نویسندگان

دانشگاه کردستان

چکیده

    این پژوهش به­دنبال واکاوی این مسئله است که زنان زندگی اجتماعی خود را چگونه در ادبیات روایت کرده­اند. روایت هر فرد از زندگی خود اساساً حاوی مؤلفه­های اصلی شکل­دهندۀ هویت شخصی و تجربۀ زیستۀ او است و هویت شخصی و تجربۀ زیستۀ فرد بسته به متغیر جنسیت تفاوت می­پذیرد، طوری­که می­توان از مقولۀ تجربۀ مردانه/ زنانه سخن گفت. در این پژوهش واکاوی تجربۀ زنانه در ادبیات با تکیه بر آرای گیدنز در باب روایت هویت شخصی صورت گرفته است. روش کیفی مورد استفاده تحلیل روایت است. نتایج تحقیق نشان می­دهد که به­رغم یأس مفرط حاکم بر اشعار او، وی تحقق تجربه­ای انسانی­تر از زندگی برای زنان و رهایی آنها از الزامات و قواعد سرکوبگر جامعۀ مردسالار را امکان­پذیر می­داند و مایه­هایی قوی از امید به واگشایی امکان­ها و روزنه­ها در آینده در لایه­های مضمر اشعار او نهفته است. آن­گونه که از اشعار او  برمی­آید، فضای شهری نقشی مؤثر در فرودست­کردن جایگاه زنان داشته و محل بازتولید سلطه­ی حاکم بر آنان است. از دید وی شهر فضایی است که با تولید و تکثیر نگاهی جنسی به زنان، آنان را به سوی پذیرش نقش­های انفعالی سوق داده و مانع از رشد توانایی­ها و بروز استعدادهای آنان گشته است. بدین­ترتیب، حالتی از عدم­اعتمادبه­نفس در زنان پدیدار گشته که سبب شده آنان در پیمودن راه­های پیشرفت متکی به مردان گردند. 

کلیدواژه‌ها

  • اباذری، یوسف و دیگران (1387)، «احساس ناامنی درتجربه زنانه از زندگی روزمره»، پژوهش زنان، دوره­ی 6، ش 3.
  • الکساندر، ویکتوریا (1390)، جامعه­شناسی هنرها؛ شرحی بر اشکال زیبا و مردم­پسند هنر، ترجمه اعظم راودراد، تهران: فرهنگستان هنر.
  • بارت، رولان (1387)، درآمدی بر تحلیل ساختاری روایت، ترجمه محمد راغب،تهران: رخداد نو.
  • جلالی، بهروز (1377)، «فروغ در قلمرو شعر و زندگی»، دیوان اشعار فروغ فرخ­زاد، تهران: مروارید.
  • ریچاردز، بری (1388)، روانکاوی فرهنگ عامه، ترجمه حسین پاینده، تهران: نشر ثالث.
  • سیدمن، استیون (1392)، کشاکش آرا در جامعه شناسی، ترجمه هادی جلیلی، تهران: نشر نی.
  • فرخ­زاد، فروغ (1377)، دیوان اشعار فروغ فرخ­زاد، تهران، مروارید.
  • فریدمن، جین (1383)، فمینیسم، ترجمه فیروزه مهاجر، چاپ دوم، تهران: انتشارات آشیان.
  • گلدمن، لوسین (1390)، درآمدی برجامعه­شناسی ادبیات، گزیده و ترجمة محمد جعفر پوینده، تهران: نقش جهان.
  • گیدنز، آنتونی (1392)، تجدد و تشخص، ترجمه ناصر موفقیان، چاپ هشتم، تهران: نشر نی.
  • لوته، یاکوب (1388)، مقدمه­ای بر روایت در ادبیات و سینما، ترجمه امید نیک­فرجام، تهران: مینوی خرد.
  • مکوئیلان، مارتین (1388)، گزیده مقالات روایت، ترجمه فتاح محمدی، تهران: انتسارات مینوی خرد.
  • وبر، ماکس (1384)، روش­شناسی علوم انسانی، ترجمه حسن چاوشیان، چاپ دوم، تهران: نشر مرکز.
  • هال، استیوئرت (1391)، فرهنگ، معنا و زندگی روزمره، ترجمه­ احمد گل محمدی، تهران: نشر نی.
  • هایدگر، مارتین (1386)، متافیزیک چیست؟، ترجمه سیاوش جمادی، چاپ چهارم، تهران: ققنوس.
  • هایدگر، مارتین (1389)، هستی و زمان، ترجمه عبدالکریم رشیدیان، تهران: مرکز.