نوع مقاله : علمی
نویسندگان
1 استادیار فلسفه، گروه فلسفه، دانشکده علوم انسانی،دانشگاه یاسوج،یاسوج،ایران
2 کارشناس ارشد فلسفه، گروه فلسفه، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران
چکیده
هرمنوتیک علمی است که قدمتی به درازای تاریخ بشریت دارد، چرا که با فهم و تفسیر و قضاوت در زندگی روزمره انسانها جاری است. پیش فرض ها که همان دانسته ها و تجربه ها و زیست جهان انسانها از گذشته تا حال است یکی از ارکان اصلی در هرمنوتیک گادامر می باشد. به طور کلی عناصر و کلید واژگان هرمنوتیک فلسفی گادامرکه همان فهمِ فهم است ؛ ماهیت شناسی و پدیدار شناسی فهم به جای معرفت شناسی ، روشمند نبودن فهم ، حادثه و رخداد بودن فهم ، تاریخمندی ، زمانمندی ، زبان ، تولیدی بودن نه باز تولید، پیش فرض ها ، کاربردی بودن و اطلاق فهم ، افق و توافق ، نسبیت فهم(پلورالیسم معنایی)، بازی ، دیالوگ و گفتگو ، دیالکتیک ، عمل پیش افکنی ، دَوری بودن فهم و میزان گشودگی را شامل می گردد. گادامر به پیروی از هایدگر فهم را حالت بنیادین دازاین(وجود انسان) می داند. و به جای دوگانه سوژه-اٌبژه ، طرحواره سوژه-سوژه را مطرح می کند. چرا که گادامر اعتقاد دارد مقوله هایی مثل فهم و انسان و تاریخ و به طور کلی علوم انسانی را نمی شود با روش دکارتی سوژه-اٌبژه در علوم طبیعی مقایسه کرد وکشف نمود بلکه ، چون جنس علوم انسانی متفاوت از علوم طبیعی است -یعنی سیال بودن و غیر چارچوب مند بودن - بنابراین روش معمول به کار گرفته شده در علوم طبیعی را نمی توان در علوم انسانی به کار برد، چون اساسا کارایی ندارد، بلکه ناروش دیالکتیک باید برای واقعه فهم بکار رود.
کلیدواژه‌ها
«نقد روش گرایی»از منظر هرمنوتیک فلسفی گادامر؛ علی رضا آزاد ، احمد واعظی ، حسن نقی زاده ، مطالعات اسلامی: فلسفه و کلام، سال چهل و هشتم، شمارة پیاپی96 بهار و تابستان 1395 ،ص30 -9
احمدی ، اسدالله ، (1385 )، درآمدی بر جامعه شناسی زندگی روزمره ، شماره 103 ، نشریه معرفت
-احمدی،بابک،(1370) ،ساختار و تأویل متن، تهران:نشر مرکز
استریناتی ، دومینیک،( 1379) ، مقدمه ای بر نظریه ی فرهنگ عامه،ترجمه ی ثریا پاک نظر،تهران ، گام نو،
استیس ، والتر.تی، در بی معنایی معنا هست ، ترجمه اعظم پویا ، مجله نقد ونظر ، سال هشتم ، شماره اول و دوم ، 108
اسفندیاری ، سیمین ، غلامی ، پرستو ، هر منوتیک و فهم متن از نگاه گادامر و شهید مطهری
امینی ، عبدالله ، شاقول ، یوسف ،( 1390) ، مفهوم بازی نزد گادامر به مثابه بدیلی برای آگاهی زیباشناختی ، سال 5 ، شماره 9 ، نشریه پژوهش های فلسفی دانشگاه تبریز
انگلیس ، دیوید ، (1396)، فرهنگ و زندگی روزمره ، علیرضا مرادی ، دوم ، تهران ، تیسا
آبیار، سهیلا ، بیدهندی ، محمد ، ذرّیه ، محمدجواد ،( 1392 )، نقش پیش فرض در فهم متن از نظر علامه طباطبایی و گادامر ، سال9 ، شماره 34 ، فصلنامه علمی-پژوهشی اندیشه نوین دینی
آزاد ، علی رضا ، واعظی ، احمد ، نقی زاده ، حسن ، (1395 )، «نقد روش گرایی» از منظر هرمنوتیک فلسفی گادامر ، سال 48 ، شماره 96، مطالعات اسلامی : فلسفه وکلام
آزاد ارمکی، لاجوردی،( 1382) هرمنوتیک:بازسازی یا گفتگو، نامه علوم اجتماعی، شماره ی 21، ،ص93-112
بابایی ، مظهر ، قائدی ، یحیی ، ضرغامی ، سعید ، نصری ، امیر ،( 1393 )، واکاوی جایگاه مفهوم «بازی» در هرمنوتیک فلسفی گادامر و دلالت های آن برای حصول آگاهی فهم ، سال 2 ، شماره 4 ، پژوهش نامه مبانی تعلیم و تربیت
باقری، علی اوسط،(1399)، نقش پیش دانسته ها و علایق مفسر در تفسیر قرآن، چاپ اول،قم، سبحان
بشریه، حسین،(1376)، تاریخ اندیشه‌های سیاسی در قرن بیستم،چاپ اول، تهران، نی
بلایشر،ژوزف ،(1380)،گزیده هرمنوتیک معاصر،ترجمه سعید جهانگیری،آبادان، نشر پرسش
بهشتی،احمد ،(1377)،هرمنوتیک،لوازم وآثار،کتاب نقد،ش 6 و 5
بیدهندی،محمد،( 1385)،هرمنوتیک و تأویل از نگاه علامه طباطبایی و مارتین هایدگر، خردنامه صدرا،ش 46
پالمر،ریچارد،(1382)، علم هرمنوتیک، ترجمه ی محمد سعید حنایی کاشانی، چاپ دوم،تهران،نشر هرمس
پترسون، مایکل و دیگران، (1376 )، عقل و اعتقاد دینی ، ترجمه ی احمد نراقی و ابراهیم سلطانی ، تهران موسسه فرهنگی صراط
پورحسن،قاسم، ( 1384)،هرمنوتیک تطبیقی، تهران،انتشارات فرهنگ اسلامی
تدین راد ، علی ، شهرام نیا ، امیر مسعود ، نجف پور ، سارا ، (1395)، هرمنوتیک فلسفی هانا آرنت در تطابق با رویکرد تفسیری هایدگر و گادامر ، نشریه رهیافت های سیاسی و بین المللی
ترکمه ، آیدین ، (1396 )، زندگی روزمره در اندیشه هانری لوفور ، شماره 47 ، نشریه جستارهای شهر سازی
جانسون،رابرت ؛ رال ، جری ام ،(1389)، زندگی نزیسته ات را زندگی کن ، ترجمه سیمین موحد ،تهران ، انتشارات بنیاد فرهنگ زندگی
جمشیدیها ، غلامرضا ، شالچی ، وحید ، (1387 )، هرمنوتیک و مسئله ی تاریخمندی فهم انسان ، شماره4 ، فصلنامه تحقیقات فرهنگی
جوادی آملی ، عبدالله ،( 1372) ، شریعت در آینه معرفت ، چاپ اول ، قم ، مرکز نشر فرهنگی رجاء
حرّ عاملی ، محمد حسن ، وسائل الشیعه ، ج 17
حیدری ، غلامرضا ، پیش فرض های معرفت شناسی علم سنجی
خاتمی ، محمود، (1385)، مکاتب فلسفی در قرن بیستم،تهران، دانشگاه تهران
خرمشاهی،بهاء الدین ،(1364)،تفسیر و تفاسیر جدید،تهران:سازمان انتشارات کیهان.
خسروپناه، عبدالحسین،(1388)،کلام جدید با رویکرد اسلامی،قم، نشر معارف
خسروپناه،عبدالحسین ،(1377)، نظریه تأویل و رویکرد آن،کتاب نقد،ش 6 و 5.
خسروپناه،عبدالحسین ،(1382)،گستره شریعت، تهران،دفتر نشر معارف
دانشنامه آزاد پارسی، ویکی پدیا
دوباتن ، آلن ، (1398)، معنای زندگی ، هما قناد ، چاپ اول ، تهران ، میلکان
دوباتن، آلن ، (1400 )، تسلی بخشی های فلسفه ، صدیقه اوشنی ، اول ، تهران ، یوشیتا
دورانت ، ویل ،( 1399)، معنای زندگی ، زهره زاهدی ، چاپ اول ، تهران ، پندار تابان
دهاقین ، سید مهدی، (1387)،گریز از روزمرّگی در نگاه هایدگر، اینترنت
دهخدا ، علی اکبر و همکاران ، (1366)،لغت نامه دهخدا،چاپ اول، تهران ، سازمان لغت نامه
دیوید ، کوزنری هوی،(1385 )، حلقه انتقادی، ترجمه ی مراد فرهادپور، تهران، انتشارات روشنگران و مطالعات زنان
آزاد ارمکی، تقی ، لاجوردی ، هاله ، (1382)، «هرمنوتیک:بازسازی یا گفتگو» ، ش 21، فصلنامه علوم اجتماعی
آزاد ارمکی، تقی ، لاجوردی ، هاله ، (1382)، «هرمنوتیک:بازسازی یا گفتگو» ، ش 21، فصلنامه علوم اجتماعی
ربانی گلپایگانی ، علی ، (1381 )، هرمنوتیک فلسفی در اندیشه گادامر ، شماره 23 ، قبسات
ربانی گلپایگانی،علی ،(1381)،مارتین هایدگر و هرمنوتیک فلسفی،مجله تخصصی کلام،ش 44
ربانی گلپایگانی،علی ،(1387)،درآمدی بر کلام جدید،چاپ چهارم،قم،انتشارات مرکز مدیریت حوزه علمیه خواهران.
ربانی گلپایگانی،علی ،1383،علم هرمنوتیک و منطق فهم دین،قم:انتشارات مرکز مدیریت حوزه علمیه.
رفیع پور، فرامرز ،(1377)، آناتومی جامعه یا سنه الله : مقدمه ای بر جامعه شناسی کاربردی، تهران، انتشارات کاوه
رهبری ، مهدی ،( 1385)، هرمنوتیک و سیاست ؛ مروری بر نتایج سیاسی هرمنوتیک فلسفی هانس گئورگ گادامر ، تهران ، انتشارات کویر
ریترز ، جورج ، (1395)، نظریه جامعه شناسی ، ترجمه هوشنگ نایبی ، چاپ دوم ، تهران ، نشر نی
ری،جاناتان ،(1385)، هایدگرو هستی و زمان،ترجمه اکبر معصوم بیگی،تهران: انتشارات آگاه.
ریخته گران،محمدرضا ،(1378)،منطق و مبحث علم هرمنوتیک،تهران:نشر کنگره.
زارعی ، آرمان ، (1393 )، دوگانگی اخلاق : سبک زندگی ، اخلاق و قضاوت اخلاقی در زندگی روزمره ، شماره 74-75 ، سوره اندیشه
ژیلسون ، اتین ، (1371) ، عقل و وحی در قرون وسطی ، ترجمه شهرام پازوکی ، تهران ، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
سارتر ، ژان پل ، (1398) ، تهوع ، ترجمه محمود بهروزی ، چاپ اول ، تهران ، انتشارات نیل
سبحانی،جعفر ،(1381)،هرمنوتیک،قم:مؤسسه امام صادق(ع).
سبحانی،جعفر، (1380)،هرمنوتیک فلسفی و تعداد قرائتها،مجله تخصصی کلام،ش 38.
سبحانی،جعفر،(1379)،هرمنوتیک،مجله تخصصی کلام،ش 36.
سپه وند،عزت الله،(1391)،هرمنوتیک، ادبیات، گفتگو با متن،تهران،نشر علم
سیدمن، استیون؛( 1388)،کشاکش آرا در جامعه‌شناسی، هادی جلیلی،چاپ دوم، تهران، نی
شرف الدین ، سید حسین ، رجبی ، محمود ،( 1388) ، مروری بر ویژگی های فرضیه و نقش آن در مطالعات تجربی ، سال هفتم ، شماره دوم ، معرفت فلسفی
صادقی،هادی ،(1386)،درآمدی بر کلام جدید،قم:انتشارات کتاب طه و نشر معارف.
طباطبایی ، محمد حسین ، (1363) ، تفسیر المیزان ، ترجمع محمد باقر موسوی همدانی ، قم ، دفتر انتشارات اسلامی
طباطبایی، محمدحسین ، تفسیر المیزان ، ج 15
عابدی سرآسیا، علیرضا ، ذوقی ، سمیه ، (1395)، بررسی تاثیر پیش فرض ها در فهم و راه های کنترل آن ها از منظر هرمنوتیک فلسفی و علوم اسلامی ، سال 48 ام ، شماره 104 ، مطالعات اسلامی: فقه و اصول
عرب صالحی ، خداخواست ،( 1387) ، گادامر و تاریخ مندی فهم ، شماره 137 ، قبسات
علیزمانی ، امیر عباس ،( 1381)، خدا،زبان و معنا ، اول ، قم ، آیت عشق
عمید ، حسن ،(1390)، فرهنگ فارسی عمید، چ38، تهران ، انتشارات آگاه
غلامی ، علی نجات ، زندگی روزمره: قدرت اخلاق
فولکیه، پل،(1362)، دیالکتیک، ترجمه ی مصطفی رحیمی، تهران، آگاه،
قائمی نیا،علیرضا ،(1383)،متن از نگاه متن،قم:انتشارات طه.
قرشی بنایی، علی اکبر ،(1387) ، قاموس قرآن ، جلد 2، چاپ دوازدهم ، تهران ، دارالکتب الاسلامیه
قمی ، عباس ، (1390)، منتهی الامال،ج 2، قم ، انتشارات مبین اندیشه
کاپلستون، فردریک چارلز،(1380)، تاریخ فلسفه، سید جلال الدین مجتبوی، چاپ چهارم، جلد اول، تهران، سروش
کاکلمانس،جوزف ،(1380)،،مارتین هایدگر پیش در آمدی به فلسفه او،ترجمه دکتر موسی دیباج،تهران:انتشارات حکمت.
کالینیکوس، آلکس؛ (1383)، درآمدی تاریخی بر نظریه اجتماعی، اکبر معصوم‌بیگی،چاپ اول، تهران، آگه
کلینی ، محمد بن یعقوب ، اصول کافی ، کتاب ایمان و کفر ، ترجمه ی مصطفوی
کوزنزهوی،دیوید ،(1371)،حلقه انتقادی،ترجمه مراد فرهادپور،تهران:انتشارات گیل با همکاری انتشارات روشنگران.
گادامر، هانس گئورگ ،(1384)، آغاز فلسفه، عزت الله فولادوند، دوم، تهران، نوبهار
گادامر، هانس گئورگ ،(1384)، آغاز فلسفه،ترجمه عزت الله فولادوند،چاپ دوم ، تهران ، انتشارات هرمس
گادامر، هانس گئورگ، ریکور، پل ،(1388)، هنر و زبان ،مهدی فیضی ، اول ، تهران ، غزال
گادامر، هانس گئورگ،(1396)،دیالکتیک هگل،پگاه مصلح،چاپ دوم،تهران،انتشارات علمی و فرهنگی
لاجوردی ، هاله ، نظریه های زندگی روزمره
مارکوزه، هربرت ، (1359) ، انسان تک ساحتی،ترجمه ی محسن مؤیدی، تهران، امیر کبیر
مارکوزه، هربرت ،( 1359)، انسان تک ساحتی،ترجمه ی محسن مؤیدی، تهران، امیر کبیر
مِتز ، تدئوس، آیا هدف خداوند می تواند سرچشمه ی معنای زندگی باشد؟ ، ترجمه محمد سعیدی مهر ، مجله نقد ونظر ، سال هشتم ، شماره اول و دوم ،149
مجتهدشبستری، محمد، هرمنوتیک، کتاب و سنت،تهران، انتشارات طرح‌نو
محمدی ، سایت تبیان
مدرسی، سید محمد رضا،(1376) ، فلسفه ی اخلاق،تهران،سروش
مدرسی، سیدمحمدرضا،(1376) ،فلسفه ی اخلاق ، چاپ دوم ، تهران ، سروش
مشکات(بیات)، عبدالرسول،(1394)، فرهنگ واژه ها درآمدی بر مکاتب و اندیشه های معاصر،تهران،سمت
مصباح، محمد تقی ، (1383 )، آموزش عقاید ، چاپ شانزدهم ، تهران ، چاپ و نشر بین الملل
مصطفوی ، شمس الملوک ، محرابی ، حمیدرضا ،( 1391) ، جایگاه دیالوگ در هرمنوتیک فلسفی گادامر ،
مطهری ، مرتضی ، (1367)،فلسفه ی اخلاق، تهران،انتشارات صدرا
مطهری، مرتضی ، (1385)، تعلیم وتربیت در اسلام،چاپ پنجاهم ،تهران، صدرا
مطهری، مرتضی، (1392)، فلسفه اخلاق، چاپ سی و نهم، تهران،انتشارات صدرا
معین ، محمد ، (1386)، فرهنگ فارسی معین ، چ3 ، تهران ، چاپ زرین
ملکیان ، مصطفی ، (1382 )، معنای زندگی ، سلسه جزوات درس گفتاری ، مکان تدریس:تربیت مدرس
موسوی بجنوردی ، محمد کاظم و همکاران، (1367)،دانشنامه اسلامی، چاپ اول ، تهران ، مرکز دایره المعارف بزرگ اسلامی
نصری ، عبدالله ، (1383 )، عناصر فهم در اندیشه گادامر ، شماره 4 ، نامه حکمت
نصری،عبدا... ،(1381)،راز متن، تهران:انتشارات آفتاب توسعه.
نوذری، حسینعلی،(1381)، بازخوانی هابرماس،چاپ اول، تهران، چشمه
نوروزی، فرشاد ، زندگی انسان معاصر،گسست آرمان و حقیقت ، روزنامه تهران امروز
نیکویی ، علیرضا ، (1386 ،) دَور هرمنوتیکی و نقش آن در مطالعات ادبی، فهم ونقد متون ، شماره سوم ، ادب پژوهی
نیگل، تامس ، پوچی ، ترجمه حمید شهریاری ، مجله نقد ونظر ، سال هشتم ، شماره اول و دوم ، 92
واعظی ، اصغر ، (1391)، تلقی بدیع گادامر از فهم
واعظی ، اصغر ، فاضلی ، فائزه ، (1390) ، دیالوگ ، دیالکتیک ، امتزاج افق ها ، دوفصلنامه فلسفی شناخت
واعظی ، اصغر ، قائدی ، اسماعیل ، (1393 )، سطوح ، مؤلفه ها و کارکرد های دور هرمنوتیکی ، سال 42 ، شماره 2 ، نشریه فلسفه
واعظی،احمد ،(1380)،درآمدی برهرمنوتیک،تهران:مرکز نشر پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
واعظی،احمد ،(1381)،درآمدی بر هرمنوتیک،کتاب نقد،ش 23.
واکر، لوییس هاپ ، دین به زندگی معنا می بخشد ، ترجمه اعظم پویا، مجله نقد ونظر ، سال هشتم ، شماره اول و دوم ،141
وریج کاظمی ، عباس ؛ فرجی ، مهدی ،( 1382) ، عرفی شدن وزندگی روزمره ، شماره 21 ، نشریه مطالعات جامعه شناختی
ولف ، سوزان ، معنای زندگی ، ترجمه محمد علی عبداللهی ، مجله نقد و نظر ، سال هشتم ، شماره اول و دوم ، 28
ویکینز ، دیوید ، حقیقت،جَعل،ومعنای زندگی ،ترجمه مصطفی ملکیان ، مجله نقد ونظر ، سال هشتم ، شماره اول و دوم ، 38
هایدگر،مارتین ،(1380)،درآمد وجود و زمان،ترجمه منوچهر اسدی،آبادان: پرسش
هرمنوتیک و فهم متن از نگاه گادامر و شهید مطهری، سیمین اسفندیاری،پرستو غلامی
هولاب،رابرت ،1375،یورگن ها برماس، ترجمه حسین بشرویه،تهران:نشر نی.
یوسفی نصرآباد سفلی، زینب،( 1393)، رابطه ی رنج با معناداری زندگی از دیدگاه قرآن و روایات ،
Gadamer, Hans George (1989), Truth and Method, Trans. -
J.Weinsheimer and D.G.Marshal. 2nd Revised Edition, New York:
Seabury Press.
− Grondin, Jean (2002), Gadamers Basic Understanding of
Understanding in The Cambridge Companion to Gadamer,
Cambridge University Press (PP: 36-51).
− Schleiermacher, Freidrich.D.E (1998), Hermeneutics and Criticism
and other Writing, Translated and Edited by Andrew Bowie, United
Kingdom: Cambridge University Press.
J.Weinsheimer and D.G.Marshal. 2nd Revised Edition, New York:
Seabury Press.
− Grondin, Jean (2002), Gadamers Basic Understanding of
Understanding in The Cambridge Companion to Gadamer,
Cambridge University Press (PP: 36-51).
− Schleiermacher, Freidrich.D.E (1998), Hermeneutics and Criticism
and other Writing, Translated and Edited by Andrew Bowie, United
Kingdom: Cambridge University Press.
-Warnke, Georgia (1987), GADAMER: Hermeneutics, Tradition and -
Reason, Stanford University Press.
− Weinsheimer, Joel C. (1985), mmmmmmsss ee eee eeiii cs: A Reading
of Truth and Method, Yale University Press.
Reason, Stanford University Press.
− Weinsheimer, Joel C. (1985), mmmmmmsss ee eee eeiii cs: A Reading
of Truth and Method, Yale University Press.
)