیین شرایط علّی، زمینه­ها و پیامدهای احساس ناامنی زنان، مقوله­بندی و تحلیل شد. نتایج پژوهش بیانگر آن است که 4 نوع احساس ناامنی (جانی، روانی، منزلتی و اخلاقی) در تجربه زیسته زنان حاشیه نشین شهری وجود دارد. همچنین اختلال در شخصیت، اختلال توزیعی، اختلال نمادی به عنوان شرایط علّی، عدم خوانایی فضا و شیء وارگی بدن زنانه به عنوان زمینه ها و فرسایش (ارتباطی و اجتماعی) به عنوان پیامد احساس ناامنی زنان حاشیه نشین شهری کشف گردید.

کلیدواژه‌ها

 
- اباذری. یوسف، صادقی فسایی. سهیلا و حمیدی. نفیسه (1387)، احساس ناامنی در تجربه زنانه از زندگی روزمره، پژوهش زنان، شماره 1.
- احمدی. محمد، کلدی. علیرضا (1392)، احساس امنیت اجتماعی زنان و عوامل اجتماعی موثر بر آن: شهر سنندج، فصلنامه علمی- پژوهشی رفاه اجتماعی، سال 13. شماره 49.
- اعظم آزاده. منصوره، دهقان فرد. راضیه (1385)، خشونت علیه زنان در تهران: نقش جامعه­پذیری جنسیتی، منابع در دسترس زنان و روابط خانوادگی، پژوهش زنان، دوره 4، شماره 1و2.
- بهرامی. رحمت ا... (1388)، عوامل موثر بر شکل­گیری حاشیه­نشینی و تاثیر آن بر امنیت اجتماعی مطالعه موردی شهر سنندج، مسکن و محیط روستا، شماره 126.
- چلبی. مسعود (1390)، تحلیل اجتماعی در فضای کنش، تهران: نشرنی، چاپ دوم.
- چلبی. مسعود (1391)، جامعه شناسی نظم. تشریح و تحلیل نظری نظم اجتماعی، تهران: نشرنی، چاپ ششم.
- حاتمی.علی، احمدی.بختیار و اسمعیلی.عطاء (1394)، بررسی عوامل مرتبط با میزان احساس امنیت اجتماعی شهروندان مطالعه موردی زنان شهر کرمانشاه، پژوهش­های راهبردی امنیت و نظم اجتمای، سال چهارم، شماره سوم.
- دانایی فرد. حسن، مظفری. زینب (1387)، ارتقاء روایی و پایایی در پژوهش­های کیفی مدیریتی: تأملی بر استراتژی­های ممیزی پژوهشی، فصلنامه پژوهش­های مدیریت، دوره اول، شماره یک.
- ریتز. جرج (1392)، مبانی نظریه جامعه­شناختی معاصر و ریشه­های کلاسیک آن، تهران: نشر ثالث، چاپ دوم.
- ساروخانی. باقر، نویدنیا. منیژه (1385)، امنیت اجتماعی خانواده و محل سکونت؛ در تهران، فصلنامه علمی- پژوهشی رفاه اجتماعی، سال ششم، شماره 22.
- صادقی فسایی. سهیلا، آهنگر سله­بنی. اعظم، دانش. پروانه و قاضی نژاد مریم (1392)، درک و تصور زنان از قربانی شدن (مطالعه کیفی در شهر تهران)، مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، دوره 2، شماره 3.
- صالحی امیری. سیدرضا، خدائی. زهرا (1389)، ویژگی­ها و پیامدهای اسکان غیررسمی و حاشیه­نشینی شهری نمونه موردی: کلانشهر تهران. بررسی مسائل اجتماعی ایران، سال اول. شماره سوم.
- فاضلیان. پوراندخت (1389)، بررسی رابطه نوع حجاب و میزان امنیت اجتماعی در بین زنان شهر تهران، پژوهشنامه زنان، سال اول. شماره دوم.
- فلیک. اووه (1392)، درآمدی بر تحقیق کیفی، ترجمه هادی جلیلی، تهران: نشرنی، چاپ ششم.
- قادرزاده.امید، خزایی. سارا (1393)، مطالعه کیفی دلالت­های معنایی احساس ناامنی زنان در فضاهای عمومی، زن در توسعه و سیاست، دوره 12. شماره 3.
- محمدی. جمال، جهانگیری. امید و پاکدامن. یوسف (1395)، تجربه احساس ناامنی زنان در فضای شهری، مطالعات فرهنگ-ارتباطات، سال 17. شماره 33.
- مکتوبیان. مریم، قاسمی. وحید، هاشمیان فر. سید علی (1394)، بیان مدلی داده­بنیاد برای بررسی جامعه­شناختی آزار  جنسی و احساس ناامنی زنان در بیمارستان­ها، بررسی مسائل اجتماعی ایران، دوره 6. شماره 1.
- میرزایی. خدیجه، وکیلیان. کتایون و حاجیان. سپیده (1389)، بررسی میزان خشونت خانگی از نوع روانی در زنان شاغل و خانه­دار شهر شاهرود و ارتباط خشونت روانی با برخی از مشخصات دموگرافیک در سال 1388، پزشکی قانونی، دوره 16. شماره 4.
- میرسپاسی. علی (1388)، اخلاق در حوزه عمومی؛ تاملاتی در باب ارزش­ها و نهادهای دموکراتیک، تهران: نشر ثالث.
- نائبی. هوشنگ، صدیق سروستانی. رحمت ا... و قهرمانی. سهراب (1388)، نقش فضاهای بی­دفاع شهری در رفتارهای خشونت­آمیز، فصلنامه دانش انتظامی، سال 13. شماره 1.
- نائبی. هوشنگ، خادمی. علی، رشنودی. بهزاد و امیری. رقیه (1392)، بررسی وضعیت احساس امنیت اجتماعی در بین جوانان شهر تهران، فصلنامه علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی- واحد شوشتر، سال 7 . شماره 2.
- نقدی. اسدا...، صادقی. رسول (1385)، حاشیه­نشینی چالشی فراروی توسعه پایدار شهری (با تاکید بر شهر همدان)، فصلنامه علمی- پژوهشی رفاه اجتماعی، سال 5. شماره 20.
- نوروزی. فیض اله، فولادی سپر. سارا (1388)، بررسی احساس امنیت اجتماعی زنان 15-29 ساله شهر تهران و عوامل اجتماعی موثر بر آن، فصلنامه راهبرد، سال 18. شماره 53.
- هاشمیان فر. سید علی، سادات کشاورز. زهرا (1391)، بررسی جامعه­شناختی گستره احساس امنیت اجتماعی در شهر اصفهان، پژوهش­های راهبردی امنیت و نظم اجتماعی، سال اول. شماره 3.
- Hutta. J.S (2009), Geographies of Geborgenheit: beyond feelings of safety and the fear of crime, Environment and Planning D: Society and Space, V 27. PP: 251-273.
- Macmillan. R, Nierobisz. A, Welsh. S (2000), Experiencing the streets: harassment and perceptions of safety among women, Journal of Research in crime and delinquency, Sage pub, Inc, V 37. No 3. PP: 306-322.
- Timperio. A, Veitch. J, Carver .A (2015),Safety in numbers: Does perceived safety mediate associations between the neighborhood social environment and physical activity among women living in disadvantaged neighborhoods?, Preventive Medicine, Elsevier pub,Inc.PP:1-6.