نویسنده

پژوهشگر/مرکز پژوهش های علمی مطالعات استراتژیک خاورمیانه

چکیده

 



مهاجرت به عنوان یکی از مهمترین چالش های جامعه جهانی تاثیرات متعددی بر مهاجران و کشورهای درگیر میگذارد.این مقاله با نگاهی آسیب شناسانه به دنبال شناخت الگوهای رفتار مهاجرتی اتباع افغان ساکن ایران با تاکید بر زنان در عرصه مهاجرت های غیرمتعارف به سمت اروپا و چالش های آنها در کشور های ترانزیت با تاکید بر ترکیه می باشد. این پژوهش کیفی بر مبنای روش اتنوگرافیک ﺑﻮده و ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻴﺪاﻧﻲ داده ها بر مبنای مصاحبه نیمه ساختاریافته با 30 زن مهاجر افغان(21 نفر در تهران و 9 نفر در ترکیه)مشاهده مشارکتی و بررسی های اسنادی می باشد. روش تحلیل موضوعی برای تحلیل داده ها می باشد.رفتار مهاجرتی اتباع افغان ساکن در ایران مهاجرت بازگشتی و همچنین مهاجرت به کشورهای ثالث را نشان می دهد.الگوی سوم در میان نسل جوان مهاجران افغان ساکن در ایران شایع بوده که عمدتا با روش های غیرمتعارف صورت می گیرد.تصمیم زنان مهاجر افغان به مهاجرت مجدد به اروپا در دو سطح خرد(دلایلی چون احساس طرد اجتماعی، عدم دسترسی مناسب به آموزش و اشتغال، مشخص نبودن وضعیت تابعیت و اقامت و سنت های حاکم بر نهاد خانواده)وهمچنین سطح کلان (تاثیر شبکه های خویشاوندی در دیاسپورا و تبلیغات انتزاعی شبکه های قاچاق، نقش تشویقی اینترنت، فضای مجازی و رسانه های جمعی)مورد تحلیل قرار خواهد گرفت.همچنین چالش های پیش رو در مسیر مهاجرت های غیرمتعارف در کشورهای ترانزیت از قبیل بحران مالی، سواستفاده های جنسی، عدم ادغام اجتماعی و فرهنگی اخراج به کشور مبدا، چالش سکونتگاه ها و مسئله مادران بدون همراه مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

کلیدواژه‌ها

 
زنجانی، حبیب الله (1394)، مهاجرت، چاپ چهارم، تهران: انتشارات سمت.
خبرگزاری تسنیم، (1397)، http://tn.ai/fa/news/1397/01/19/1695422
کستلز، استفان و میلر، مارک (1396)، عصر مهاجرت جابجایی های بین المللی جمعیت در دنیای مدرن، مترجم: علی طایفی، تهران: انتشارات جامعه شناسان.
صادقی، رسول و عباسی، محمد جلال (1395)، "بازگشت به وطن یا ماندن جوانان افغانستانی در ایران"، دوفصلنامه مطالعات جمعیتی، دوره 1، شماره 1، بهار و تابستان، 150-119.
سعیدی، سعیده (1396)، " نقش مادر در مدیریت فضای خانه، مطالعه موردی: تاثیرات فضای مجازی در افزایش مهاجرت های غیرمتعارف جوانان"، همایش نقش و جایگاه مادری، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران، اسفند 1396.
سیفی، آناهیتا (1396)، "علل و پیامدهای زنانه شدن مهاجرت بین المللی در پرتو امنیت انسانی با تاکید بر حقوق بین الملل: چالش ها و راهکارها"، پژوهش نامه زنان، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال هشتم، شماره اول، بهار، 120-85.
نصر اصفهانی، آرش (1394)، بررسی وضعیت مهاجرین و پناهندگان افغانستانی در ایران، رساله دکتری، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران.
Abbasi-Shavazi, MJ & Sadeghi, R 2014, ‘Socio-cultural adaptation of second-generation Afghans in Iran’, International Migration, vol. 53, no. 6.
Abbasi-Shavazi, MJ, Sadeghi, R & Mahmoudian, H & Jamshidiha, G 2012, ‘Marriage and family formation of the second-generation Afghans in Iran: insights from a qualitative study’, International Migration Review, vol. 46, no. 4, pp. 828-860.
Boyd, M 2006, ‘Women in international migration: the context of exit and entry for empowerment and exploitation’, United Nations.
Bryman, A 2016, Social research methods, Oxford University Press.
Collyer, M, Duvell, F & De Haas, H 2012, Critical approaches to transit migration. Population, Space and Place, pp. 407-414.
De Haas, H 2011, The determinants of international migration: conceptualizing policy, origin and destination effects, Oxford: International Migration Institute (IMI) - Working paper 32.
De Haas, H & Czaika, M 2013, Measuring migration policy: some conceptual and methodological reflections. Oxford: IMI.
Goodman, LA 1961, ‘Snowball sampling’, Annals of mathematical statistics, vol.8, no. 32, pp. 148-170.
Handcock, M & Gile, K 2011, ‘Comment: on the concept of snowball sampling’, Sociological Methodology, vol. 41, no. 1, pp.367–371.
ICRC, 2009, ‘Our World: Views from the Field, Afghanistan Opinion Survey and In-depth Research’. Available from: https://www.icrc.org/eng/assets/files/2011/afghanistanopinion-survey-2009.pdf.
IOM 2003, Irregular Migration in Turkey, Available from: http://publications.iom.int/system/files/pdf/mrs_12_2003.pdf.
IOM 2018, World Migration Report, Available from: https://publications.iom.int/system/files/pdf/wmr_2018_en_chapter3.pdf.
İşleyen, B 2018, Turkey’s governance of irregular migration at European Union borders: Emerging geographies of care and control, Environment and Planning: Society and Space, vol.0, pp. 1-18, SAGE.
Koser, K 2016, International migration, a very short introduction, Oxford University Press.
Kennedy, M 2012, ‘For Illegal Immigrants, Greek Border Offers a Back Door to Europe’, The New York Times Online, 14 July 2012. Available from:http://www.nytimes.com/2012/07/15/world/europe/illegal-immigrants-slip-intoeurope-by-way-of-greek-border.html.
Khan, S & Watson, JC 2005, ‘The Canadian immigration experiences of Pakistani women: dreams confront reality’, Counselling Psychology Quarterly, vol. 18, no. 4, pp. 307- 317. 
Krippendorff, K 2004, Content analysis: an introduction to its methodology, SAGE.
Kunz, EF 1973, ‘The refugee in flight: Kinetic models and forms of displacement’, International migration review, vol. 7, no. 2.
Loveluck, L 2016, ‘EU-Turkey deal: It is ‘cruel’ of Europe to close its borders to Syrian refugees, Erdogan says’, Telegraph, 09 May. Available from: http://www.telegraph.co.uk/news/2016/05/09/eu-turkey-deal-it-is-cruel-of-europe-toclose-its-borders-to-syr.
McAuliffe, M & Jayasuriya, D 2016, “Do asylum seekers and refugees choose destination countries? Evidence from large-scale surveys in Australia, Afghanistan, Bangladesh, Pakistan and Sri Lanka”, International Migration, vol. 54, Issue 4, pp. 44-59.
Monsutti, A 2005, War and migration: social networks and economic strategies of the Hazaras of Afghanistan, Taylor and Francis, Oxon.
Saidi, Saideh 2018, Juggling between two worlds, sociocultural change in Afghan immigrant women’s identity in Germany, LIT Verlag, Berlin.
Silverman, D 1993, Interpreting qualitative data, Newbury Park, CA, Sage.
Vaughan-Williams, N 2015, Europe’s border crisis: biopolitical security and beyond, Oxford: Oxford University Press.