نوع مقاله : علمی ترویجی

نویسندگان

1 گروه روانشناسی، واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی، ساری، ایران.

2 گروه روانشناسی ، واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی ، ساری، ایران.

3 گروه علوم اجتماعی- دانشگاه گلستان- گرگان- ایران.

چکیده

احساس تنهایی نارسایی و ضعف محسوس در روابط بین فردی است، که به نارضایتی از روابط اجتماعی منجر می­شود. جنسیت، نقش تعیین کننده­ای در میزان احساس تنهایی و اعتیاد به اینترنت داشته و در مطالعات مرتبط با رسانه­ها، مورد استفاده قرار گرفته است. بر این مبنا، هدف اصلی این مقاله تبیین رابطه بین احساس تنهایی با سطوح اعتیاد به اینترنت با تأکید بر نقش جنسیت است.
این مطالعه به صورت مقطعی با استفاده از روش توصیفی از نوع پیمایشی انجام شد. جامعه­ آماری این پژوهش دانشجویان دانشگاه­های مرکز استان گلستان بودند که تعداد آن­ها 16 هزار و 532 نفر بود. برای تعیین حجم نمونه، با روش برآورد حجم بر اساس جدول کرجسی و مورگان 385 نفر تعیین شدند. برای انتخاب نمونه­ها از روش نمونه­گیری تصادفی طبقه­ای متناسب استفاده شد. یافته­های پژوهش حاکی از آن است که اعتیاد به اینترنت در میان دانشجویان دختر بیش از دانشجویان پسر است، در حالی که دانشجویان پسر، بیش از دانشجویان دختر در معرض اعتیاد قرار دارند. همچنین کنترل متغیرها برحسب جنسیت نشان داد که هم در میان دانشجویان پسر و هم دختر، رابطه منفی و معناداری بین احساس تنهایی با اعتیاد به اینترنت وجود داشت. بنابراین جنسیت در رابطه­ی بین احساس تنهایی با اعتیاد به اینترنت عامل مهم و اثر گذاری به شمار می­رود

کلیدواژه‌ها

 
-      اورنگ ، طیبه. (2004). بررسی دلایل روانشناختی چت در تهران. پس از پایان دوره کارشناسی ارشد روانشناسی ، دانشگاه تهران.
-      پیرزاده. (2012). بررسی میزان اعتیاد به اینترنت در دانشجویان دانشگاه پیام‌نور اصفهان واحد کهندژ. تحقیقات نظام سلامت, 7(5). Retrieved از http://hsr.mui.ac.ir/index.php/jhsr/article/view/318
-      چمنی، امیررضا. (1385). اعتیاد به اینترنت در یزد. فصلنامه اصول بهداشت روانی. 30، صص 35-22.
-      حسن زاده، رمضان؛ صالحی، محمد؛ رضایی کیاسری، علیرضا (1389). رابطه بین استفاده افراطی از تکنولوژی (اعتیاد به اینترنت و اس ام اس و وضعیت آموزشی و روانی دانش آموزان. روانشناسی تربیتی :   پاییز 1389 , دوره  1 , شماره  3 ; از صفحه 69 تا صفحه 81 .
-      حسینی بهشتیان، سید محمد؛ (1390). مقایسة وضعیت اعتیاد به اینترنت در بین دانشجویان دختر و پسر دانشگاه های دولتی شهر تهران. پژوهشنامة زنان، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال دوم، شمارة دوم، پاییز و زمستان 1390، ص 42-23.
-      حسینی، سیدحسن. (1384). تحلیل جامعه شناختی رابطه اینترنت و اعتیاد به مواد مخدر. فصلنامه انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات، دوره اول، شماره پیاپی 2و3، صص17-1.
-      خالقی مقدم، محمد؛ (1374)، نگرش فرهنگی کشور نسبت به زنان. مجموعه مقالات زن، چهارمین گردهمایی سیمای زن در جامعه: زن و توسعۀ فرهنگ، وزارت فرهنگ و ارشاد اسامی، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری.
-      ساروخانی، باقر ( 1378 )، جامعه شناسی ارتباطات جمعی، تهران: نشر اطلاعات.
-      ساروخانی، باقر و میرساردو، طاهره. (1388). فرهنگ جامع جامعه شناسی، تهران: سروش.
-      سلیمی، عظیمه ( 1387 ). مدل علی پیرامون پیشایندها و پیامدهای احساس تنهایی، پایان نامه کارشناسی ارشد.
-      سلیمی، عظیمه؛ جوکار، بهرام و نیک پور، روشنک (1388). ارتباطات اینترنتی در زندگی : بررسی نقش ادراک حمایت اجتماعی و احساس تنهایی در استفاده از اینترنت. مطالعات روانشناختی ،5(3)، 102-81.
-      سیدی اصل، سید تیمور؛ احمدی، مجتبی؛ خیاطان، طیبه؛ (1391). مقایسه اعتیاد اینترنتی دانشجویان بر حسب محل سکونت و جنس. نخستین کنگره ملی فضای مجازی و آسیب های اجتماعی نوپدید، تهران، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی.
-      عسگری، پرویز؛ مرعشیان، فاطمه (1387). رابطه بین ویژگی های شخصیتی و اضطراب کامپیوتر با اعتیاد به اینترنت در دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز. یافته های نو در روان شناسی (روان شناسی اجتماعی) :   تابستان 1387 , دوره  2 , شماره  7 ; از صفحه 23 تا صفحه 35 .
-      علوی, سیدسلمان؛ محمدرضا مرآثی؛ فرشته جنتی فرد و مهدی اسلامی (۱۳۸۹). بررسی ارتباط علائم روانپزشکی با اعتیاد به اینترنت دردانشجویان دانشگاه های شهر اصفهان، مجله پزشکی بالینی ابن سینا. 17 (2).
-      قره آغاجی، سامان. (1385). اعتیاد به اینترنت. روزنامه همبستگی، شماره 1599، ص5.
-      کفاشی، مجید (1389). بررسی تاثیر اینترنت بر ارزش های خانواده، پژوهش اجتماعی ،2(3)،78-57.
-      گرینفیلد، دیوید. (1384). اعتیاد به اینترنت و پیامدهای آن. فصلنامه ره‌آورد نور، شماره 12، صص 51-48.
-      مشایخ مریم، برجعلی احمد. بررسی رابطه احساس تنهایی با نوع استفاده از اینترنت در گروهی از دانش آموزان دبیرستانی. تازه های علوم شناختی. ۱۳۸۲; ۵ (۱) :۳۹-۴۴.
-      مک کوایل، دنیس. (1382). مخاطب شناسی، ترجمه مهدی منتظر قائم. تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه ها.
 
-Al-Saggaf, Y., & Nielsen, S. (2014). Self-disclosure on Facebook among female users and its relationship to feelings of loneliness. Computers in Human Behavior, 36, 460–468.
-Booth, R. (2000). Loneliness as a component of psychiatric disorders. Medscape Mental Health, 5(2).
-DiTommasso, E & Brannen, C & Best, L. A, (2004). measurement and validity characteristics of the short version of the social and emotional loneliness scale for adults. Educational and Psychological Measurement, Vol. 64, No, 1, pp. 99-119.
-Hamburger, Y, (2002). Internet and Personality, Computers in Human Behavior, Vol. 18, pp. 1–10.
-Hamburger, Y. A & Ben-Artzi, E, (2003). Loneliness and Internet use, Computers in Human Behavior, Vol. 19, pp. 71–80.
-Horowitz, L & French, R. D, (1979). Interpersonal problems of people who describe themselves as lonely, Journal of Consulting and Clinical Psychology, Vol. 47, pp. 762-764.
-Hu, M. (2009). Will online chat help alleviate mood loneliness? Cyberpsychology & Behavior, 12(2), 219–223.
-Hughes, M.E., Waite, L.J., Hawkley, L.C., & Cacioppo J. T. (2004). A shortscale for measuring loneliness in large surveys: Results from two populationbased studies, Research on Aging, 26, 655-72.
-Hughes, M.E., Waite, L.J., Hawkley, L.C., & Cacioppo J. T. (2004). A shortscale for measuring loneliness in large surveys: Results from two populationbased studies, Research on Aging, 26, 655-72.
-Jacob.davidson. http://time.com/money/3896219/internet-users-worldwide (2015).
-Jin, B., & Park, N. (2013). Mobile voice communication and loneliness: Cell phone use and the social skills deficit hypothesis. New Media & Society, 15(7), 1094–1111.
-Kraut, R., Patterson, M., Landmark, V., Kiesler, S., Mukophadhyay, T., Scherlis, W. (1998). Internet paradox: a social technology that reduces social involvement and psychological well being? American Psychologist, 53, (3),1017-31.
-Li, Y., Gao, Y., &Wang, Y. (2013). Online communication and loneliness of adolescents: Moderation and mediation effects. Chinese Journal of Clinical Psychology, 21(3), 490–492.
-Odacı, H., & Çelik, Ç. B. (2013). Who are problematic Internet users? An investigation of the correlations between problematic Internet use and shyness, loneliness, narcissism, aggression and self-perception. Computers in Human Behavior, 29(6), 2382–2387.
-Ong, C., Chang, S., & Wang, C. (2011). Comparative loneliness of users versus nonusers of online chatting. Cyberpsychology, Behavior and Social Networking, 14(1–2), 35–40.
-Skaff, M. L. (2008). Predicting longitudinal loneliness in older adults. Dissertation. Ames: Iowa State University.
-Whitty, M. T., & McLaughlin, D. (2007). Online recreation: The relationship between loneliness, Internet selfefficacy and the use of the Internet for entertainment purposes. Computers in Human Behavior, 23(3),1435–1446.
-Widyanto, L., & McMurran, M. (2004). The psychometric properties of the Internet addiction test. Cyberpsychology and Behavior, 7 (4), 443– 450.
-Young, K. S. (1996).  Internet addiction:  The emergence of a new clinical disorder.  Paper presented at the 104th annual meeting of the American Psychological Association, August 18, 1996.  Toronto, Canada.
-Young, K. S. (2004). Internet addiction: A new clinical phenomenon and its consequences. American Behavioral Scientist, 48, 402–415.