نویسنده
عضو هیات علمی
چکیده
ظهور شبکه های نوین ارتباطی در عصر حاضر به همراه تحولاتی که در فضای مجازی بوجود آورده است، بسیاری از کارکردهای خانواده ها را متاثر نموده است. در مباحث آسیب شناختى نهاد خانواده، یکى از محورهاى مهم، بررسى آسیب هاى ناشى از تحولات خانواده در عصر فرااطلاعاتی امروزی است.. بنابراین در این پژوهش به بررسی شبکه های اجتماعی در فضای مجازی و تأثیرات آن بر کانون خانواده پرداخته شده است . نمونه آماری پژوهش 300 نفر از شهروندان منطقه 8 شهرستان اهواز است که به صورت خوشه بندی متناسب با حجم گزینش شده اند . فرضیات تحقیق تاثیر شبکه های اجتماعی مجازی را بر روی کانون خانواده بر حسب متغیرهایی نظیر: پرخاشگری، طلاق عاطفی، کاهش حریم خانوادگی ، کاهش اعتماد و برخی از متغیر های زمینه ای سنجیده شده اند. سرانجام با استفاده از نرم افزار spss و از طریق آزمونهایی نظیر رگرسیون ساده ، رگرسیون ترتیبی و ضریب همبستگی تفکیکی ، داده های جمع آوری شده با ابزار پرسشنامه، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته شد. نتیجتا، پس از آزمون و تحلیل فرضیات ، مشاهده گردید که تمام متغیرهای زمینه ای نظیر تحصیلات ، شغل و جنس بر محور شبکه های اجتماعی بر بنیان خانواده تاثیر گذار هستند. همچنین متغیرهایی نظیر پرخاشگری، اعتماد و حفظ حریم خانوادگی (در سایه شبکه های اجتماعی مجازی)، اعضای خانواده را بصورت معنادار تحت تاثیر خود قرار داده اند.در پایان نیز بین متغیر طلاق عاطفی و تاثیر گذاری شبکه های اجتماعی بر بنیان خانوده ارتباطی وجود نداشت.
کلیدواژه‌ها
-ابراهیم‌پور کومله، سمیرا و خزایی، کامیان (1390). آسیب‌های نوپدید، شبکه‌های اجتماعی مجازی در کمین خانواده ایرانی، نخستین کنگره ملی فضای مجازی و آسیب‌های اجتماعی نوپدید.
-ابوالقاسمی، محمود؛ نوروزی، عباسعلی و طالب زاده نوبریان، محسن (1392)"تأثیر اینترنت بر ارزشهای خانواده: از منظر هویت دینی و ملی"، فصلنامه مطالعات ملی، دوره 14، شماره 3 فصل پاییز.
-اسمعیلی زاده، وحید(95): بررسی آسیب های اجتماعی فضای سایبری در خانواده، فصلنامه علمی تخصصی دانش انتظامی ایلام، شماره17، فصل بهار
-بیریوکوف.،.س. (1372). تلویزیون و دکترین‌های آن در غرب. ترجمه: محمد حافظی. تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه‌ها.
بهار، مهدی، نظریه مکتب در باب توارث(31) شماره 561-53
- پا کدامن، شهلا؛ (1391)، تأثیر والدین بر نحوه استفاده نوجوانان از اینترنت و پیامدهای آن » مجموعه مقالات کنگره بین لمللی خانواده و جهانی شدن، تهران: دانشگاه شهید بهشتی.
- پورشهریاری، مه سیما (1386) ،مقایسة افسردگی، انزوای اجتماعی و ارتباطات خانوادگی دانش آموزان دختر کاربر و غیرکاربر اینترنتی دبیرستان های تهران، فصلنامه مطالعات روانشناختی، سال سوم، شماره2
-جوادی، علی محمد (1383). بررسی میزان و نوع استفاده از اینترنت و تأثیر آن بر ارزش های خانواده در بین دانش آموزان دبیرستان های مدارس دولتی ناحیه 3 مشهد، پایان نامه دوره کارشناسی ارشد، دانشگاه فردوسی.
-خدامرادی، طاهره و همکاران،(93) بررسی میزان تاثیراستفاده از فضای مجازی بر ارزش خانواده، شماره44 فصل زمستان
-حبیب پور، کرم(84)، اعتیاد اینترنتی علل و پیامدهای آن، شماره 64 فصل پاییز
-حکیمی، رویا (1390)نقش شبکه های اجتماعی بر هویت )مطالعهای موردی روی فیسبوک و کاربران کرد(. مجله جهانی رسانه.شماره 11
- دانایی مقدم، دلنشین؛(1390)، بررسی تأثیر اعتیاد به اینترنت، بر میزان مطالعه دانشجویان کارشناسی ارشد کتا بداری و اطلا ع رسانی دانشگا ههای تهران، پایا ن نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید بهشتی.
-دواس.دی.ای،(94)، ترجمه هوشنگ نایبی، پیمایش در تحقیقات اجتماعی، تهران، نشر نی
-رضایی، محمد و مونا کلانتری.(1390) «خوانش مخاطبان سریال‌های شبکه‌های فارسی وان». زن در فرهنگ معاصر. 2. دوره 3. شماره 5
- رضایی قادی، خدیجه (1391)، تأثیر اینترنت بر هویت، رساله دکتری رشته جامعه شناسی، دانشگاه آزاد تهران مرکز.
رضوی دینانی، ابتسام اذری ، کاوه(91) نظریه شبکه و کاربرد آن در خانواده، مطالعات رسانه ای، سال هفتم، شماره 16 162-149
- رحمان فضلی، عبدالرضا؛ (1380) نقش رسانه در شکل گیری فرهنگ عمومی، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
-روحانی، فضیله(1390)، بررسی میزان رابطه اعتیاد به اینترنت و رابطه ان با انگیزه تحصیلی دانش اموزان مازندران، سال 2، شماره6 فصل تابستان
-زنجانی زاده اعزازی، هما(1384)، بررسی تاثیر اینترنت بر ارزشهای خانواده در دبیرستان ناحیه 3 مشهد، مجله جامعه شناسی ایران
، شماره 2 فصل تابستان
- سورین ورنر، تانکارد جیمز، (1832)، نظریه های ارتباطات ، ترجمه دکتر علیرضا دهقان، تهران، انتشارات دانشگاه تهران. خرداد.
-شهرام، مامی(1395).عوامل موثر در پرخاشگری افراد و عوامل موثر بر آن، سال پنجم، شماره 31،
- فر خ نیا، لطفی؛ بهار ،(1390) بررسی تأثیر فضای مجازی اینترنت بر مدگرایی »، فصلنامه انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات، شماره 22
-فرامرزیانی، سعید، شهناز هاشمی و علی اکبر دهکردی،(95)، نقش رسانه های مجازی در تغییرات ارزش های اجتماعی با تاکید بر شبکه های اجتماعی تلگرام و فیسبوک، فصلنامه توسعه انسانی، دوره 10، شماره 4 فصل تابستان
-فلاحی، علی(1395)، تحلیل کیفی و کمی تأثیر شبکه های اجتماعی مجازی در ساختار خانواده، فصلنامه فرهنگی و تربیتی زنان و خانواده، سال یازدهم، شماره 35، 171-190
-فولادی، محمد(1391)، چیستی رسانه با تاکید بر رسانه دینی، شماره 36 سال نهم فصل تابستان
-کاستلز،مانوئل (1385)عصر اطلا عات اقتصاد جامعه فرهنگ ترجمه حسن چاوشیان. تهران:طرح نو،
کاستلز، مانویل(80)، عصر اطلاعات، جلد اول، ترجمه افشین خاکباز، طرح نو، چاپ اول، تهران
-کفاشی، مجید؛(1388) بررسی تأثیر اینترنت بر ارزشهای خانواده ، فصلنامه ی علمی پژوهش اجتماعی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن، سال دوم، شمار ه 3.فصل تابستان.
- کفاشی، مجید (1389). آثار نظم و تضاد خانواده بر خشونت علیه کودکان، فصلنامه پژوهشی اجتماعی، سال سوم، شماره 6.
-کفاشی، مجید(1384)،. هربرت مارکوزه ونظریه انتقادی . فصلنامه علم ی– پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحدخلخال، شماره4
-علیخواه، فردین، (78) کنش ارتباطی(اندیشه های یورگن هابرماس)، مجله اطلاعات سیاسی و اقتصادی شماره 39 125:114
-محمد پور، احمد و اسداله نقدی و بهزاد نادرنژاد. (1389)، «تأثیر ماهواره بر هویت فرهنگی در کردستان ایران». دو فصلنامه تخصصی پژوهش جوانان. فرهنگ و جامعه. 4. 131 ـ 156.
-محمد پور، احمد و اسداله نقدی و بهزاد نادرنژاد.(1389) «تأثیر ماهواره بر هویت فرهنگی در کردستان ایران». دو فصلنامه تخصصی پژوهش جوانان. فرهنگ و جامعه. 4..
-محسنیان‌راد، مهدی و عبدالرضا سپنجی.(1390) «مخاطبان منفعل یا افراد گزینشگر آن سوی رسانه‌ها»، تهران. فصلنامه تحقیقات فرهنگی. 1. دوره چهارم..
-مصطفوی الانق، مهدی(94)، آموزش و پرورش و رویارویی با اسیب های نوین، نشره ره اورد نور، شماره 52، فصل پاییز
-مک کوایل، رنیس (1385). نظریه ارتباطات جمعی، ترجمه پرویز اجلالی، تهران: دفتر مطالعات و توسعه رسانه، چاپ دوم.
-نیک بخش ،بهرام ومهسا محمدحسینی (1394)،مقاله تأثیر شبکه های مجازی بر وضعیت تحصیلی دانشجویان شهرستان لالی ،مرکز همایشهای صدا و سیما (دومین کنفرانس بین المللی پژوهش در علوم رفتاری اجتماعی )
-نیک بخش ،بهرام ومهسا محمدحسینی (1394)،مقاله تأثیر شبکه های مجازی بر وضعیت تحصیلی دانشجویان شهرستان لالی ،مرکز همایشهای صدا و سیما (دومین کنفرانس بین المللی پژوهش در علوم رفتاری اجتماعی )
-نوری، اعظم. (1389) «عوامل تضعیف استحکام خانواده». فصلنامه طهورا. 6،
-نوغانی، محسن؛ چرخ زرین، مرتضی؛ صادقی، عطیه (1390)تأثیر فیسبوک برکاهش سرمایه اجتماعی پیوندی در خانواده. نخستین کنگره ملی فضای مجازی و آسیب های اجتماعی نوپدید. تهران: وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی.
-نصرتی نژاد، فرهاد(1393)، مطالعه رابطه بین استفاده از شبکه ماهواره ای فارسی زبانان با میزان پایبندی دینی در بین مادران و دختران گلپایگان، شماره 63 فصل بهار
-یوسفی، نریمان (1383)،. شکاف بین نسلها؛ بررسی نظری و تجربی، تهران: مرکز مطالعات جوانان و مناسبات نسلی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی.
-وبستر، فرانک(81)، نظریه های جامعه اطلاعاتی، ترجمه اسماعیل قدیمی، تهران، قصیده سرا چاپ اول
-هراتی، محمدجواد(1395).تفاوت و جایگاه نقش رسانه در انقلاب اسلامی ایران و تحولات مصر 2001 شماره 9، تابستان
- Eric, J. B. S. (2000).Internet use and relationship to loneliness. Journal Cyber, Psychology Behavior.
-Giddens A. (1991). Modernity and Self-Identity: Self and Society in the Late. Heiydari S،
-Hansen, D.L., B. Shneiderman, M. A. Smith (2011). Analyzing Social Media Networks With NodeXL: Insights From a ConnectedWorld.
-Inglehart, Ronald (2007). World Values Survey. Institute for Social Research, the University of Michugan.
-King storm A. (1996), Internetaddiction. Is the internet addictive, or are addicts using theinternet .December. (web page)
-Kubey R w, lavinmj, barrows jR. (2001), Internet useand collegiate academicperformanscodecrements: Early findings – j commun 382-366 :2001.
-Piercy, D. (2000).Student psychological well-being and the internet- Areview and - discussion of current research. Retrieved for World Wide Web.
-Young, K. S. (1999). Internet addiction: Evaluation and treatment. Student BMg -
-Riley, K. (2004). Reforming for democratic schooling: learning for the future not yearning for the post. In John Macbeath&LejfMoos.Democraticlearning: The challenge to school effectiveness. New York: RoutledgeFalmer.
-Ross, K & Nightingale, V. (2008) Media and Audiences , London: McGraw Hill.
-Taylor, max & Quayle, Ethel. (2003), child pornography: AnInternetcrimenewyorK: Brunner- Routledge.
)