نویسندگان
1 دانشگاه یزد
2 دانشگاه خوارزمی
چکیده
این مقاله با هدف درک گرایش زنان به فعالیت ورزشی، به بررسی کیفی گرایش زنان به تناسب اندام در یکی از باشگاههای تهران میپردازد. دادهها از طریق مصاحبه عمیق با هشت عضو باشگاه گردآوری شدهاند و برای تجزیه و تحلیل دادهها از روش نظریه زمینهای استفاده شده است. نتایج تحقیق در سه بخش شرایط، تعاملات و پیامدها مقولهبندی شدهاند. یافتهها نشان میدهند که سه مقولۀ «توجه به بدن تحت لوای حفظ سلامت»، «تغییر فضا»، و «رسانهها و شبکههای اجتماعی» ازجمله بسترها و شرایطیاند که در ترغیب بانوان به فعالیت ورزشی اثرگذار هستند. همچنین، تعاملاتی که در باشگاه بین افراد شکل میگیرد منجر به توجه متقابل در باشگاه و تأیید و تحسین آنها می شود که در انگیزه آنها مؤثر است. افزون بر این، پیامد ورزش کردن این افراد بهطورکلی عبارتند از: تغییر سبک زندگی، آرامش روانی، تناسب اندام، هویت یابی، فراغت مندی نوین، مقبولیت اجتماعی. به طور کلی، نتایج نشان دهندۀ این است که گرایش به ورزش در بین زنان مورد مطالعه برای مدیریت بدن به منظور هویتیابی صورت میگیرد.
کلیدواژهها
- آزاد ارمکی، تقی؛ چاوشیان، حسن (1381)، «بدن بهمثابۀ رسانۀ هویت»، مجلۀ جامعهشناسی ایران، سال چهارم، شماره 4، صص 75-57.
- احمدنیا، شیرین (1384)، جامعهشناسی بدن و بدن زنان، جلد پنجم، تهران: انتشارات روشنگران و مطالعات زنان، صص 143-133.
- احمدی، عزتالله؛ عدلیپور، صمد؛ افشار، سیمین؛ بنیاد، لیلی (1395)، «تبیین جامعهشناختی مدیریت بدن و ارتباط آن با عوامل اجتماعی و فرهنگی در میان دختران و زنان شهر تبریز»، پژوهشنامۀ زنان، سال هفتم، شماره 15، صص 50-29.
- ادیبی سده، مهدی؛ علیزاده، مهستی؛ کوهی، کمال (1390)، «تبیین جامعهشناختی مدیریت بدن در میان زنان»، مطالعات اجتماعی-روانشناختی زنان، سال نهم، شماره 3، صص 58-35.
- استراوس، آنسلم؛ کوربین، جولیت (1391)، مبانى پژوهش کیفى: فنون و مراحل تولید نظریه زمینهای، ترجمه ابراهیم افشار، تهران: نشر نی.
- اسکیدمور، ویلیام (1375)، نظریههای جامعهشناسی: تفکر نظری در جامعهشناسی، ترجمه علیمحمد حاضری و همکاران، تهران: انتشارات تابان.
- اصغرپور ماسوله، احمدرضا؛ ناصری، زهرا؛ حسنی درمیان، غلامرضا (1392)، «بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر اعمال مدیریت بدن دختران: مطالعه موردی دختران نوجوان شهرستان مشهد»، مجموعه مقالات تحولات سبک زندگی در ایران (جلد دوم)، تهران: تیسا. صص 511-479.
- ایناتلو، مینا (1395)، برساخت بدن: جامعهشناسی سبکهای مدیریت بدن جوانان، تهران: جامعهشناسان.
- براتلو، فاطمه؛ خودی، مرجان (1394)، «عوامل مؤثر فردی بر نگرش زنان نسبت به مدیریت بدن»، مجله مدیریت فرهنگی، سال نهم، شماره 28، صص 123-113.
- بوردیو، پیر (1381)، «کنشهای ورزشی و کنشهای اجتماعی»، ترجمه محمدرضا فرزاد، ارغنون، شماره 20، صص 245-227.
- حیدرخانی، هابیل؛ حاجی آقایی، لیلا؛ رحمانی، غلامعباس (1392)، «رابطۀ ابعاد سرمایۀ فرهنگی و مدیریت بدن در زنان»، فصلنامه زن و فرهنگ، سال پنجم، شماره 18، صص 69-55.
- خواجه نوری، بیژن؛ روحانی، علی؛ هاشمی، سمیه (1390)، «سبک زندگی و مدیریت بدن»، فصلنامه زن و جامعه، سال دوم، شماره 4، 47-21.
- جیولیونوتی، ریچارد (1391)، نظریههای جامعهشناسی انتقادی در ورزش، ترجمه افسانه توسلی، تهران: علم.
- دوفرانس، ژاک (1385)، جامعهشناسی ورزش، ترجمه عبدالحسین نیکگهر، تهران: توتیا.
- ذکایی، محمدسعید (1386)، فرهنگ مطالعات جوانان، تهران: انتشارات آگه.
- راسخ، کرامتالله؛ مبری، معصومه؛ ماجدی، سیدمسعود (1389)، «بررسی نگرش زنان نسبت به مدیریت بدن (مطالعه موردی دانشجویان دختر دانشگاه آزاد اسلامی شیراز)»، زن و مطالعات خانواده، سال سوم، شماره 10، 59-35.
- رستگار، یاسر؛ اخلاصی، ابراهیم؛ گلشنی خجسته، لیلا (1395)، «بصریشدن منزلت زنانه و مدیریت بدن (مورد مطالعه: زنان مراجعهکننده به مراکز زیبایی در شهر بندرعباس)»، مطالعات جنسیت و خانواده، سال چهارم، شماره 1، صص 116-93.
- رضایی، احمد؛ محمدزاده، حمیده؛ محمدزاده، فاطمه؛ رضایی، حسین (1394)، «سبک زندگی و مدیریت بدن (مورد مطالعه: جوانان 29-15 سال در شهر مرند)»، جامعهشناسی و مدیریت سبک زندگی، سال اول، شماره 2، صص 50-1.
- رقیبی، مهوش؛ میناخانی، غلامرضا (1396)، «ارتباط مدیریت بدن با تصویر بدنی و خودپنداره»، دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی، سال دوازدهم، شماره 46، صص 81-72.
- ریتزر، جورج (1374)، نظریه جامعهشناسی در دوران معاصر، ترجمه محسن ثلاثی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
- علمی، محمود؛ صباغ، صمد؛ افتخاری، سروه (1389)، «تعیین رابطه بین ابعاد سبک زندگی و مدیریت بدن در میان دانشجویان دختر دانشگاه آزاد اسلامی بوکان»، مطالعات جامعهشناسی، سال سوم، شماره 7، صص 40-23.
- علمی، محمود؛ باقری زنوز، بهارک (1392)، «بررسی رابطه پایگاه هویت و مدیریت بدن در بین دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز»، مطالعات علوم اجتماعی ایران، سال دهم، شماره 3، صص 241-216.
- فاتحی، ابوالقاسم؛ اخلاصی، ابراهیم (1387)، «مدیریت بدن و رابطه آن با پذیرش اجتماعی بدن (مطالعه موردی زنان شهر شیراز)»، فصلنامه مطالعات راهبردی زنان، سال یازدهم، شماره 4، صص 42-9.
- فاضلی، محمد (1382)، مصرف و سبک زندگی، قم: انتشارات صبح صادق.
- فلیک، اووه (1391)، درآمدی بر تحقیق کیفی، ترجمه هادی جلیلی، تهران: نشر نی.
- قادرزاده، امید؛ قادرزاده، هیرش؛ حسنپناه، حسین (1391)، «تأثیر مصرف رسانههای جمعی بر مدیریت بدن زنان»، فصلنامه زن و جامعه، سال سوم، شماره 11، صص 154-125.
- قبادی، حشمت؛ کلدی، علیرضا؛ مهدی، سید محمدصادق (1397)، «تبیین جامعهشناسی مدیریت بدن و ارتباط آن با عوامل اجتماعی و فرهنگی»، فصلنامه فرهنگی-تربیتی زنان و خانواده، سال سیزدهم، شماره 45، صص 95-75.
- کالهون، کاریج (1388)، نظریههای متأخر جامعهشناسی، ترجمه حمیدرضا جلاییپور و جمال محمدی، تهران: نشر نی.
- کلانتری، عبدالحسین؛ تسلیمی طهرانی، رضا (1392)، «تمایزات جامعهشناختی و جغرافیایی سبک زندگی در شهر تهران»، مطالعات جامعهشناختی، سال بیستم، شماره 2، صص 208-187.
- کوزر، لوئیس (1372)، زندگی و اندیشه بزرگان جامعهشناسی، ترجمه محسن ثلاثی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
- کوهی، کمال (1390)، تبیین جامعهشناختی مدیریت بدن در میان زنان شهر تبریز، رساله دکتری، دانشگاه اصفهان (دانشکده ادبیات و علوم انسانی).
- گیدنز، آنتونی، (1378)، تجدد و تشخص: جامعه و هویت شخصی در عصر جدید، ترجمه ناصر موفقیان، تهران، نشر نی.
- لوپز، خوزه؛ اسکات، جان (1385)، ساخت نظریه اجتماعی، ترجمه حسین قاضیان، تهران: نشر نی.
- مجدالدین، اکبر (1383)، «نوربرت الیاس: بنیانگذار جامعهشناسی فرایند»، شناخت، سال چهاردهم، شماره 41 و 42، صص 148-131.
- محمدپور، احمد (1392)، روش تحقیق کیفی ضدروش 1: منطق و طرح در روششناسی کیفی، تهران: جامعهشناسان.
- محمودیان، حسین؛ کوچانی اصفهانی، مسعود؛ مقدس، سعید (1394)، «مصرف رسانه، مدیریت بدن و رفتار باروری؛ مورد مطالعه: زنان معلم یاسوج»، راهبرد فرهنگ، سال هشتم، شماره 31، صص 196-173.
- نقدی، اسداله؛ بلالی، اسماعیل؛ ایمانی، پروین (1390)، «موانع فرهنگی-اجتماعی مشارکت زنان در فعالیتهای ورزشی»، زن در توسعه و سیاست، سال نهم، شماره 1، صص 163-147.
نوروزی، علی؛ ملکی، امیر؛ پارسامهر، مهربان؛ قاسمی، حمید (1397)، «بررسی تأثیر تصویر بدن و مدیریت بدن بر مشارکت ورزشی زنان استان ایلام»، جامعهشناسی کاربردی، سال بیستونهم، شماره 4، صص 129-