نوع مقاله : علمی ترویجی
نویسندگان
گروه علوم ارتباطات اجتماعی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
چکیده
پژوهش حاضر با هدف واکاوی رابطه تفکر انتقادی و تعهد مذهبی با اثربخشی سواد رسانهای در بین دانشآموزان سال دوازدهم دوره متوسطه آموزش و پرورش منطقه 4 شهر تهران انجام شد.
شرکت کنندگان در این پژوهش مشتمل بر 203 دانشآموز بودند که به روش تصادفی انتخاب شدند. دادههای پژوهش با استفاده از پرسشنامههای: تعهد مذهبی، تفکر انتقادی و سواد رسانهای گردآوری شد و از طریق روش همبستگی مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. نتایج کلی پژوهش نشان داد که بین تعهد مذهبی و تفکر انتقادی با سواد رسانهای رابطه مستقیم و معناداری وجود دارد. یافتهها نشان دادند که بین تفکر انتقادی با سواد رسانهای رابطهای نیرومندتر نسبت به رابطه تعهد مذهبی با سواد رسانهای وجود دارد. یافتهها همچنین نشان دادند که بین کمال یا بلوغ به عنوان یکی از مؤلفههای تفکر انتقادی با سواد رسانهای رابطهای مثبت ولی بسیار ناچیز وجود دارد. همچنین رابطه مؤلفههای تعهد مذهبی با سواد رسانهای نزدیک به هم و متوسط بوده ولی روابط هر دو مؤلفه با زیر مقیاس آگاهی از اهداف پنهان سواد رسانهای بسیار ناچیز بود. بنابراین ایجاد زمینههای مناسب برای تقویت تعهد مذهبی و آموزش مهارت تفکرانتقادی، میتواند اثربخشی سواد رسانهای را ارتقا بخشد.
کلیدواژهها
- آذریون، پریسا (1397)، بررسی رابطه میزان سواد رسانهای و نگرش دینی دانشجویان دانشکده علوم انسانی دانشگاه بوعلی سینا، جامعه فرهنگ رسانه، دوره هفتم، شماره 27، ص 99-88.
- باکینگهام، دیوید، آموزش رسانهای، 1389، ترجمه حسین سرفراز، چاپ اول، تهران، دانشگاه امام صادق (ع)
- بهرامی، احمد (1380)، برر.سی مقدماتی میزان اعتبار و قابلیت اعتماد مقیاس جهت گیری، مجله روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران، سال ششم، شماره 1، ص 90-62 1392.
- پاتر، دبلیو جیمز، نظریه سواد رسانهای، 1397، ترجمه ناصر اسدی؛ محمد سلطانی فر، چاپ چهارم، تهران، سیمای شرق
- حسنان، اکرم (1396)، رابطه سواد رسانهای و تفکر انتقادی با خلاقیت و مهارتهای فراشناختی در دانشجویان (پایان نامه کارشناسی ارشد)، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شرق، ایران.
- خجسته باقرزاده حسن، جزوه درسی سیاستگذاری وبرنامه ریزی درفرهنگ وارتباطات، 1397، دانشکده علوم ارتباطات اجتماعی و مطالعات رسانه
- سراجزاده، سید حسین (1382)، بررسی رابطه دینداری با احساس آنومی و کجروی، مسائل اجتماعی ایران، دوره شانزدهم، شماره 63، ص 105-71.
- صابری، الهام (1394). بررسی تأثیر مشارکت در حلقههای کندو کاو فلسفی بر مهارت تفکر انتقادی در سواد رسانهای (پایان نامه کارشناسی ارشد).، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، ایران.
- عقیلی، وحید، جزوه درسی نظریههای ارتباطات وتوسعه فرهنگی، 1397، دانشکده علوم ارتباطات اجتماعی و مطالعات رسانه.
- قاضی مرادی، حسن، درآمدی بر تفکر انتقادی، 1397، چاپ چهارم، تهران، اختران
- کِرت، حنیفی، سواد رسانهای در کشورهای در حال توسعه، 1397، ترجمه مریم حقشناس؛ محدثه عقبایی، چاپ اول، تهران، پشتیبان.
- نیکخواه، هدایتالله (1394)، بررسی رابطه بین میزان استفاده از رسانههای ارتباط جمعی و میزان دینداری بین دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد (پایان نامه کارشناسی ارشد)، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس.
Arke, Edward T. (2005). Media Literacy And Critical Thinking: Is there a connection?. School of Education Duquesne University: Pennsylvania, USA.
Dewey, J. (1909). How we think. Boston: health.
Frau-Meigs, D. (2008). Media education: Crossing a mental rubicon, 2nd ed, Gothenburg, Sweden: Nordicom
Iaquinto & keeler, Faith-based Media Literacy Education: A Look at the Past with an Eye toward the Future. School of Communication & the Arts, Regent University, Virginia Beach, VA, USA.
Johnson, L. L. (2001, Media, education and change Litracy, New York: Peter Lang.
Koenig, H. G., McCullough, M. E., & Larson, D. B. (2001). Handbook of religion and health. New York: Oxford University Press.
Masterman, L. (1980). Teaching about television. London: Macmillan.
Stout, Daniel. “Religious Media Literacy: Toward a Research Agenda.” Journal of Media and Religion (2002): n. pag. Print.
Wasserman, Ira. & Trovato, Frank. (۱۹۹۶) the Influence of Religion on Smoking and Alcohol Consumption (Alberta Case Study), International Review of Modern Society, and Vol.۲۶ (autumn): No.۲: ۴۳-۵۶.
Watson, D. L. & Tharp, R. G. (۱۹۹۴) Self-directed Behavior: Self- modification for Personal Adjustment. Pacific Grove, California: Comp.
Worthington, E.L., Jr., Wade, N. G. & Others. (2003). the religious commitment inventory, 4th Ed, New York: Columbia University.