نوع مقاله : پژوهشی
نویسندگان
1 استادیار گروه علوم اجتماعی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه پیام نور، تهران (نویسنده مسئول)
2 استاد گروه علوم اجتماعی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه پیام نور، تهران
3 کارشناس ارشد گروه علوم اجتماعی دانشگاه پیام نور و دبیر مقطع متوسطه
چکیده
موسیقی بخشی از فعالیت هنری انسان است و انواعی دارد که امروزه بیش از هر محصول هنری مورد استفاده قرار می‌گیرد. هدف این پژوهش عوامل موثر بر ذائقه موسیقیایی فرهنگیان است. روش پژوهش پیمایشی و جامعه آماری 700 نفر از معلمان مقطع متوسطه مشکین شهر بودند. با استفاده از فرمول کوکران 240 نفر به عنوان حجم نمونه به شیوه تصادفی ساده انتخاب شدند. داده‌ها از طریق پرسشنامه استاندارد سرمایه فرهنگی بوردیو (1401) و پرسشنامه دینداری گلاک و استارک (1965) گردآوری شد. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار Spss و آزمون‌های آزمون خی دو، پیرسون، تاوکندال، آماره گاما و رگرسیون چند گانه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته‌ها نشان داد متغیر جنسیت تاثیری بر الگوی مصرف موسیقی (میزان استفاده و نوع موسیقی) ندارد. پایگاه اقتصادی بر میزان استفاده از موسیقی تاثیرگذار است ولی بر نوع استفاده از آن تاثیری ندارد. دینداری نیز بر میزان استفاده از موسیقی تاثیر دارند اما در نوع موسیقی مورد استفاده معلمان تاثیرگذار نیست. سرمایه فرهنگی نیز بر الگوی مصرف موسیقی (میزان استفاده و نوع موسیقی) تاثیرگذار است. نتیجه اینکه معلمانی که سرمایه فرهنگی زیادی داشتند، بیش از دیگران از موسیقی استفاده می‌کردند و نوع موسیقی مورد استفاده آنها نیز بیشتر نخبه‌گرا (کلاسیک و سنتی) بود.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
- بوردیو، پییر (1390). تمایز: نقد اجتماعی قضاوتهای ذوقی. حسن چاوشیان، چاپ اول، تهران: نشر ثالث.
- بوردیو، پییر (1401). پرسشنامه سرمایه فرهنگی، https://ekeshoo.ir/bourdieu-cultural-capital-questionnaire
- بیچرانلو، عبدالله و خرمی شاد، زینب (1401). «دریافت دختران نوجوان زیسته در بافت فرهنگی دینی از مصرف موسیقی»، تحقیقات فرهنگی ایران، دوره 15، شماره 4: 1-29.
- پروائی، شیوا (1400). «زنان و مصرف موسیقی؛ سنخ شناسی ذائقه موسیقایی زنان»، جامعه‌شناسی فرهنگ و هنر، دوره 3، شماره 3: 98-63.
- حیدر پناه، حمید؛ بهیان، شاپور و وحیدا، فریدون (1396). «بررسی عوامل مرتبط با مصرف موسیقی جوانان شهر تهران»، مطالعات جوانان، شماره 36، 158-139.
- زمانیان، علی (1389). «موسیقی خوب و موسیقی بد»، خبرآنلاین، کد خبر 63804، (2 خرداد). https://www.khabaronline.ir/news/63804
- سراج زاده، سیدحسین (1377). «نگرشها و رفتارهای دینی نوجوانان تهرانی»، نامه پژوهش، دوره 2، شماره 7 و 8: 120-105.
- شکوری، علی و غلامزاده نطنزی، امیرحسین (1389). «منش و سبک مصرف موسیقی: مطالعه موردی جوانان شهر تهران»، مجله جهانی رسانه، دوره 5 شماره 2.
- صمیم، رضا (1386). قشربندی اجتماعی و مصرف فرهنگی با تمرکز بر مصرف موسیقایی در شهر تهران، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه اصفهان.
- صمیم، رضا و وحید قاسمی (1388). «گرایش به مصرف گونههای موسیقی مردم‌پسند و میزان پرخاشگری در میان دانشجویان»، فصلنامه تحقیقات فرهنگی، دوره 2، شماره 8: 262-243.
- غربی، موسیالرضا؛ کوشکی، امین و عسگری چاروچی، حسین (1401). «مصرف موسیقی و نسبت آن با سرمایه فرهنگی: یک مطالعه کیفی در شهر تهران»، جامعه، فرهنگ، رسانه، دوره 11، شماره 45: 159- 188.
- فاضلی، محمد (1386). جامعه‌شناسی مصرف موسیقی. تهران: پژوهشگاه فرهنگ هنر و ارتباطات.
- فغفور مغربی، حمید (1386). «جستاری درباره موسیقی و معیارهای آن در اسلام»، نشریه هنرهای زیبا، شماره 31: 129-121.
- قدرتی، شفیعه (1395). «بررسی رابطه دینداری و گرایش به موسیقی مطالعه موردی: دانشجویان دانشگاه حکیم سبزواری»، جامعه، فرهنگ، رسانه، دوره 5، شماره 19: 89- 112.
- مهدوی کنی، محمد سعید (1387). «مفهوم سبک زندگی و گستره آن در علوم اجتماعی»، تحقیقات فرهنگی، دوره 1 شماره 1: 199-230.
- واحدیان، محمد، محمدزاده، پروین و رستمی، خلیل (1387). «بررسی ارتباط بین موسیقی و میزان اضطراب در دانش آموزان دبیرستانهای تلاش شهرستان بجنورد»، پژوهشنامه تربیتی دانشگاه آزاد اسلامی، دوره 5، شماره 17: 157-172.
- وکیل زاده دیزجی، روح ا... (1395). مطالعه جامعه‌شناختی میزان گرایش به موسیقی مدرن و سنتی در بین دانشجویان دانشگاه تبریز و عوامل اجتماعی و اقتصادی مرتبط با آن، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تبریز.
- Bourdieu, Pierre (1984). Distinction: A social Critique of the judgement of Taste, Routledge.
- Bourdieu, Pierre (2011). Distinction: social criticism of Zohki's judgments. Hassan Chavoshian, first edition, Tehran: Sales. (In Persian)
- Bourdieu, Pierre (2022). Questionnaire of cultural capital, https://collegeprozheh.ir. (In Persian)
- Faghfur Maghrib, Hamid (2006). “A survey about music and its standards in Islam”, Fine Arts Magazine, No. 31: 129-129. (In Persian)
- Fazli, Mohammad (2012). Cultural consumption and lifestyle, Tehran: Sobh Sadeq. (In Persian)
- Gharbi, Musa Al-Reza; Koshki, Amin and Asgari Charouchi, Hossein (2023). “Music consumption and its relationship with cultural capital: a qualitative study in Tehran”, Society, Culture, Media, Vol. 11, No. 45: 188-159. (In Persian)
- Glock C. and R. Stark (1971). Religion and Society in Tension, US: Rand McNally &Company. https://ekeshoo.ir/religiosity-questionnaire
- Gudari, Shafia (2015). “Examining the relationship between religiosity and music orientation, a case study: students of Hakim Sabzevari University”, Society, Culture, Media, Vol. 5, No 19: 112-89. (In Persian)
- Heydar Panah, Hamid; Behian, Shapour and Vahida, Fereydoun (2016). “Investigating the factors related to the consumption of music by the youth of Tehran”, Youth Studies, No. 36, 158-139. (In Persian)
- Mahdavi Keni, Mohammad Saeed (2008). “The concept of lifestyle and its scope in social sciences”, Cultural Research, Vo. 1, No. 1: 199-230. (In Persian)
- Parvai, Shiva (1400). “Women and music consumption; Ethnology of women's musical taste”, Sociology of Culture and Art, Vo. 3, No. 3: 63-98. (In Persian)
- Samim, Reza (2016). Social stratification and cultural consumption with a focus on music consumption in Tehran, Master's thesis, University of Isfahan. (In Persian)
- Samim, Reza and Vahid Ghasemi (2008). “Tendency to consume populist music types and the level of aggression among students”, Cultural Research Quarterly, Vo. 2, No. 8: 262-243. (In Persian)
- Shakuri, Ali and Gholamzadeh Natanzi, Amir Hossein (2009). “Behavior and Style of Music Consumption: A Case Study of Youth in Tehran”, Global Media Journal, Vol. 5, No. 2. (In Persian)
- Sirajzadeh, Seyedhossein (2017). “Religious attitudes and behaviors of Tehrani teenagers”, Research Journal, Vo. 2, No. 7 and 8: 105-120. (In Persian)
- Turner, B. and Edmund, J. (2002). “The distance of taste: Bourdieu cultural capital and postwar elites”, In Consumer culture Journals, Vol. 2, No. 219
- Vahidian, Mohammad, Mohammadzadeh, Parveen and Rostami, Khalil (2007). “Investigating the relationship between music and the level of anxiety in high school students of Bojnord city”, educational research journal of Islamic Azad University, Vo. 5, No. 17: 157-172. (In Persian)
- Vakilzadeh Dizji, R. A. (2016). Sociological study of the degree of inclination towards modern and traditional music among Tabriz University students and social and economic factors related to it, Master's thesis, Tabriz University. (In Persian)
- Zamaniyan, Ali (2010). Good music and bad music, Khabaronline, news code 63804, (2 June). https://www.khabaronline.ir/news/63804. (In Persian)
)