نویسنده

دانشگاه تهران

چکیده

بیماری اچ آی وی/ ایدز دارای ابعاد اجتماعی مانند انواع تحریم‌ و تبعیض­ها و داغ ننگ است. بی‌تردید رسانه‌ها ازجمله سینما می‌توانند معنای اجتماعی بیماری اچ آی وی/ ایدز را تغییر دهند؛ بنابراین مطالعه معنایی که توسط سینما در رابطه با بیماری اچ آی وی/ ایدز برساخت می‌شود، اهمیت دارد. در این تحقیق فیلم «باشگاه مصرف‌کنندگان دالاس» محصول (2013) که آخرین تولید سینمای آمریکا در مورد بیماری اچ آی وی/ ایدز است، انتخاب شد؛ چرا که تجربه کشورهای دیگر در نمایش بیماری اچ ای وی/ ایدز می‌تواند در بازنمایی مناسب‌تر این بیماری در کشور ما مفید باشد. در این تحقیق سعی می‌کنم به این سؤالات پاسخ دهم که: در این فیلم بیماری اچ آی وی/ ایدز چگونه معنا می‌شود؟ و معنای اجتماعی تولیدشده چگونه زندگی بیمار را به چالش می‌کشد؟ پاسخ به این سؤالات می‌تواند به شناخت ما از قدرت رسانه‌ها در برساخت معناهای متفاوتی از این بیماری یاری رساند. مبانی نظری این تحقیق بر پایه نظریه کنش متقابل نمادین و مفهوم استیگما از گافمن است.
این تحقیق با روش تحلیل محتوای کیفی انجام شده است و مفاهیم به دست آمده از این مطالعه را می‌توان در چهار مقوله کلی دسته‌بندی کرد. «مبارزه برای زندگی در تقابل با مرگ»، «تحول معنای عشق و زندگی در تقابل با نفرت و تعصب»، «به چاش کشیدن داغ ننگ بیماری در تقابل با برساخت معنایی مسلط» و «تغییر معنای بیماری برای بیمار». درنهایت نتیجه می‌گیریم که این فیلم با استفاده از قدرت ارتباطی سینما معنایی از بیماری اچ آی وی/ ایدز تولید می‌کند که داغ ننگ مسلط این بیماری در جامعه آمریکا را به چالش می‌کشد.

کلیدواژه‌ها

آزاد ارمکی، تقی و شریفی ساعی، محمدحسین، ایثاری، مریم، طالبی، سحر (1390) «سنخ شناسی الگوهای روابط جنسی پیش از ازدواج در ایران»، جامعه پژوهی فرهنگی. شماره 4، صص34-1.
الوندی، پدرام (1386) «اصول گزارشگری ایدز؛ مبانی نظری و راهکارهای عملی»، نشریه علمی – ترویجی رسانه، شماره 72، صص226-215.
آدام، فیلیپ و هرتسلیک، کلودین (1385) جامعه‌شناسی بیمار و پزشکی، ترجمه لورانس و دنیا کتبی، تهران: نشر نی.
استراوس، آنسلم و کوربین ب، جولیت(1390) مبانی پژوهش کیفی: فنون و مراحل تولید نظریه زمینه‌ای، ترجمه ابراهیم افشار، تهران: نشر نی.
تبریزی، غلامرضا، تبریزی، سحر، و وطن‌خواه، مرضیه، (1388) «بررسی اختلالات شخصیت در بیماران مبتلا به ایدز با الگوی رفتارهای پرخطر»، فصلنامه خون، دوره 6، شماره4، صص300-292.
حریری، نجلا (1385) اصول و روش‌های پژوهش کیفی، تهران: نشر دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات.
خانیکی، هادی و راثی تهرانی، حبیب (1390) «بررسی نگرش مخاطبان درباره تأثیر پیام‌های سلامت تلویزیون»، مطالعات فرهنگ ارتباطات، سال دوازدهم، شماره 47، صص151-187.
ریتزر، جرج (1374) نظریه‌های جامعه‌شناسی در دوران معاصر، ترجمه محسن ثلاثی. تهران: انتشارات علمی.
روزنامه شرق (1392) ابتلا به اچ آی وی ایدز، در دنیا کاهشی و در دنیا افزایشی. شماره 1842. قابل دسترسی در: www.sharghdaily.Ir
زمانی، امید (1385) نگاه رسانه‌ای به اچ آی وی و ایدز؛ راهنمایی برای مدیران، کارشناسان و دست اندرکاران رسانه‌های جمعی، شورای سیاستگذاری سلامت صداوسیما و دفتر مبارزه با جرم و مواد سازمان ملل متحد.
-     زمانی، امید (1386). نقش رسانه های جمعی در آموزش و اطلاع رسانی درباره ایدز. فصلنامه پژوهش های ارتباطی. شماره 50. صص 65-48
 
سایت خبرگزاری ایلنا (1396) جدیدترین آمار مبتلایان به ایدز در کشور اعلام شد. در گفتگو با پروین افسر کازورنی، رئیس اداره ایدز وزارت بهداشت. تاریخ انتشار: 21/5/ 1396 کدخبر: 522223
غفاری، محتشم. رخشنده رو، سکینه. نیک‌نامی، شمس الدین و رمضانخانی، علی (1386). رسانه: پاسخی به ایدز. فصلنامه پژوهش‌های ارتباطی. شماره 50، صص 219-221.
گافمن، اروینگ (1386) داغ ننگ: چاره‌اندیشی برای هویت ضایع شده، ترجمه مسعود کیانپور، تهران: نشر مرکز.
مک کوایل، دنیس‌(1382) درآمدی بر نظریه ارتباطات جمعی، ترجمه پرویز اجلالی، تهران: مـرکز مـطالعات و تحقیقات رسانه‌‌ها‌.
مجله نظام پزشکی (1388) نشریه سراسری سازمان نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران، شماره 52 و 53
مرکز آمار و فناوری اطلاعات وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی (1394). برگرفته از وب‌سایت:
 www.it.behdasht.gov.ir
 
مرکز ملی پیشگیری از HIV ایدز ایران (1394). برگرفته از وب‌سایت: www.aids.ir
وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی(1394). آخرین آمار مبتلایان به بیماری ایدز در کشور. شماره خبر: ١٢٩٣٦٠. برگرفته از وب‌سایت وزارت بهداشت(تاریخ 4/5/1394):
 
Alonzo, A & Reynolds, N. (1995). Stigma, HIV and AIDS: an Exploration and Elaboration of a Stigma Trajectory, Social Science and Medicine, 41(3). pp.345-398
Carducci A, Alfani S, Sassi M, Cinini A, Calamusa A(2011) Mass media health information:82:475Cullen,T (2003). HIV/AID: 20 years of press coverage. Australian studies in journalism. 12.
Cockerham, W. (2003), Iran: Tehran Being to Confront the Time Bomb of HIV, at: http://www.payvand.com/news/03/nov/1073.html
Creel, A. H., Rimal, R. N., Mkandawire, G., Böse, K., & Brown, J. W. (2011). Effects of a mass media intervention on HIV-related stigma:‘Radio Diaries’ program in Malawi. Health education research, 26(3), 456-465
Craig, D. R. (2014). Coming out of the Television: LGBT-themed Made-for-Television Movies as Critical Media Pedagogy.
Estrada, A., & Quintero, G. A. (1999). Redefining categories of risk and identity: The appropriation of AIDS prevention information and constructions of risk. Power in the blood: A handbook on AIDS, politics, and communication, 133-147.
Fee, E. (1992). AIDS: the making of a chronic disease. University of California Press.
Haching,I (2004),Between Michel Foucault and Ervin Goffman: between discourse in the abstract and face to face interaction, Economy and Society,33(3),pp.277-302
Holzmer, W. L. (2004), Managing AIDS Stigma. Journal des aspects Sociaux du HIV. 1(3)
Hodes, R. (2007). HIV/AIDS in South African Documentary Film, c. 1990–2000. Journal of Southern African Studies, 33(1), pp.153-171.
Leonard, B. J., & Crainshaw, J. Y. (Eds.). (2012). Encyclopedia of religious controversies in the United States. ABC-CLIO.
Levine, S. (2003). Documentary film and HIV/AIDS: New directions for applied visual anthropology in southern Africa. Visual Anthropology Review, 19(12). pp. 57-72.
Mayring, P. (2000). Qualitative Content Analysis. Klagenfurt, Austria
Netzhammer, E. C., & Shamp, S. A. (1994). Guilt by association: Homosexuality and AIDS on prime-time television. Queer words, queer images: Communication and the construction of homosexuality, 91-106.
Piontek, T. (1992). Unsafe representations: Cultural criticism in the age of AIDS. Discourse, 128-153.
Pryor, J. B., & Reeder, G. D. (1993). The social psychology of HIV infection. Lawrence Erlbaum.
Sheaf, M. (2005). Sociology and Health care: an introduction for Nurses, Midwives and Health professionals. London: Open University Press
Singhal, A & Vasanti, P.A. (2006). The Role of Popular Narratives in Stimulation the Public Discourse on HIV and AIDS, South Asian Popular Culture, 3(1),3-15
Stine G.J (1998). Acquired immune Deficiency Syndrome: Biological, Medical, Social and legal Issues, 3th edition. Upper Saddle River
Sontag, S. (1989). AIDS and its metaphors. London: Penguin.
Unaids, W., & Unicef. (2015). Epidemiological Fact Sheet on HIV and AIDS: How AIDS changed everything. URL:http://www.unaids.org/en/resources/campaigns/ How AIDS changed everything/ factsheet
UNAIDS (2006). 2006 Report on the global AIDS epidemic. ISBN ‎92-9173-479-9. Archived from the original on 19 March 2013.
Wright, E. R. (1997). The social construction of AIDS. Teaching the sociology of HIV/AIDS, 69-88.
Willis, N., Frewin, L., Miller, A., Dziwa, C., Mavhu, W., & Cowan, F. (2014). “My story”—HIV positive adolescents tell their story through film. Children and Youth Services Review, 45, pp.129-136.