نوع مقاله : پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی دکتری تخصصی رشته جامعه شناسی سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2 گروه علوم اجتماعی ،جامعه شناسی ،دانشکده ادبیات ، علوم انسانی و اجتماعی ، واحدعلوم و تحقیقات ،دانشگاه آزاد اسلامی،تهران ،ایران
3 گروه جامعه شناسی ،پژوهشکده علوم انسانی و مطالعات اجتماعی ، واحد جهاد دانشگاهی ،تهران ،ایران
چکیده
رسانه ها در دنیای امروز تبدیل به مهمترین ابزار در خلق و انتقال معنا شده اند. تلویزیون به عنوان یکی از مهمترین کارگزاران جامعه پذیری، مجرایی برای بازنمایی ارزش های فرهنگی اجتماعی و سیاسی جوامع است. پشت صحنه های ساده به نمایش درآمده در فیلمها و سریال های تلویزیون، نظامی از نشانه ها و رمزگان قرار دارد که معنا را ساخته و منتقل می کند و بر این اساس مخاطب در مواجهه با، بازنمایاندن واقعیت توسط رسانه قرار می گیرد. هدف پژوهش حاضر بررسی نقش زنان در تاریخ سیاسی معاصر ایران با تحلیل چند سریال پر مخاطب تلویزیون بعد از انقلاب اسلامی است. با استفاده از روش نشانه شناسی جان فیسک، چهار سریال تلویزیونی ، در 4 دهه پس از انقلاب اسلامی برای مطالعه معناسازی تلویزیون از کنشگری اجتماعی سیاسی زنان در تاریخ معاصرمورد بررسی قرار گرفته است. یافته های تحقیق نشان می دهد، 1-رسانه تلویزیون پایگاه و طبقه اجتماعی و میزان سواد را به عنوان مهمترین عوامل موثر بر کنشگری سیاسی زنان نشان داده است.2-هشیاری، آگاهی، مقاومت و ایستادگی زنان و حتی طغیان و عصیان، در مقابل عوامل داخلی و خارجی، حتی اگر همسرانشان باشند، زمانی که وطن به خطر می افتد، به خوبی در رسانه تلویزیون به تصویر کشیده شده است.3- غلبه و تسلط ساختارهای اقتدار گرایانه مردان و بافت سنتی جامعه ایران نیز که یکی از مهمترین چالشها برای ورود زنان به عرصه های مختلف سیاست است، نیز در رسانه ملی به آن پرداخته شده است.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
- احمدی، بابک. (1384) «نشانه های تصویری تا متن، به سوی نشانه شناسی ارتباط دیداری، چاپ پنچم، تهران، نشر مرکز.
- برگر، پیتر. لاگمن، توماس(1375).«ساخت اجتماعی واقعیت : (رساله ای در جامعه شناسی شناخت)»، ترجمه فریبرز.
- حسینی، سیده زینب (1400)، «نحوه باز نمایی خانواده در سریال های تلویزیون ایران(مطالعه موردی سریال ستایس)»، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آیت ا... بروجردی.
- رضایی، عبدالعلی، (۱۳۸۰). «مشارکت اجتماعی، هدف با ابزار توسعه»، ماهنامه اطلاعات سیاسی و اقتصادی
- سیفی دپو کلایی، معصومه.(1396)« بررسی انتقادی بازنمایی زن در سیمای جمهوری اسلامی ایران بر اساس تعالیم قران کریم». رساله دکتری، دانشگاه بین المللی امام رضا (ع).
- سعیدی، میلاد و دهدشت، کوثر (1398).«تحلیل نشانه شناختی خانواده در سینمای دهه 70 و 90 ایران»، فصلنامه پژوهش های مشاوره، 18(72)
- صوفی، محمدرشید(1389). «تحلیل نشانه شناختی بازنمایی هویت کردی در سینمای ایران بعد از انقلاب 57»، پایان نامه کارشناسی ارشدارتباطات ، تهران: دانشگاه تهران.
- طاری، اسد و جباری، سعیدو قوانلو قاجار، مصطفی(1388)«مطالعه بازنمایی چهره معلولان در 20 فیلم سینمایی ایرانی و خارجی»، کانون پژوهش های علوم ارتباطات اجتماعی، ج اول، ش اول.
- فیسک، جان (1390)."فرهنگ تلویزیون"، ترجمه مژگان برومند، ارغنون، شماره 19، 142-25.
- گیدنز،آنتونی. دبلیو ساتن، فیلیپ(1395). «جامعه شناسی»، ترجمه هوشنگ نائبی، نشر نی،جلد 1.
- محمدی،فردین و خالق پناه، کمال(1396).« بازنمایی سریال های تلویزیونی و برساخت گفتمانی خانواده»، مجله علوم اجتماعی، دانشگاه فردوسی مشهد، صص 73-103
- مهدی زاده، مهدی(1387). «رسانه ها و بازنمایی»، دفتر مطالعات و توسعه رسانه ها. تهران
- محمدی،جمال و پیری، صدیقه و غریبی، بختیار(1400).«تحلیل نشانه شناختی بازنمایی خانواده درمجموعه های داستانی سریال »، فصلنامه علمی رسانه های دیداری و شنیداری، دوره شانزدهم، شماره 2، پیاپی 42، تابستان 1401،صص 28-5
- مراد نژاد، زینب و همکاران (1401)، «استراتژی‌های زنان ایرانی جهت ورود به عرصۀ سیاست و مواجهه با امر سیاسی»، فصلنامه زن در توسعه و سیاست، دوره 21، شماره 2، صص 314-287.
- مک کوایل، دنیس.(1382). «درآمدی بر نظریه ارتباطات جمعی »، ترجمه: پرویز اجلالی، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه ها.
- نوری، مختار و حسن پور، علی و محمدی صادق (1393). «بازنمایی هویت ملی به عنوان امر سیاسی در مجموعه های تاریخی تلویزیون جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه رسانه، سال بیست و ششم، شماره 2.
- نیک گهر، عبد الحسین (۱۳۵۲)،« مشارکت مفاهیم و شناخت انواع»، مجله دانشکده علوم اجتماعی ،دانشگاه تهران، ش۵
- ویلیامز،کوین (1386). « درک تئوری رسانه ها»، ترجمه رحیم قاسمیان، تهران، انتشارات ساقی.
- وحیدی، الهام (1397)،« الگویابی مشارکت سیاسی زنان در ایران»، رسالۀ دکتری دانشگاه تربیت مدرس.
- Alexander, Victoria D.(2003). Sociology of the Arts. Londan: Blackwell publishing.
- Stevenson, Nick,(1995). Understanding media culture, London :Sage
Ahmadi, Babak. (1384) "Image signs to text, towards the semiotics of visual communication", fifth edition, Tehran, publishing center. (In Persian)
Berger, Peter. Lagman, Thomas (1375). "The social construction of reality: (a treatise in the sociology of cognition)", translated by Fariborz. (In Persian)
Giddens, Anthony. W Sutton, Philip (2015). "Sociology", translated by Hoshang Naibi, Ni publication, volume 1. (In Persian)
Mohammadi, Fardin and Khaliqpanah, Kamal (2016). "Representation of television series and discursive construction of family", Journal of Social Sciences, Ferdowsi University of Mashhad, pp. 103-73. (In Persian)
Mehdizadeh, Mehdi (1387). "Media and Representation", Bureau of Media Studies and Development. Tehran. (In Persian)
Mohammadi, Jamal and Piri, Sediqeh and Gharibi, Bakhtiar (1400). "Semiotic analysis of family representation in serial fiction collections", scientific quarterly of visual and audio media, 16th volume, number 2, series 42, summer 1401, pp. 28-5. (In Persian)
Murad Nejad, Zainab et al. (1401), "Strategies of Iranian women to enter the political arena and face the political issue", Women in Development and Politics Quarterly, Volume 21, Number 2, pp. 287-314. (In Persian)
McQuail, Denis. (2012). "Introduction to the theory of mass communication", translation: Parviz Ajjali, Tehran: Center for Media Studies and Research. (In Persian)
Nouri, Mukhtar and Hasanpour, Ali and Mohammadi Sadegh (2013). "Representation of national identity as a political matter in the historical television series of the Islamic Republic of Iran", Media Quarterly, year 26, number 2. (In Persian)
Nik Gohar, Abdul Hossein (1352), "Participation of Concepts and Recognition of Types", Journal of Faculty of Social Sciences, University of Tehran, No. 5. (In Persian)
Williams, Kevin (2016). "Understanding Media Theory", translated by Rahim Ghasemian, Tehran, Saqi Publications. (In Persian)
Vahidi, Elham (2017), "Pattern of women's political participation in Iran", doctoral dissertation of Tarbiat Modares University. (In Persian)
Hall, Stuart (1973). Encoding and Decoding in the Television Discourse. Birmingham: Center for Contemporary Cultural Studies. (In Persian)
Hosseini, Seideh Zainab (1400), "How to represent the family in Iranian television series (a case study of the Satais series)", Master's thesis, Ayat A... Borujerdi University. (In Persian)
Rezaei, Abdul Ali, (2008). "Social participation, goal with means of development", political and economic information monthly. (In Persian)
Seifi Depo Kalaei, Masoumeh. (2016) "Critical examination of the representation of women in the image of the Islamic Republic of Iran based on the teachings of the Holy Quran". Doctoral dissertation, Imam Reza International University (AS). (In Persian)
Saeedi, Milad and Dehdasht, Kausar (2018). "Semiotic analysis of the family in Iranian cinema of the 70s and 90s", Consulting Research Quarterly, 18(72). (In Persian)
Sufi, Mohammad Rashid (1389). "Semiotic analysis of the representation of Kurdish identity in Iranian cinema after the 1957 revolution", master's thesis in communication, Tehran: University of Tehran. (In Persian)
Tari, Asad and Jabari, Saidu Qwanlu Qajar, Mustafa (2008) "Study of the representation of disabled people's faces in 20 Iranian and foreign movies", Social Communication Science Research Center, vol. 1, vol. 1. (In Persian)
Fiske, John (2018). "TV Culture", translated by Mozhgan Broumand, Organon, No. 19, 25-142. (In Persian)
Stevenson, Nick, (1995). Understanding media culture, London: Sage(In Persian)
)