نویسندگان
1 گروه علوم اجتماعی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
2 علوم اجتماعی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
چکیده
در این مطالعه با توجه به اهمیت حوزه‌ی بدن و برجسته‌سازی مفهوم بدن (اجتماعی) در حیات اجتماعی و مطالعات علوم اجتماعی تلاش شده است تا با روشی توصیفی تحلیلی و گردآوری اطلاعات به‌صورت اسنادی و کتابخانه‌ای و استفاده از رویکرد یاگر در مبحث تحلیل گفتمان انتقادی، فهمی جامع از مقوله‌ی بدن و گفتمانهای دخیل صورت گرفته و درنهایت «سامانه‌ی بدن» به لحاظ معرفتی و گفتمانی ارائه گردد. نتایج این مطالعه بر همین اساس نشان داد در حوزه‌ی بدن چه در سطح داخلی و چه در عرصه‌ی بین‌المللی گفتمان‌هایی نظیر مدرنیته، پزشکی، رسانه و مطبوعات، حقوق، ریسک و سلامتمحوری، سنت، دین، طبیعت‌گرایی، ادبیات، پساساختارگرایی، فمینیسم، روان‌شناسی، مقاومت و عاملیت عرصه‌ی سخنگویی یافته و برای هژمونیک شدن پیوسته در کشمکش‌اند و بعد گفتمانی سامانه‌ی بدن را تشکّل می‌بخشند. همچنین ابژه‌هایی نظیر پروتزها، مکمل‌های غذایی، وسایل آرایشی بهداشتی، داروها، محصولات بادی‌شاپ‌ها و دستورالعمل‌ها، تجلیات مادی این سامانه محسوب می‌شوند. بر اساس نظریه‌ی یاگر سامانه‌ی بدن مشتمل بر توده‌ی گفتمانی درهم‌جوشی است که نتیجه آن رشد بی حد و حصر و مداوم گفتمانهای بدن است.
کلیدواژه‌ها
- اباذری، یوسف و حمیدی، نفیسه (1387) جامعه‌شناسی بدن و پاره‌ای مناقشات، پژوهش زنان، دوره 6، شماره 4، زمستان
- انگلیس، دیوید (1391) فرهنگ و زندگی روزمره، مترجم: علیرضا مرادی، انتشارات تیسا
- اخوت، احمد (1388). دو بدن شاه، تأملاتی درباره نشانه‌‌شناسی بدن و قدرت نشر خجسته، تهران.
- آزاد ارمکی، تقی. غراب، ناصر (1387) بدن و هویت، فصلنامه مطالعات فرهنگی و ارتباطات، سال چهارم، شماره 13، زمستان، صص 122- 101
- آلبرو، مارتین (1380)، مقدمات جامعه‌شناسی، ترجمه منوچهر صبوری، تهران، نشر نی
- بارکر، کریس (1387) مطالعات فرهنگی، نظریه و عملکرد، ترجمه مهدی فرجی و نفیسه حمیدی، پژوهشگاه مطالعات فرهنگی و اجتماعی
- بروتون، داوید لو (1392) جامعه‌شناسی بدن، ترجمه ناصر فکوهی، نشر ثالث
- جلایی‌پور، حمیدرضا و محمدی، جمال (1387) نظریه‌های متأخر جامعه‌شناسی، ترجمه و تألیف، نشر نی، چاپ اول، تهران
- چاوشیان، حسن، آزاد ارمکی، تقی (1381) بدن به‌مثابه رسانه هویت، جامعه‌شناسی ایران، ش 4، زمستان
- حاجی میری، فاطمه (1391) قدرت و بدن، بدن زنانه به‌مثابه ابژه‌ی قدرت، سایت انسان‌شناسی و فرهنگ،
- حسنپور، آرش. ربانی، علی (1396) بدن‌بینی کاربست رویکرد گفتمان تاریخی رُوث وُداک در تحلیل مستند دماغ به سبک ایرانی، فصلنامه جامعه شناسی کاربردی، در دست انتشار، زمستان 96
- خلیلی، ولی. مرادی، آرزو (1389) زیر تیغ؛ گزارش اینفوگرافیکی از وضعیت جراحی زیبایی، روزنامه شرق، سال پنجم، یکشنبه، ده بهمن، شماره 1173
- دریفوس، هیوبرت؛ رابینو، پل (1389) میشل فوکو، فراسوی ساختارگرایی و هرمنوتیک، ترجمه حسین بشیریه، نشر نی، چاپ هفتم، تهران.
- ذکایی، محمد سعید، امن‌پور، فاطمه (1391) درآمدی بر تاریخ فرهنگی بدن در ایران، انتشارات تیسا، چاپ دوم، تهران
- ذکایی، محمد سعید (1386) جامعه‌شناسی جوانان ایران، تهران، مؤسسه انتشارات آگه
- ذکایی، محمد سعید (1386) فرهنگ مطالعات جوانان، تهران، مؤسسه انتشارات آگه
- ربانی، علی. خوش‌آمدی، مرتضی (1390) بررسی تطبیقی رویگردهای انتقادی به تحلیل گفتمان، فصلنامه روش‌شناسی علوم انسانی، سال هفدهم، شماره 68، پاییز
- رفعت‌جاه، مریم، سیارپور، فاطمه (1390) عوامل اجتماعی فرهنگی و مؤثر بر بازنمایی هویت از طریق بدن، فصلنامه مطالعات فرهنگی و ارتباطات، سال هفتم، شماره 23، تابستان
- ریتزر، جورج (1389) مبانی نظریه جامعه‌شناختی معاصر و ریشه‌های کلاسیک آن، ترجمه شهناز مسمی پرست، نشر ثالث
- زاهدی‌فر، پروانه (1388) واکاوی علل اقدام به اعمال جراحی زیبایی، بیست و یکم مهرماه 88 گزارش نشست انجمن جامعه‌شناسی ایران
- ژیانپور، مهدی (1386) بررسی عوامل جامعه‌شناختی مؤثر بر جراحی زیبایی در شهر اصفهان، پایان‌نامه کارشناسی ارشد جامعه‌شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه اصفهان.
- شارون، جوئل (1386) ده پرسش از دیدگاه جامعه‌شناسی، ترجمه منوچهر صبوری، تهران، نی
- علیخواه، فردین (1387) گفت‌وگو با روزنامه اعتماد ملی، 19/1/1387
- فاتحی، ابوالقاسم، اخلاصی، ابراهیم (1389) گفتمان جامعه‌شناسی بدن و نقد آن بر مبنای نظریه حیات معقول و جهان‌بینی اسلامی، مجله معرفت فرهنگی، سال اول، شماره دوم، بهار 1389، ص 57 ـ 82
- فرکلاف، نورمن (1379) تحلیل انتقادی گفتمان؛ مترجمان، شایسته پیران و دیگران، وزارت فرهنگ ارشاد اسلامی، مرکز مطالعات و پژوهش‌های رسانه‌ها.
- فکوهی، ناصر (1386) این دماغ لعنتی؛ نگاهی به فیلم مستند دماغ به سبک ایرانی، سایت انسان‌شناسی و فرهنگ
- کاشی، محمدجواد غلامرضا، هلالی ستوده، مینا (1392) واکاوی گفتمان نظارت بر تن زنانه در ایران پس از انقلاب اسلامی، فصلنامه مطالعات فرهنگی و ارتباطات، سال نهم، شماره 32، پاییز
- کرکوف، فیلیپ (1392) جامعه‌شناسی‌های نوین، بین امر جمعی و امر فردی، ترجمه علیرضا خدامی، انتشارات کتاب آمه، چاپ اول پاییز، تهران
- گودرزی، محسن (1388) تحلیل گفتمان انتقادی، کتاب ماه علوم اجتماعی، شماره 22، دی‌ماه
- گین، نیکلاس (1392) آینده نظریه‌ی اجتماعی، ترجمه محمدرضا مهدی زاده، انتشارات جامعه شناسان، چاپ اول، تهران
- مهدی‌فر، حسن (1381) حیات معقول از دیدگاه علامه محمدتقی جعفری (با تأکید بر تفسیر نهج‌البلاغه)، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، قم: مؤسسه آموزش عالی باقرالعلوم
- هیز، کرسیدا. ج و جونز، مردیت (1392). جراحی زیبایی در عصر جنسیت، مترجم: حمید پرنیان، مجله‌ی اینترنتی زن نگار نشریه پژوهشگران و کنشگران مطالعات زنان، شماره 13، خردادماه، Www.Zannegaar.Net
- یورگنسن، ماریان و فیلیپس، لوئیز (1389) نظریه و روش در تحلیل گفتمان، ترجمه هادی جلیلی نشر نی
- Amalia Mustika Nur (2014) Cosmetic Surgery As A Feminine Practice In The Film 200 Pounds Beauty, State University Of Malang, Faculty Of Letters English Department, May
- Bauman, Zygmunt. Lyon, David (2013) Liquid Surveillance: A Conversation Publisher: Polity
- Bauman, Z. (2003). Liquid love: On the frailty of human bonds. Cambridge: Polity Press.
- Bauman, Z. (2005). Liquid Life. Cambridge: Polity Press.
- Bauman, Z. (2000). Liquid modernity. Cambridge: Polity Press.
- Bordo, S. (1995) Unbearable weight: Feminism, Western Culture and the Body. Barekley, CA, Los Angeles, and London: University of California Press
- Bussolini, Jeffrey(2010) What is a Dispositive?, journal of Foucault Studies, No. 10, pp. 85-107, November
- Coupland, Justine& Gwyn, Richard (2003) Discourse, The Body, And Identity, First Published By Palgrave Macmillan
- Dingman, Sherry, Otte, Maria E. Melilli, Foster, Christopher, College, Marist (2012): Cosmetic Surgery: Feminist Perspectives, Women & Therapy, 35:3-4, 181-192
- Douglas, Marry (1970), Natural Symbols: explorations in cosmology, London. Barrie and Rackliff, the Cresset Press,
- Douglas, M, (1996) Purity and danger: an analysis of concepts of pollution and taboo, London: Routledge
- Douglas, M. (1997) “The two worlds”, in Natural Symbols, London: Routledge
- Esposto, Carly (?) Media’s influence of Cosmetic Surgery through Reality Television Shows, Final Essay, McMaster University, Sociology Department, Undergraduate. Studies
- Elliott, A. (2008). Making the cut: How cosmetic surgery is transforming our lives. London: Reaktion Books.
- Featherstone, M. (1987) “Lifestyle and Consumer Culture”: Theory, Culture and Society
- Featherstone, M. (2000). Body modification: an introduction. In M. Featherstone (Ed.), Body modification (pp. 1-14). London: Sage.
- Foucault, M. (1980) the History of Sexuality, Harmonds worth: Penguin
- Fraser, S. (2003). Cosmetic surgery, gender and culture. New York: Palgrave Macmillan.
- Gimlin, D. (2000). Cosmetic surgeryکوپلانده یا نحوی زیبایی،فیک387ل، شماره: beauty as commodity. Qualitative Sociology, 23(1), 77-98.
- Jager, Siegfried (2001) Discourse and knowledge: theoretical and methodological aspects of a critical discourse and dispositive analysis in METHODS OF CRITICAL DISCOURSE ANALYSIS Edited by Ruth Wodak and Michael Meyer SAGE Publications London
- Jeffreys, Sheila. 2005. Beauty and Misogyny. New York: Rouledge Publishing
- Jones, M. (2008a). Makeover culture‟s dark side: breasts, death and Lolo Ferrari. Body & Society, 14(1), 89-104.
- Heyes, C. (2007). Cosmetic surgery and the television makeover: a Foucauldian feminist reading. Feminist Media Studies, 7(1), 17-32.
- Lee, Sharon Heijin. 2012. The (Geo) politics of Beauty: Race, Transnationalism, and Neoliberalism in South Korean Beauty Culture. Unpublished Dissertaion. University of Michigan
- Lee Shu-Yueh (2009) the Power of Beauty in Reality Plastic Surgery Shows: Romance, Career, and Happiness Communication, Culture & Critique ISSN 1753-9129
- Mellor, Philip a, shilling, chris (2010) body pedagogics and religious habitus: a new direction for sociological study of religion, religion (40) pp. 27 - 38
- Morgan, K. P. (2009). Women and the knife: cosmetic surgery and the colonisation of women‟s bodies. In C. Heyes & M. Jones (Eds.) Cosmetic surgery: A feminist primer (pp. 49-77). Farnham: Ashgate.
- Salehi Hamid Reza, Mangion Ann Marie (2014) Legal aspects of cosmetic and plastic surgery International Journal of Advanced Studies in Humanities and Social Science, Volume 2, Issue2,pp 111-115
- Shilling, C. (2003). The body and social theory (2nd Ed). London: Sage.
- Shilling, Chris (1993), Body and Social Theory, London: Sage Publication
- Turner, B(1991a), Recent Developments in the Theory of Body, London: Sage Publication,
- Turner. B.S (1987) Medical Power and Social Knowledge, London: Sage Publication
- Turner, B. (1996) The body and society, London: Sage
- Taylor, Nicole(2006) Constructing Gendered Identities through Discourse: Body Image, Exercise, Food Consumption, and Teasing Practices among Adolescents, Department Of Anthropology, For The Degree Of Doctor Of Philosophy, In The Graduate College, The University Of Arizona.
- Van Dijk, Teun( 2001 ), ”Principal of Critial Discourse Analysis , in Michael Toolan, ed, Critical Discourse Analysis, volume2, Routhledge, London and New York, First Published, PP. 104 – 143.
- Weinmann, michiko (2010) Operation Beauty: Discourses of Cosmetic Surgery in Popular Women‟s Magazines in Australia, Germany and Japan, A thesis submitted in fulfilment of the requirements for the degree of Doctor of Philosophy, School of Education Design and Social Context Portfolio RMIT University July 2010
- Weiss, Gilbert and Wodak, Ruth, (2003) Critical Discourse AnalysisTheory and Interdisciplinarity, Palgrave
- Wodak, Ruth. Meyer, Michael (2001) Methods of Critical Discourse Analysis, London:SAGE Publications
)