نوع مقاله : علمی

نویسندگان

1 گروه علوم سیاسی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران

2 عضو هیات علمی دانشگاه

چکیده

شبکه‌های اجتماعی نوین،از ابزارهای مؤثر در گسترش دانش و آگاهی سیاسی هستند.لذا،در عصر جدید که این شبکه‌ها،نقش مهمّی در ارتباطات پیدا کرده‌اندوفضای مجازی،عرصۀ تبادلات گوناگون فردی واجتماعی شده است،لازم است که به نقش آن‌ها بیشتر پرداخته شود.ازاین‌رو،پژوهش حاضر،بادرنظرگرفتن اهمیت این شبکه‌ها درجامعۀ ایران امروز،چهار شبکۀاجتماعی نوین،شامل واتساپ،اینستاگرام،تلگرام وتوییتررا در نظر داشته،به این مسئله می‌پردازدکه میزان استفاده ازاین شبکه‌ها،چه ارتباطی با مقولۀآگاهی سیاسی و آنومی اجتماعی دارد.بدین‌منظور،دیدگاه شهروندان استان ایلام با پرسشنامه محقق‌ساخته مورد بررسی قرار گرفت.جامعۀ آماری این پژوهش، ساکنان 18سال به بالای استان ایلام و حجم نمونه 440 نفر می باشد.تجزیه و ‌تحلیل داده‌ها، با ابزار مورد استفاده در پژوهش‌های علوم اجتماعی (SPSS 23) انجام شده است. نتایج پژوهش نشان داد که میزان آگاهی سیاسی شهروندان برابر با 62/3 و میزان احساس آنومی برابر با 92/3 بوده است که میان میزان استفاده از شبکه‌های نوین اجتماعی مورد نظر و آگاهی سیاسی با ضریب 0.197ارتباط معناداری وجود دارد. همچنین بین میزان استفاده ازشبکه‌های نوین اجتماعی و آنومی اجتماعی با ضریب 0.264 رابطه معناداری وجود دارد. در تفکیک تاثیر هر کدام از این شبکه ها، تنها شبکه اجتماعی واتساپ تاثیر معناداری بر آگاهی سیاسی و آنومی اجتماعی ندارد همچنین یافته های استنباطی نشان می دهند که میزان اگاهی اگر چه در حد متوسط است با توجه به وضعیت نسلی و جنسیت پاسخگویان داری تفاوت معنی داری است و میزان احساس آنومی سیاسی با عنایت به وضعیت نسلی و جنسیت و تفاوت بین آنها معنی دار نیست به عبارتی احساس آنومی با عنایت به میزان آن در جامعه مورد مطالعه فراگیر است.

کلیدواژه‌ها

  • احمدپور ترکمانی، بابک؛ لزکیا، مصطفی؛ ساروخانی، باقر (1397). نقش شبکه‌های اجتماعی مجازی در جامعه‌پذیری سیاسی جوانان با تأکید بر دسترس‌پذیری رسانه‌ای و کاربر فعال. مطالعات رسانه‌ای، سال سیزدهم، 21-39.
  • آلموند، گابریل؛ بینگهام، پاول جی (1377). چهارچوب نظری برای بررسی سیاست تطبیقی. ترجمه علی‌رضا طیب. تهران: مرکز آموزش و مدیریت دولتی.
  • باقری دولت‌آبادی، علی (1399)، «سنجش و تحلیل میزان آگاهی سیاسی درباره گروه ویژه اقدام مالی»، رهیافت‌های سیاسی و بین‌المللی، دوره ۱۲، شماره ۱ (پیاپی ۶۳)، پاییز.
  • توسلی، غلام عباس (1388). نظریه‌های جامعه‌شناسی. تهران: نشر سمت.
  • حسینی نثار، مجید؛ فیض ثابت، مصطفی؛ شب افروزان، صغری (1394). آنومی اجتماعی و عوامل مؤثر بر آن (مورد مطالعه شهر رشت). مدیریت فرهنگی، 9(29)، 19-32.
  • خانیکی، هادی؛ اتابک، محمد؛ عزیزی، فرید (1396). تحلیل وضعیت شبکه‌های اجتماعی مجازی در ایران با رویکرد حوزه عمومی هابرماس (مورد مطالعه چند گروه فیسبوکی). مطالعات فرهنگ- ارتباطات، 18(37)، 101-130.
  • داوسون، ریچارد و همکاران (1382)، جامعه‌شناسی سیاسی، ترجمه: مهدی جواهری‌فر، تهران، نشر لاجورد.
  • ریتزر، جورج (1384). نظریه جامعه‌شناسی در دوران معاصر. ترجمه محسن ثلاثی. تهران: نشر علمی.
  • ساروخانی، باقر (1391). جامعه‌شناسی ارتباطات. تهران: نشر ارتباطات.
  • سخامهر، مینا؛ صداقتی فرد، مجتبی (1394). سنجش آگاهی سیاسی دانشجویان و عوامل مؤثر بر آن با تأکید بر مشارکت سیاسی. کنفرانس بین‌المللی علوم انسانی، روانشناسی و علوم اجتماعی، تهران، ایران.
  • سردارنیا، خلیل اله؛ امینی زاده، سینا؛ حسن وند، مظفر (1398). تأثیر رسانه‌های جدید با واسطه‌گری متغیرهای اجتماعی بر مشارکت سیاسی دانشجویان مطالعه موردی: دانشجویان دانشگاه شیراز. جامعه‌شناسی کاربردی، 30(74)، 85-100.
  • شهریاری، ابوالقاسم و همکاران (1395)، «سنجش تساهل سیاسی و عوامل مؤثر بر آن نمونه‌پژوهی: دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد»، پژوهش‌های راهبردی سیاست، سال پنجم، شماره 18، پاییز (شماره پیاپی 48).
  • فیروزجائیان، علی‌اصغر؛ هاشمی، سیدضیاء (1395). قانون‌گریزی به‌مثابه آنومی اجتماعی. مطالعات امنیت اجتماعی، شماره 47، 81-106.
  • کاستلز، مانوئل (1380). عصر اطلاعات. ترجمه احد علیقلیان. تهران: انتشارات طرح نو.
  • کبیری، افشار؛ سعادتی، موسی؛ قاسمی، الناز (1398). «بررسی نقش شبکه‌های اجتماعی مجازی در تبیین آگاهی سیاسی دانشجویان»، مطالعات رسانه‌های نوین، سال پنجم، شماره 19، پاییز.
  • کوثری، مسعود (1384). آنومی اجتماعی در اجتماعات مجازی. مطالعات فرهنگی و ارتباطات، شماره 2، 171-194.
  • گولد، ج؛ کولب، و (1376). فرهنگ علوم اجتماعی. تهران: انتشارات مازیار.
  • گیدنز، آنتونی. (1384). پیامدهای ‌مدرنیت، ترجمه محسن ثلاثی، تهران: نشر مرکز.
  • محمدی، علی (1385). بررسی مقایسه‌ای میزان آگاهی و مشارکت سیاسی و اجتماعی دانش آموزان عضو تشکل‌های دانش‌آموزی استان قزوین با سایر دانش آموزان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز.
  • محموداوغلی، رضا (1395). بررسی تأثیرات شبکه‌های اجتماعی بر کنشگری سیاسی دانشجویان دانشگاه اصفهان. فصلنامه مطالعات توسعه‌ اجتماعی- فرهنگی، 4(4)، 145-168.
  • مستمع، رضا؛ ساروخانی، باقر؛ وثوقی، منصور (1397). تبیین عوامل مؤثر بر آنومی اجتماعی در بستر توسعه فرهنگی در خانواده شهری و پیامدهای آن. مطالعات توسعه اجتماعی ایران، 10(2)، 7-26.
  • واقف، مریم؛ رحمان زاده، سید علی (1397). بررسی رابطه استفاده از اخبار رسانه ملی با سطح آگاهی سیاسی زنان (مورد مطالعه: زنان 20 تا 65 سال منطقه 2 تهران ). مجله مطالعات توسعه اجتماعی ایران، 10(2). 73- 87.
  • هرسیج، حسین؛ نوعی باغبان، سید مرتضی؛ صادقی نقدعلی، زهرا (1393). بررسی رابطه مصرف رسانه‌ای و آگاهی سیاسی در میان دانشجویان دانشگاه اصفهان. فصلنامه پژوهش‌های ارتباطی، 21(3)، 33-54.
  • یاراحمدی خراسانی، مهدی (1394). نظریه‌های بی‌سازمانی اجتماعی. پایگاه جامع مدیریت.

 

 

  •  

 

 

- Ahmadpour Turkmani, Babak; Lezkia, Mustafa; Sarukhani, Bagher (2017). The role of virtual social networks in the political socialization of youth with an emphasis on media accessibility and active users. Media Studies, Year 13, 21-39. (In Persian)

 - Castells, Manuel (2002). Information Era. Translated by Ahad Aliqlian. Tehran: New Design Publications.

- Dawson, Richard and colleagues (2004), Political Sociology, translated by Mehdi Javaherifar, Tehran, Lajord Publishing.

 - Firouzjaian, Ali Asghar; Hashemi, Seyedzia (2015). Lawlessness as social anomie. Social Security Studies, No. 47, 81-106. (In Persian)

 - Harsij, Hossein; A type of gardener, Seyed Morteza; Sadeghi Naqd Ali, Zahra (2013). Investigating the relationship between media consumption and political awareness among Isfahan University students. Communication Research Quarterly, 21(3), 33-54. (In Persian)

- Hosseini Nisar, Majid; Faiz Thabit, Mustafa; Shab Afrozan, Soghari (2014). Social anomie and factors affecting it (case study of Rasht city). Cultural Management, 9(29), 19-32. (In Persian)

- Kabiri, Afshar; Saadati, Musa; Ghasemi, Elnaz (2018). "Investigating the role of virtual social networks in explaining students' political awareness", New Media Studies, 5th year, No. 19, Fall. (In Persian)

- Khaniki, conductor; Atabak, Mohammad; Azizi, Farid (2016). Analyzing the status of virtual social networks in Iran with Habermas's public domain approach (a case study of several Facebook groups). Culture-Communication Studies, 18(37), 101-130. (In Persian)

- Kothari, Massoud (2004). Social anomie in virtual communities. Cultural and Communication Studies, No. 2, 171-194. - Gould, J; Kolb, and (1998). Social science culture. Tehran: Maziar Publications. - Giddens, Anthony. (2006). The Consequences of Modernity, translated by Mohsen Talasi, Tehran: Nahr-e-Karzan. (In Persian)

 - Mahmoud Oghli, Reza (2015). Investigating the impacts of social networks on the political activism of Isfahan University students. Socio-Cultural Development Studies Quarterly, 4(4), 145-168. (In Persian)

- Mohammadi, Ali (2007). A comparative study of the level of awareness and political and social participation of students who are members of student organizations in Qazvin province with other students. Master's thesis, Islamic Azad University, Tehran Branch. (In Persian)

 - Mustam, Reza; Sarukhani, Bagher; Vothoqi, Mansour (2017). Explanation of factors affecting social anomie in the context of cultural development in urban families and its consequences. Iranian Social Development Studies, 10(2), 26-7. (In Persian)

- Ritzer, George (2004). Sociological theory in the contemporary era. Translated by Mohsen Thalasi. Tehran: Scientific Publication.

- Sakhamer, Mina; Sedaghati Fard, Mojtaba (2014). Measuring students' political awareness and factors affecting it with an emphasis on political participation. International Conference on Humanities, Psychology and Social Sciences, Tehran, Iran. (In Persian)

 - Sardarnia, Khalil Elah; Aminizadeh, Sinai; Hassan Vand, Muzaffar (2018). The effect of new media with the mediation of social variables on the political participation of students, a case study: students of Shiraz University. Applied Sociology, 30(74), 85-100. (In Persian)

 - Sarukhani, Bagher (2013). Sociology of communication. Tehran: Communication publishing. (In Persian)

- Shahriari, Abolqasem et al. (2015), "Measuring political tolerance and factors affecting it, a sample study: students of Ferdowsi University of Mashhad", Strategic Policy Research, fifth year, number 18, autumn (serial number 48).

 - Tavasli, Gholam Abbas (2010). Sociological Theories. Tehran: Samit Publishing House. (In Persian)

- Waqif, Maryam; Rahmanzadeh, Seyyed Ali (2017). Investigating the relationship between the use of national media news and the level of political awareness of women (case study: women aged 20 to 65 years, District 2, Tehran). Iranian Journal of Social Development Studies, 10(2). 73-87. (In Persian)

 - Yarahamdi Khorasani, Mahdi (2014). Theories of social disorganization. Comprehensive management database.(In Persian)

Ahmad, Taufiq; Alvi, Aima; Ittefaq, Muhammad. (2019). The Use of Social Media on Political Participation Among University Students: An Analysis of Survey Results From Rural Pakistan. Sage Journals, July-September 2019: 1–9, DOI: 10.1177/2158244019864484 journals.sagepub.com/home/sgo.

 –Almond, Gabriel; Bingham, Paul J. (1999). A theoretical framework for examining comparative politics. Translated by Alireza Tayeb. Tehran: Government Education and Management Center.

Andi, Simge; Aytac, S. Erdem; Carkoglu, A. (2020). Internet and social media use and political knowledge: Evidence from Turkey. Mediterranean Politics,Volume 25, Issue 5.

 Bagheri Dolatabadi, Ali (2019), "Measuring and analyzing the level of political awareness about the Special Financial Action Group", Political and International Approaches, Volume 12, Number 1 (63 consecutive), Fall.

Giddens. (1994).Living in a post-traditional society. In Back, Giddens and Lash, Reflexive Modernization.

Kim, Hyuksoo; Kim, Yeojin; Lee, Doohwang. (2020). Understanding the Role of Social Media in Political Participation: Integrating Political Knowledge and Bridging Social Capital From the Social Cognitive Approach. International Journal of Communication 14(2020), 4803-4824.

Nie, Norman. H (2001), Sociability, Interpersonal relations, and the Internet: Reconciling conflicting findings. American Behavioral Scientist, vol 45, No 3.

Wenxiu, Peng (2015), Analysis of New Media Communication Based on Lasswell’s “5W” Model, Journal of Educational and Social Research, Vol. 5 No.3, September, 245.