نویسنده
عضو باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی
چکیده
بر اساس گزارش مرکز آمار ایران نتایج سرشماری نفوس و مسکن در سال 1395، 74 درصد جمعیت ایران در شهرها زندگی می‌کنند. در فضای شهری ایران امروز، که در عصر ارتباطات و انفجار اطلاعات قرار داریم شهروندان ایرانی در معرض انواع محصولات فرهنگی-رسانه‌ای چه از طریق مصرف محصولات و کالاهای فرهنگی-رسانه‌ای تولید داخل و چه تولید خارج از کشور از طریق بازار کالاهای فرهنگی و همچنین محصولات رسانه‌ای از طریق رسانه ملی و شبکههای مختلف ماهوارهای و شبکه جهانی اینترنت در فضای حقیقی و مجازی قرار دارند. هدف این تحقیق، توصیف فضای موجود تقلید فرهنگی شهرنشینان ایرانی در فضای اجتماعی شهری ایران است. این تحقیق با استفاده از روش مصاحبه عمیق و کتابخانه‌ای اسنادی، انجام شد. برای دستیابی به اهداف تحقیق از نظرات خبرگان در این حوزه در دو پنل اساتید علوم ارتباطات و جامعه-شناسی کمک گرفته شد. در این تحقیق فضای اجتماعی شهری 3 مجموعه شهری از جمله کلانشهرها، شهرهای مراکز استان‌های مختلف و مجموعه شهرهای دیگر کشور مورد بررسی قرار گرفته‌اند. نتیجه این تحقیق مراحل پنجگانه تقلید فرهنگی شهرنشینان ایرانی در فضای اجتماعی شهری کشور را نشان داد . با عرضه محصولات فرهنگی-رسانه‌ای غربی، و مصرف آن توسط شهرنشینان ایرانی فرهنگ مصرفی غربی در فضای اجتماعی شهری ایران بازتولید می‌شود.
کلیدواژه‌ها
آسابرگر، آرتور(1371) ، روشهای تحلیل رسانهها، مترجم : پرویز اجلالی، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات رسانهها.
- ارمکی، آزاد، چاوشیان، تقی و حسن(1381) ، بدن به مثابه رسانه هویت، مجله جامعهشناسی ایران، دوره چهارم، شماره4، زمستان 1381.
- اعرابی، سید محمد ( 1385 )، دستنامه برنامهریزی استراتژیک، تهران: دفتر پژوهشهای فرهنگی.
- افخمی، بهنام (1387) ، تبلیغات تجاری و ارز شهای فرهنگی در مجلات خانواده، فصلنامه رسانه،شماره 75 .
- امین فرد، احمد،(۱۳۹۴)، راهبردهای مطلوب تبلیغات محیطی برای کلانشهرها ایران، نخستین کنفرانس ملی تبلیغات محیطی در ایران، تهران، دانشگاه علم و فرهنگ،
اینگلیس، فرد (1377) . نظریه رسانهها ، (محمود حقیقت کاشانی،مترجم) ، تهران: مرکز مطالعات و سنجش برنامهای سیما. (نشر اصلی اثر1993).
- بارت، رولان (1380)، امپراطوری نشانهها، مترجم: ناصر فکوهی، تهران: نی.
- باکاک، رابرت (١٣٨١)،مصرف، ترجمة خسرو صبری، تهران: شیرازه.
- بودریار، ژان (1380)، درباره تحقق میل در ارزش مبادله، مترجم: مراد فرهادپور، در ارغنون، شماره 19 زمستان، صص57-45.
- بل، دیوید (1392)، نظریهپردازان فرهنگ سایبر، مترجمان: مسعود کوثری و عزیز تاتار، تهران: دریچه نو.
- تانکیس، فرن (1390)، فضا، شهر و نظریه اجتماعی: مناسبات اجتماعی و شکلهای شهری، مترجمان: حمیدرضا پارسی و آرزو افلاطونی، چاپ دوم، تهران: دانشگاه تهران.
- توسلی، غلامعباس (1383)، تحلیلی از اندیشه پیر بوردیو درباره فضای منازعه آمیز اجتماعی و نقش جامعهشناسی، نامه علوم اجتماعی، شماره 23، خرداد1383، صص 25-1.
- تیموتی، دالن (1388) ، جامعهشناسی مصرف: گردشگری و خرید، ترجمة علی اصغر سعیدی و مهدی حسین آبادی، تهران: جامعه شناسان.
- جیکوبز، جین (1388)، مرگ و زندگی شهرهای بزرگ آمریکایی، مترجمان:حمیدرضا پارسی و آرزو افلاطونی، چاپ دوم، تهران: دانشگاه تهران.
- حبیب پور گتابی، کریم (1394)، انگارههای مصرف فرهنگی در بین زنان استان قم، فصلنامه مطالعات راهبردی زنان (فصلنامه شورای فرهنگی اجتماعی زنان و خانواده)، سال هیجدهم، شماره 69، پاییز 1394.
- حمیدی، نفیسه و فرجی ، مهدی (1387)، سبک زندگی و پوشش زنان در تهران، فصلنامه تحقیقات فرهنگی شماره1.
- رسولی، محمدرضا (1382)، بررسی مؤلفههای سبک زندگی در تبلیغات تجاری تلویزیون، فصلنامه علوم اجتماعی، دانشگاه علامه طباطبائی، شماره 23، پاییز 1382.
- رشیدپور، ابراهیم (1354)، آیینههای جیبی آقای مک لوهان، تهران: سروش.
- رضوی زاده، نورالدین(1386)، بررسی تأثیر مصرف رسانهها بر سبک زندگی ساکنان تهران، پژوهشگاه فرهنگ و هنر وارتباطات.
- روشه، گی (1379)، کنش اجتماعی، ترجمه: هما زنجانی زاده، مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد، چاپ چهارم.
- دیوید، فرد آر. (1390 )، مدیریت استراتژیک، (ترجمه علی پارسائیان و سید محمد اعرابی)، تهران: دفتر پژوهشهای فرهنگی.
- ذکایی، محمدسعید و امیدی، مهدی (1396) ، مدرنیته، شهر و مصرف (بررسی پدیدار مصرف در زیست جهان شهروندان تهرانی) ، جامعهپژوهی فرهنگی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال هشتم، شمارة دوم، تابستان 1396.
- زیمل، گئورگ (1377)، کلانشهر و حیات ذهنی، مترجم: یوسف اباذری، نامه علوم اجتماعی، دوره جدید، جلد دوم، شماره 3.
- سفیری، خدیجه و قبادی، مهناز(1392)، فرهنگ زیبایی و جامعه مصرفی (با تاکید بر مصرفگرایی در لوازم آرایشی)، مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، دوره دوم، شماره 2، تابستان 1392.
- سوئیزی، پل (1358)، نظریه تکامل سرمایهداری، مترجم: حیدر ماسالی، تهران: تکاپو.
-صفاری نیا، مجید و دیگران (1392)، روانشناسی شهر، تهران: آوای نور.
- صمیم، رضا و ساسان فاطمی (١٣٨۶)، پژوهشی جامعهشناختی در باب مصرف موسیقایی در بین افرادی با پایگاههای اجتماعی متفاوت (مطالعة موردی تهران) ، فصلنامه هنرهای زیبا، شماره ٣٢ .
- عیوضی، غلامحسین (1388)، سبک زندگی تلویزیونی و مصرف، فصلنامه فرهنگیدفاعی زنان و خانواده، سال پنجم ، شماره 16 ، تابستان 1388.
- غیاثوند، احمد (١٣٩٠)، سبک مصرف کتاب و وضعیت کتابخانههای عمومی در شهر تهران، تهران: جامعه و فرهنگ.
- فاضلی، محمد (١٣٨٢)، مصرف و سبک زندگی، تهران: صبح صادق.
- فیسک جان (1386)، درآمدی بر مطالعات ارتباطی، (مهدی غبرایی، مترجم) ، تهران: دفتر مطالعات و توسعه رسانه ها. (نشر اصلی اثر 2004).
- قاضی طباطبایی، محمود، کلانتری، عبدالحسین و نسیم افزا، اعظم (1393)، بررسی و مقایسة میزان مصرف فرهنگیدر کلانشهرها، شهرها، و روستاها، فصلنامه جامعهپژوهی فرهنگی، سال پنجم، شمارة سوم، پاییز1393، صص 87-107.
- کاظمیان، مهرداد، ابراهیمی، قربانعلی و همتی، زهرا (1393)، مصرف فرهنگی و عوامل مرتبط با آن (مطالعة موردی: دانشجویان دانشگاه مازندران)، جامعهپژوهی فرهنگی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
سال پنجم، شمارة دوم، تابستان ،1393، صص 133-153.
سال پنجم، شمارة دوم، تابستان ،1393، صص 133-153.
- کلانتری، عبدالحسین، رستمعلی زاده، ولی اله و نسیم افزا، اعظم (1392)، تحصیلات و مصرف فرهنگی در شهر تهران، فصلنامه مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، دوره دوم، شماره 1، بهار1392، صص 111-131 .
- کمالی، افسانه و خودکاری، لعیا(1393)، بررسی مصرف تظاهری و عوامل موثر بر آن در شهر تهران، فصلنامه انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات، سال دهم، شماره 37، زمستان 1393.
- کوثری، مسعود (1393)، شهر، رسانه و زندگی روزمره، تهران: تیسا.
- گلابی، فاطمه، بوداقی، علی و علی پور، پروین(1394)، مروری تحلیلی بر تلفیق عاملیت و ساختار در اندیشه پیر بوردیو، دوفصلنامه پژوهشهای جامعهشناسی معاصر، سال چهارم، شماره 6، بهار و تابستان 1394، صص143-117.
- گیبینز، جان آر. بوریمر( 1381 )، سیاست پستمدرینته: درآمدی بر فرهنگ وسیاست معاصر، مترجم: منصور انصاری، تهران: گام نو.
- گیدنز، آنتونی، (1374) .جامعهشناسی، (منوچهر صبوری، مترجم) ، تهران: نشر نی، چاپ دوم. (نشر اصلی اثر 1990).
- مرکز آمار ایران، سرشماری سال 1395.
- مصطفوی، سید محمدحسن و صحفی، سید محمد (1393)، علل تحولات فرهنگ مصرف محصولات شبکههای تلویزیونی ماهوارهای در ایران با اشاره به نقش سرمایه اجتماعی، فصلنامه رسانه، سال بیست و ششم، شماره 2.
- معتمدنژاد، کاظم (1386)، وسایل ارتباط جمعی، تهران: دانشگاه علامه طباطبائی.
- مک لوهان، مارشال (1377). برای درک رسانه، ( سعید آذری ،مترجم) ، تهران: سروش. (نشر اصلی اثر 1972).
- مک کوایر، اسکات (1391)، شهر رسانه: رسانه، معماری و فضای شهری، مترجم: علی بختیاری زاده، تهران: دفتر مطالعات و تحقیقات رسانه ها.
- مک کوئیل دنیس، سون ویندال (1388) . مدل‌های ارتباطات جمعی، (گودرز میرانی، مترجم) ، تهران: دفتر پژوهشهای آینده، نشرآینده. (نشر اصلی اثر 2004).
- مک کوئیل، دنیس (1382) ، درآمدی بر نظریه‌ی ارتباطات جمعی، (پرویز اجلالی، مترجم) ، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه ها، چاپ اول. (نشر اصلی اثر 2003).
- مک کوئیل، دنیس (1387) . مخاطب شناسی، (مهدی منتظر قائم،: مترجم) ، تهران: دفتر مطالعات و توسعه رسانه، چاپ چهارم. (نشر اصلی اثر 2004).
- ویندال سون، سیگنایزر،بنو، اولسون، جین (1376). کاربرد نظریه‌های ارتباطات، (علی رضا دهقان، مترجم) ، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات رسانهها، چاپ اول. (نشر اصلی اثر: 2000).
- ورنر، سورین، جیمز تانکارد (1381). نظریه‌های ارتباطات، (علی رضا دهقان،مترجم) ، تهران: انتشارات دانشگاه تهران. (نشر اصلی اثر1996)
- Bennett, Andy (2005). Culture and Everyday Life, London: SAGE Publications Ltd.
- Katz-Gerro, Tally and Oriel Sullivan (2010). ‘Voracious Cultural Consumption: The Intertwining of Gender and Social Status’, Time and Society, Vol. 19, No. 2.
- Schlosser, J. (2013), "Bourdieu and Foucault: a conceptual integration toward an empirical sociology of Prisons", Criticism, 21: 31-46.
)