نوع مقاله : علمی
نویسندگان
1 مدیریت رسانه، دانشکده ارتباطات و رسانه، دانشگاه صداوسیما، تهران، ایران
2 گروه علوم نوین رسانه، دانشکده ارتباطات و رسانه، دانشگاه صداوسیما، تهران، ایران
3 گروه ژورنالیسم و خبر، دانشکده ارتباطات و رسانه، دانشگاه صداوسیما، تهران، ایران
چکیده
پژوهش حاضر باهدف ارائه چارچوب آموزش سواد رسانهای به مخاطبان کودک شبکه پویا انجام شده است. جهت دستیابی به چارچوب مذکور، جمع‌آوری داده‌ها به شیوه انجام مصاحبه نیمه‌ساختاریافته با کارشناسان در پنج دسته افراد مربوط به موضوع صورت گرفت. تجزیه‌وتحلیل متون پیاده شده مصاحبه‌ها با استفاده از روش تحلیل مضمون و ترسیم شبکه مضامین انجام شد. بر اساس نتایج حاصل از پژوهش، سه مضمون فراگیر شناسایی و دسته‌بندی شد که عبارت‌اند از پیشنهادهای عملیاتی، ملاحظات، و الزامات.
پیشنهادهای عملیاتی جهت آموزش سواد رسانهای به مخاطبان کودک شبکه پویا در هشت مضمون سازمان‌دهنده دسته‌بندی شد که عبارت است از محدود نشدن به آنتن پخش، حاکمیت سواد رسانهای بر سیاست‌های شبکه، پیشنهادهای قالبی، پیشنهادهای روشی، تعریف نقش برای کودکان، حضور در فضای بین‌المللی تولید، ایجاد فرصت یادگیری مشاهده‌ای و برگزاری رویداد.
ملاحظات آموزش سواد رسانهای به مخاطبان کودک شبکه پویا در سه دسته بایسته‌های محتوایی، بایسته‌های تولیدی، و نبایدها نشان داده شد. همچنین الزامات آموزش سواد رسانهای به مخاطبان کودک شبکه پویا در ده مضمون سازمان‌دهنده مطرح گردید که عبارت است از توجه به پژوهش، اهتمام به سندنویسی، تعیین سیاست‌های تشویقی، مدیریت منابع انسانی، عدم تناقض در سیاست‌ها، رعایت الزامات مدیریتی و سازمانی، بهبود تعاملات برون‌سازمانی، ارتباط با کارشناسان، تعریف نقش و بستر مشارکت برای والدین و آموزش برنامه‌سازان و نظرخواهی از آنان. در خاتمه پیشنهادهای پژوهش ارائه گردید و عنوان شد که شبکه پویا با رعایت چارچوب آموزش سواد رسانهای به مخاطبان کودک، می‌تواند نقش مهم و مؤثری در این زمینه ایفا نماید.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
- اجاق، سیده زهرا. (1397). «آموزش مهارت سواد رسانهای به خردسالان»، دومین همایش بین‌المللی سواد رسانهای و اطلاعاتی با موضوع خانواده، تهران.
- اجاق، سیده زهرا؛ واعظ، سپیده. (1396). «نقش سواد رسانهای در حل تعارض نقشی - هویتی کودکان موردمطالعه: مخاطبان کودک کارتون مرد عنکبوتی»، مجله جهانی رسانه - نسخه فارسی. شمارۀ 1. صص 39-21. بهار.
- استراس، آنسلم؛ کوربین، جولیت. (1385). اصول روش تحقیق کیفی (نظریه مبنایی). ترجمه: بیوک محمدی، چاپ اول، تهران: پژوهشگاه علوم‌انسانی و مطالعات فرهنگی.
- بصیریان جهرمی، حسین؛ بصیریان جهرمی، رضا. (1385). «درآمدی به سواد رسانهای و تفکر انتقادی»، فصلنامه رسانه، شمارۀ صص 50-33. زمستان.
- پوردهقانی فراشاه، فاطمه. (1399). طراحی الگوی مناسب برای برنامههای رادیو جوان با محوریت سواد رسانهای، پایاننامه کارشناسی ارشد رشته تهیه‌کنندگی رادیو، به راهنمایی دکتر ویدا همراز. دانشگاه صداوسیما، شهریورماه.
- خبرگزاری مهر. (1396). «۶۶ درصد کودکان ایرانی ۳ تا ۵ سال از موبایل و تبلت استفاده می‌کنند»، بازنشانی شده در: 24/09/1400 به نشانی https://www.mehrnews.com/xL7mc.
- رنجبر، هادی؛ حق‌دوست، علیاکبر؛ صلصالی، مهوش؛ خوشدل، علیرضا؛ سلیمانی، محمدعلی؛ بهرامی، نسیم. (1391). «نمونهگیری در پژوهشهای کیفی: راهنمایی برای شروع». مجله علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی جمهوری اسلامی ایران، سال دهم، شمارۀ صص 250-238. پاییز.
- شبکه پویا. (1399). «معرفی شبکه پویا سیما». بازنشانی شده در: 20/07/1401 به نشانی https://pooyatv.ir/aboutus.
- شیخ‌زاده، محمد. (1391). «الگوی رهبری خدمتگزار مبتنی بر دیدگاه امام خمینی (ره)»، دوفصلنامه اسلام و مدیریت. شمارۀ 1. صص 36-7. بهار و تابستان.
- محمودی کوکنده، محمد. (1390). بررسی ضرورت آموزش سواد رسانهای کودکان و نوجوانان از نگاه متخصصان آموزش‌وپرورش شهر تهران، پایاننامه کارشناسی ارشد رشته علوم ارتباطات اجتماعی، به راهنمایی دکتر حوریه دهقان‌شاد. دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی.
- نعمتی‌فر، نصرت‌اله؛ خجسته باقرزاده، حسن؛ کاظمی، هاجر. (1397). «مطالعه سطح سواد رسانهای در کاربران رسانه‌های اجتماعی (مطالعه موردی شبکه اجتماعی تلگرام)». فصلنامه مطالعات رسانه‌های نوین، سال چهارم، شمارۀ صص 175-143. زمستان.
- ویمر، راجر؛ دومینیک، جوزف. (1384). تحقیق در رسانه‌های جمعی. ترجمه: کاووس سید امامی، چاپ اول، تهران: انتشارات سروش / مرکز تحقیقات، مطالعات و سنجش برنامه‌ای.
- Basirian Jahromi, H., & Basirian Jahromi, R. (2007). An introduction to media literacy and critical thinking. Media Quarterly, 68, 33-50. (In Persian)
- Mahmoudi Kokandeh, Mohammad (2011). Investigation of the importance of teaching adolescents media literacy from points of view of Tehran education system specialists. Master's thesis in the field of social communication sciences, under the guidance of Dr. Hourieh Dehghanshad. Islamic Azad University, Central Tehran branch. (In Persian)
- Mehr news agency. (2016). "66% of Iranian children use mobile phones and tablets between 3 and 5 years old", https://www.mehrnews.com/xL7mc. (In Persian)
- NAMLE: National Association for Media Literacy Education. (2021). “Media Literacy Defined. National Association for Media Literacy Education.” Accessed December 23, 2021. https://namle.net/publications/media-literacy-definitions.
- Nemati Far, N. A., Khojasteh, H., & Kazemi, H. (2019). Study of Media Literacy in Social Network Users (Case Study of Telegram Social Network). New Media Studies, 4(16), 143-175. (In Persian)
- Ojagh, S .Zahra &Vaez, Sepide (2017). The Role of Media Literacy in Resolving Children’s Role-Identity Conflict: A Case Study of the Children’s Audience of Spider-Man Cartoons, Global Media Journal, 12 (1): 21-39. (In Persian)
- Ojagh, S. Zahra (2018). Media Education for toddlers in Iran, In: Information & Media Literacy, Tehran. (In Persian)
- Poordehghani Farashah, (2020). Design an Appropriate Pattern for “Radio Javan” Programs Focusing on Media Literacy, Master's thesis in the field of radio production, under the guidance of Dr. Vida Hamraz. IRIB University. (In Persian)
- POOYA TV. (2019). "Introduction of Pooya TV". https://pooyatv.ir/aboutus. (In Persian)
- Ranjbar, H., Haghdoost, A. A., Salsali, M., Khoshdel, A., Soleimani, M., & Bahrami, N. (2012). (In Persian)Sampling in qualitative research: A Guide for beginning. Scientific research journal of Islamic Republic of Iran University of Medical Sciences, 10(3), 238-250. (In Persian)
- Rideout, V. (2017). The Common Sense census: Media use by kids age zero to eight. San Francisco: Common Sense Media.
- Rogow, Faith. (2022). Media Literacy for Young Children: Teaching Beyond the Screen Time Debates. Washington, DC. NH: National Association for the Education of Young Children.
- Sheykh zadeh, M. (2012). Servant Leadership model based on the Views of Imam Khomeini (RA). Islam & Management, 1(1), 7-36. (In Persian)
- Strauss, Anselm; Corbin, Juliet. (2006). Principles of qualitative research method (grounded theory). Translation: Beyuk Mohammadi, first edition, Tehran: Research Institute of Humanities and Cultural Studies. (In Persian)
- Technology in Early Childhood (2020), Media Literacy in Early Childhood Report; Framework, Child Development Guidelines, and Tips for Implementation. Erikson Institute, Chicago, United States.: Technology in Early Childhood. Accessed December 5, 2021. http://teccenter.erikson.edu/wp-content/uploads/2020/06/TEC-MediaLiteracy-Report.pdf.
- Wimmer, Roger; Dominick, Joseph. (2005). Research in mass media. Translation: Kavos Seyyed Emami, first edition, Tehran: Soroush Publications / Programmatic Research, Studies and Assessment Center. (In Persian)
- Yankovych, O. I., V. M. Chaika, T. V. Ivanova, K. M. Binytska, I. I. Kuzma, O. T. Pysarchuk, & H. I. Falfushynska. (2018). “Technology of forming media literacy of children of the senior preschool age of Ukraine. Cloud Technologies in Education: 126-144.
)