نوع مقاله : علمی

نویسندگان

1 استادیار دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران

2 پژوهشگر پژوهشکده مطالعات فناوری ریاست جمهوری

چکیده

زمینه و هدف: خدمت وظیفه عمومی یکی از مهمترین رویدادهای زندگی هر شخصی می‌تواند محسوب شود. بنا به دلایل مختلفی دوره خدمت سربازی از جذابیت چندانی در میان جوانان برخوردار نیست. هدف مقاله حاضر بررسی نقش عوامل مختلف در افزایش یا کاهش میزان جذابیت دوران خدمت سربازی و بازشناسی ظرفیت نهادهای فرهنگی در فرهنگ سازی و کمک به افزایش جذابیت خدمت سربازی می باشد.
روش پژوهش: مقاله حاضر با انجام 16 مصاحبه کیفی با صاحب نظران علوم اجتماعی، ارتباطات و مسولین نظامی به آسیب شناسی و ارائه راهکار برای افزایش جذابیت خدمت سربازی می پردازد.
یافته ها: عوامل مختلف عینی و ذهنی در کاهش جذابیت خدمت سربازی تاثیر گذار است. در این میان تاثیر عوامل ذهنی از اهمیت ویژه ای برخوردار است چراکه خدمت وظیفه عمومی در فضای مجازی از سوی بسیاری از رسانه های معاند مورد هجمه قرار گرفته و تصویر مخدوشی از آن در جامعه ارائه می شود. در مقابل، راهبرد رسانه ای منسجمی از سوی مسولین امر برای افزایش جذاب سازی خدمت سربازی صورت نگرفته است.
نتیجه گیری: اقدامات عینیِ انجام گرفته برای جذاب سازی خدمت سربازی (اگرچه ناکافی و اندک) می بایست با بکار گیری روش های نوین ارتباطی تصویر سازی و روایت پردازی شوند. ضرورت اتخاذ یک راهبرد نوین ارتباطی و راسانه ای فراگیر و تعاملی و همچنین تشکیل شورایی بنام شورای ارتباطات و رسانه با مشارکت فعالان رسانه ای و فرهنگی در ارگان های مربوطه از پشنهادات اصلی این تحقیق می باشند.

کلیدواژه‌ها

انوشه، مرتضی. (1397). استخراج سیاست‌های کلان خدمت وظیفه عمومی از اسناد بالادستی، تهران: دفتر تحقیقات کاربردی سازمان وظیفه عمومی ناجا.
ترابی، یوسف، نادری، امیر، و محبوبی منش، حسین. (1384). نظام وظیفه عمومی در ایران، مسائل و پیشنهادها، تهران: دفتر مطالعات سیاسی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.
خبر آنلاین (1394). «در نظرسنجی دانشگاهیان بررسی شد؛ مهم‌ترین عامل نارضایتی جوانان از سربازی چیست؟»، خبرگزاری خبر آنلاین، 10 خرداد 1394، khabaronline.ir/news/421434، تاریخ دسترسی به سایت: 31/03/1398.
ربیعی نیا، بهمن، علی حسینی، علی و مهدیان، حسین. (1394). «بررسی تأثیرگذاری دوره آموزشی سربازی در مرکز 01 ارتش بر شاخص‌های همبستگی اجتماعی»، مجله پژوهش‌های راهبردی امنیت و نظم اجتماعی، سال ششم، شماره چهارم، صص 101-112.
رجوعی، مرتضی، و شیعه زاده، الهه. (1387). «تعیین معیارهای جذابیت بازار و انتخاب بازار هدف»، فصلنامه علمی-تحصصی گروه مدیریت دانشگاه امام رضا (ع)، شماره پنجم، صص 5-12.
زاده کمند، محمدجواد. (1387) «اجرای طرح خوشایند سازی خدمت سربازی»، سایت تحلیلی خبری عصر ایران، 3 مهر 1387، https://www.asriran.com/fa/news/52903/، (آخرین بازدید: 19/04/1398).
سازمان قضایی نیروهای مسلح (بی تا) خوشایند سازی محیط خدمت سربازی، وب‌سایت رسمی سازمان قضایی نیروهای مسلح: http://www.imj.ir/portal/File/ShowFile.aspx?ID=f03e79d2-b0ab-4eea-b365-95e291c7184a، (آخرین بازدید: 19/04/1398).
سجودی، فرزان و رودی، فائزه. (1389). «بررسی تحول روایت: از روایت کلاسیک تا روایت پست‌مدرن»، فصلنامه پژوهش‌های زبان و ادبیات تطبیقی، دوره اول، شماره چهارم، 155-171.
سلطانی فر، محمد. (1396). «مخالفان دیجیتالی خدمت سربازی؛ تحلیل محتوای مطالب مخالفت با خدمت سربازی در فضای مجازی»، پژوهش‌نامه نظم و امنیت انتظامی، شماره 38، صص 129-154.
سید امامی، کاووس. (1387). پژوهش در علوم سیاسی؛ رویکردهای اثبات‌گرا، تفسیری و انتقادی، چاپ دوم، تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی و انتشارات دانشگاه امام صادق (علیه‌السلام).
سینایی، وحید. (1394). «بررسی نگرش دانشجویان به نظام وظیفه؛ مطالعه موردی دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد»، فصلنامه پژوهشنامه علوم سیاسی، شماره اول.
شایگان، فریبا. (1395). «روش‌های افزایش منزلت اجتماعی سربازان از دیدگاه مردم شهر تهران"، فصلنامه مطالعات توسعه اجتماعی ایران، سال هشتم، شماره دوم، صص 7-20.
شایگان، فریبا و زاده کمند، محمدجواد (1393) "بررسی میزان برخورداری سربازان نیروی انتظامی از عوامل خوشایند ساز خدمت سربازی و مقایسه آن با سربازان ارتش و سپاه"، فصلنامه پژوهش‌های دانش انتظامی، شماره 63، صص 63-78.
طباطباییان، سید حبیب‌الله. (1396). «برگزاری اولین همایش ملی مهارت‌آموزی کارکنان وظیفه»، خبرگزاری دانشجویان ایران، 13 اسفند 1396، تاریخ دسترسی به سایت: 31/03/1398.
طلوعی اشلقی، عباس. (1397). طراحی مدل پویای تحلیل و ارزیابی مؤلفه‌های تأثیرگذار بر جذابیت خدمت وظیفه عمومی، تهران: پژوهشکده مطالعات فناوری و قرارگاه مرکزی مهارت‌آموزی کارکنان وظیفه.
فرحی، سید مهدی. (1396-16 آبان). «طرح 4 مرحله‌ای برای مهارت‌آموزی سربازان»، سایت خبری مشرق، 16 آبان 1396، تاریخ دسترسی به سایت: 28/03/1398.
کمالی، موسی. (1398) اجبار تراشیدن موی سر در سربازی برداشته شد»، خبرگزاری ایسنا، 20 تیر 1398، https://www.isna.ir/news/98042010482، (آخرین بازدید: 19/04/1398).
مرکز تحقیقات راهبردی ستاد کل نیروهای مسلح (میز سرباز) (1396) الگوی مطلوب نظام خدمت وظیفه عمومی مبتنی بر تدابیر مقام معظم فرماندهی کل قوا، تهران: مرکز تحقیقات راهبردی ستاد کل نیروهای مسلح، گروه منابع انسانی، میز سرباز و خدمت سربازی.
نوری، مرادعلی و رضائی راد، مجید. (1394). «نقش فرماندهان انتظامی در پیشگیری فرار از خدمت کارکنان وظیفه»، فصلنامه پژوهش‌های مدیریت انتظامی، سال دهم، شماره دوم، صص 251-275.
منابع لاتین
Brian, T. and Arden, R. (2006) The Power of Charm: How to Win Anyone over in any Situation, New York: American Management Association.
Crosno, J. l., Freling, T. H., & Skinner, S. J. (2009). “Does Brand Social Power Mean Market Might? Exploring the Influence of Brand Social Power on Brand Evaluation”, Psychology & Marketing, 26, 91-121.
Davis Cross, M. (2013) ‘Conceptualizing European Public Diplomacy’, In: M. Davis Cross and J. Melissen (eds.), European Public Diplomacy: Soft Power in Practice, New York: Palgrave Macmillan, pp. 1-11.
Dukes, E. (2014) ‘Top 10 Ways to Make the Workplace Attractive for Top Talent’, I-Office Corp: https://www.iofficecorp.com/blog/top-10-ways-to-make-the-workplace-attractive-for-top-talent.
Glaser, B.G. and Strauss, A. L. (1967) The Discovery of Grounded Theory: Strategies for Qualitative Research, New York: Aldine de Gruyter.
Hammersley, M. (1992). What's Wrong with Ethnography?, London: Routledge.
Lemon, K. (2016) ‘The Art of Creating Attractive Consumer Experience at the Right Time: Skills Marketers Will Need to Survive and Thrive’, Journal of Gfk Marketing Intelligence, 8 (2): 45-49.
Leung, L. (2015). Validity, Reliability and Generalizability in Qualitative Research, Journal of Family Medicine and Primary Care, 4 (3): 324-327.
Lewis, J. and Ritchie, J. (2003) ‘Generalising from Qualitative Research’, In: Ritchie, J. and Lewis, J. (eds.), Qualitative Research Practice: A Guide for Social Science Students and Researchers, London: Sage Publications Ltd, pp. 263-286.
Ricoeur, P. (1984) Time and Narrative, Translated by K. McLaughlin, and D. Pellauer, Chicago: University of Chicago Press.
Riessman, C. (1993) Narrative Analysis, Thousand Oaks, CA: Sage.
Riessman, C. and Quinney, L. (2005) ‘Narrative in Social Work: A Critical Review’, Qualitative Social Work, 4 (4): 391-412.
Seale C. (1999). The Quality of Qualitative Research, Oxford: Blackwell.
Shariat Nejad, A., Naserpour, M., Veysi, M. and Sereshoumi, A. (2016) ‘Studying and Analyzing the Brand Social Power Bases in the Iranian Auto-Making Industry (Case Study: Iran Khodro)’, Mediterranean Journal of Social Sciences, 7 (3): 231-238.
Spencer, L., Ritchie, J., Lewis, J., and Dillon, L. (2003) Quality in Qualitative Evaluation: A Framework for Assessing Research Evidence; A Quality Framework’, London: Cabinet Office; https://www.heacademy.ac.uk/system/files/166_policy_hub_a_quality_framework.pdf, Web accessed on 09/06/2018.
White, E. (1981) ‘The Value of Narrativity in the Representation of Reality’, In: W.J.T. Mitchell (ed.) On Narrative, Chicago: The University of Chicago Press.