نویسندگان
دانشگاه کردستان
چکیده
این پژوهش بهدنبال واکاوی این مسئله است که زنان زندگی اجتماعی خود را چگونه در ادبیات روایت کردهاند. روایت هر فرد از زندگی خود اساساً حاوی مؤلفههای اصلی شکلدهندۀ هویت شخصی و تجربۀ زیستۀ او است و هویت شخصی و تجربۀ زیستۀ فرد بسته به متغیر جنسیت تفاوت میپذیرد، طوریکه میتوان از مقولۀ تجربۀ مردانه/ زنانه سخن گفت. در این پژوهش واکاوی تجربۀ زنانه در ادبیات با تکیه بر آرای گیدنز در باب روایت هویت شخصی صورت گرفته است. روش کیفی مورد استفاده تحلیل روایت است. نتایج تحقیق نشان میدهد که بهرغم یأس مفرط حاکم بر اشعار او، وی تحقق تجربهای انسانیتر از زندگی برای زنان و رهایی آنها از الزامات و قواعد سرکوبگر جامعۀ مردسالار را امکانپذیر میداند و مایههایی قوی از امید به واگشایی امکانها و روزنهها در آینده در لایههای مضمر اشعار او نهفته است. آنگونه که از اشعار او برمیآید، فضای شهری نقشی مؤثر در فرودستکردن جایگاه زنان داشته و محل بازتولید سلطهی حاکم بر آنان است. از دید وی شهر فضایی است که با تولید و تکثیر نگاهی جنسی به زنان، آنان را به سوی پذیرش نقشهای انفعالی سوق داده و مانع از رشد تواناییها و بروز استعدادهای آنان گشته است. بدینترتیب، حالتی از عدماعتمادبهنفس در زنان پدیدار گشته که سبب شده آنان در پیمودن راههای پیشرفت متکی به مردان گردند.
کلیدواژهها
- اباذری، یوسف و دیگران (1387)، «احساس ناامنی درتجربه زنانه از زندگی روزمره»، پژوهش زنان، دورهی 6، ش 3.
- الکساندر، ویکتوریا (1390)، جامعهشناسی هنرها؛ شرحی بر اشکال زیبا و مردمپسند هنر، ترجمه اعظم راودراد، تهران: فرهنگستان هنر.
- بارت، رولان (1387)، درآمدی بر تحلیل ساختاری روایت، ترجمه محمد راغب،تهران: رخداد نو.
- جلالی، بهروز (1377)، «فروغ در قلمرو شعر و زندگی»، دیوان اشعار فروغ فرخزاد، تهران: مروارید.
- ریچاردز، بری (1388)، روانکاوی فرهنگ عامه، ترجمه حسین پاینده، تهران: نشر ثالث.
- سیدمن، استیون (1392)، کشاکش آرا در جامعه شناسی، ترجمه هادی جلیلی، تهران: نشر نی.
- فرخزاد، فروغ (1377)، دیوان اشعار فروغ فرخزاد، تهران، مروارید.
- فریدمن، جین (1383)، فمینیسم، ترجمه فیروزه مهاجر، چاپ دوم، تهران: انتشارات آشیان.
- گلدمن، لوسین (1390)، درآمدی برجامعهشناسی ادبیات، گزیده و ترجمة محمد جعفر پوینده، تهران: نقش جهان.
- گیدنز، آنتونی (1392)، تجدد و تشخص، ترجمه ناصر موفقیان، چاپ هشتم، تهران: نشر نی.
- لوته، یاکوب (1388)، مقدمهای بر روایت در ادبیات و سینما، ترجمه امید نیکفرجام، تهران: مینوی خرد.
- مکوئیلان، مارتین (1388)، گزیده مقالات روایت، ترجمه فتاح محمدی، تهران: انتسارات مینوی خرد.
- وبر، ماکس (1384)، روششناسی علوم انسانی، ترجمه حسن چاوشیان، چاپ دوم، تهران: نشر مرکز.
- هال، استیوئرت (1391)، فرهنگ، معنا و زندگی روزمره، ترجمه احمد گل محمدی، تهران: نشر نی.
- هایدگر، مارتین (1386)، متافیزیک چیست؟، ترجمه سیاوش جمادی، چاپ چهارم، تهران: ققنوس.
- هایدگر، مارتین (1389)، هستی و زمان، ترجمه عبدالکریم رشیدیان، تهران: مرکز.