چکیده

کاربرد زبان متأثّر از موقعیت‌های اجتماعی است و زبان در درون روابط و رخ‌دادهای اجتماعی به‌کاربرده می‌شود. از آن‌جایی که کنش‌گران در شرایط نامتقارن اجتماعی قرار دارند و به‌خاطر امیال، منافع، و مواضع متفاوت و نامتقارن اجتماعی دچار تضادهای مختلفی می‌شوند، از زبان در این شرایط تضادآمیز برای نیل به مقاصد خود بهره می‌گیرند. زبان گاهی برای شکل‌دهی وفاق و هم‌آهنگی و رفع تضاد به‌کار برده می‌شود و گاهی برای تثبیت و تعمیق و تداوم تضادهای اجتماعی مورد استفاده قرار می‌گیرد. لذا برخلاف آن‌چه در بادی امر به‌نظر می‌رسد، کاربرد زبان بیش از آن‌که تابع آموزه‌های دینی و اصول اخلاقی باشد، تابع موقعیت‌های اجتماعی است. انتخابات یکی از مجال‌ها و موقعیت‌های بروز عدم تقارن اجتماعی و تضادها و نیز نوعی بزنگاه سیاسی برای پی‌گیری منافع و امیال و تثبیت یا ارتقای مواضع اجتماعی است. لذا به‌طور عادی می‌توانیم انتظار داشته باشیم که کنش‌گران سیاسی در شرایط انتخاباتی از دروغ‌گویی برای پی‌گیری و نیل به اهداف خود بهره ببرند. در چنین شرایطی، دروغ‌گویی در اَشکال و سطوح متفاوتی خود را نمایان می‌سازد. این مقاله اَشکال و پی‌آمدهای دروغ‌گویی را در انتخابات در سه سطح خرد، میانی، و کلان مورد بحث و بررسی قرار داده است و با مراجعه به اسناد و منابع منتشر شده، مصادیقی از دروغ‌گویی را مطابق با مقوله‌های مورد بحث، ارایه می‌کند. با این همه، این مقاله چنین رفتاری را اگرچه در مجال‌های انتخاباتی رایج و شایع می‌داند اما آن را به عمل‌کرد تمامی کنش‌گران سیاسی تعمیم نمی‌دهد و چنین تعمیمی را نابه‌جا می‌داند. 

کلیدواژه‌ها

ـ افخمی، حسین (4 تیر 1392)، «ایرانیان چگونه رأی دادند؟»، www.sharghdaily.ir/News/13546، تاریخ مراجعه به سایت: 1 آبان 1394
ـ امینی، ابراهیم (17 آذر 1391)،«آیت‌الله امینی: مثل آب روان دروغ می‌گوییم / شبهات جوانان را پاسخ دهیم»،http://fararu.com/fa/news/134430، تاریخ مراجعه به سایت: 1 آبان 1394
ـ ایوبی، حجت‌الله (1377).«تحلیل رفتار انتخاباتی رأی‌دهندگان»،مجلۀ اطلاعات سیاسی ـ اقتصادی،ش 135-136:16-27.
 
ـ بهشتی، ابراهیم (15 اردیبهشت 1394)، «میزان متوازن هزینه‎های انتخاباتی چقدر است: نمایندگان مجلس در گفت‎وگو با روزنامه ایران پاسخ دادند»،http://www.magiran.com/npview.asp?ID=3151346، تاریخ مراجعه به سایت: 1 آبان 1394
ـ بهشتی، محسن (18 شهریور 1394)، «از تمام ظرفیت‌های قانونی برای برخورد با بداخلاقی‌های انتخاباتی استفاده خواهیم کرد»، http://samair.ir/fa/news/33127، تاریخ مراجعه به سایت: 12 آبان1394
پسند، مجتبی (23شهریور1394)، «بی‌اخلاقی‌های انتخاباتی»،http://kashkan.ir/news/43593 تاریخ مراجعه به سایت: 12 آبان 1394
ـ پیشگاهی‌فرد، زهرا (20 اسفند 1386)، «در انتخابات قبل مردم اصفهان چگونه رأی دادند؟»، http://aftabnews.ir/vdcgnx9u.ak9xq4prra.html ، تاریخ مراجعه به سایت: 1 آبان 1394
ـ حسینی صدر، مؤید (8 فروردین 1394)، «نامزدهای دروغگوی مجلس آینده مورد اقبال مردم نخواهند بود»، http://www.javanpress.ir/63791/63791.html ، تاریخ مراجعه به سایت: 30 شهریور 1394
ـ خبرگزاری‌ برنا (1 آبان 1394)، «تحرکات یک جریان خاص سیاسی برای انتخابات مجلس دهم: از کتاب مزین به تراول تا شام و ناهار مفصل»، http://www.bornanews.ir،   تاریخ مراجعه به سایت: 1 آبان 1394
ـ راسخ، محمدمهدی (6 اسفند 1393)، «روایت دبیر سابق اتاق تهران از بداخلاقی‌های انتخاباتی»، http://www.foodna.ir/fa/newsagency/55788، تاریخ مراجعه به سایت: 1 مهر 1394
ـرنجبر،‌صادقعلی(23تیر1394) «لطفاً به نامزدهای متخلف رأی ندهید!»، http://shomalna.ir/ShowNews.php?id=488372 ، تاریخ مراجعه به سایت: 1 مهر 1394
ـ روزنامۀ ابتکار (8 آبان 1390)، «نگاهی به شیوه‌های تبلیغاتی انتخابات مجلس شورای اسلامی: نامزدها چگونه رأی جمع می‌کنند؟»،  http://old.ebtekarnews.com/Ebtekar/Home.aspx?EID=1469، تاریخ مراجعه: 1 آبان 1394
ـ سدید نیوز (11 بهمن 1390)، «درگیری در ضیافت شام کاندیداری رامهرمز»، http://www.sadidnews.com/news.php?id=1850  تاریخ مراجعه به سایت: 1 آبان 1394
ـ شکری، محمود (10 مرداد 1394). «نمایندۀ تالش: مگر می‌شود با حقوق کارمندی به اینجا رسید!»، http://jik545.ir/item-1596704.html، تاریخ مراجعه: 31 شهریور 1394
ـ صفری،‌ زینب (23 اردیبهشت 1394)، «روایت وزیر کشور دولت سازندگی از هزینه‌های میلیاردی کاندیداها در انتخابات و خرید رأی در روستاها»، http://www.khabaronline.ir/detail/415474/Politics/election  ،تاریخ مراجعه به سایت: 1 آبان 1394
ـ طباطبایی‌نژاد، سیدمصطفی (1 آذر1390). «وعده‌های انتخاباتی؛ چوپان‎های دروغگو پشت در مجلس!»، http://www.qudsonline.ir/detail/News/20089،  تاریخ مراجعه به سایت:‌30 شهریور 1394
 
ـ فلاح، نصرالله محمدحسین (4 اسفند 1393)، «انتخابات اتاق بازرگانی؛ فرصتی برای ترویج اخلاق»، پایگاه اینترنتی‌ ائتلاف برای فردا، زمان مشاهده: 1 مهر 1394، در:http://www.barayehfarda.com/1589/.
ـ گروسی، حسین (31 شهریور 1394)، «چگونه می‌توان از رأی‎آوردن با شام و ناهاردادن جلوگیری کرد؟» http://www.khabaronline.ir/(X(1)S(efzfm3wuiqvg20vipr2h3i5n))/detail/453324/Politics/parliament، تاریخ مراجعه به سایت: 1 آبان 1394
ـ مجیدی، حسن (بی‌تا)، «مردم‌سالا‌ری و سلا‌مت انتخابات»، پایگاه جامع تاریخ معاصر ایران،http://revolution.pchi.ir/show.php?page=contents&id=14657،تاریخ مراجعه به سایت: 1 مهر 1394
ـ مصری، عبدالرضا (28 دی 1393)، «استانی‎شدن انتخابات مجلس = برچیده‎شدن بساط شام و ناهار»، http://namehnews.ir/fa/news/204773، تاریخ مراجعه به سایت: 1 آبان 1394
ـ موحّد، یدالله (18 خرداد 1392)، «برخورد کاسبکارانه با رأی مردم هم جرم محسوب می‌شود/مردم به توانمندی‌ها و نه به پول، ثروت، شام و ناهار رأی خواهند داد»، http://www.halil.ir/fa/ew_printnews_6239.ashx، تاریخ مراجعه به سایت: 1 آبان 1394

ـ نورباران (15 اردیبهشت 1392)، «آسیب‎‎شناسی و چرایی خشونت در انتخابات‎های ممسنی با حضور نامزدهای مجلس نهم در نــوربـاران»، http://www.noorbaran90.ir/post/158  تاریخ مراجعه به سایت: 1 آبان 1394

ـ نورباران (16 تیر 1392)، «آسیب‎‎شناسی و چرایی خشونت در انتخابات‌های ممسنی با حضور نامزدهای مجلس نهم در نــوربـاران ـ بخش دوم»، 1394http://www.noorbaran90.ir/post/161، تاریخ مراجعه به سایت: 1 آبان 1394

ـ نیکخواه، عبدالرحیم (28 اسفند 1390)، «شکوایه»، http://dr-nikkhah.ir/?page_id=921،  ، تاریخ مراجعه به سایت: 1 آبان 1394
ـ وارداف، رونالد (1393) درآمدی بر جامعه‌شناسی زبان. ترجمه‌ی رضا امینی. تهران: نشر بوی کاغذ.
 
ـ Martin, Brian (2003-2004).“Telling Lies for a Better World?”Social Anarchism, No. 35: 27-39, in:http://www.bmartin.cc/pubs/03sa.html.