نوع مقاله : علمی ترویجی

نویسندگان

1 دانشگاه تهران

2 دانشجوی دانشگاه تهران

چکیده

هدف این پژوهش، مطالعه پویش اعتراضی «صدای آبان 98» در بستر شبکه اجتماعی اینستاگرام بوده است. سوال اصلی پژوهش، ارزیابی ماهیت این پویش، شناسایی اهداف آن و اینکه از چه تکنیک‌ها و مکانیسم‌های تبلیغاتی و ارتباطی برای دستیابی به اهداف خود استفاده کرده است؟ بیانیه اصلی این پویش با روش تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف، ارزیابی شده و نتایج آن در مدل تحلیل پویش جاوت و ادانل مورد تحلیل و ارزیابی قرار گرفته‌است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که این پویش با هدف ایجاد و ساخت دوگانه‌ا‌ی میان «مردم» و «حاکمیت»، به دنبال بازنمایی گسترده اعتراضات مردمی و پیامدهای آن بوده‌است. مخاطبان هدف این پویش را سه دسته حاکمیت، معترضان و کاربران شبکه‌های اجتماعی تشکیل می‌دهند که مطلوب سازمان دهنگان پویش، همراهی کاربران شبکه‌های اجتماعی در امضای پویش در گستره مردم ایران و حتی فراتر از آن بود. واکنش مخاطبان هدف، برخلاف انتظارات گردانندگان پویش بوده و ارزیابی انجام شده نشان می‌دهد که آمار همراهی آن‌ها بسیار کم بوده‌است. در نهایت اهداف مذکور به دلیل وجود ضعف‌ در اجرای پویش مانند عدم ارجاع به واقعیت، عدم‌شکل‌گیری ارتباط دوسویه، عدم مطالبه‌ی دغدغه‌ی اصلی مردم، ضعف ساختاری پویش و منفعل‌پنداری کاربران شبکه‌های اجتماعی، به طور کامل محقق نشد.

کلیدواژه‌ها

  •  

    • انتقاد هنرمندان از سلبریتی ها در ماجرای کمپین «صدای آبان 98». (11، تیر 1398). بازیابی در 22 از شبکه اطلاع‌رسانی دانا: https://www.dana.ir/1551613
    • آیا بازگشت کارت سوخت به‌منزله «سهمیه‌بندی بنزین» است؟. (11، خرداد،1398). بازیابی در 1، مرداد،1400 از تابناک: ir/003ms6
    • بوروم، ا.، و کویین، ا. (1396). خبرنگاری موبایلی؛ چگونه با موبایل یا تبلت یک گزارش خبری تولید کنیم؟. (ا. بخشنده، مترجم) تهران: انتشارات ثانیه.
    • پست اینستاگرامی کارن همایونفر حذف شد؛ مدعیانی که حرف حق را برنمی‌تابند. (11، تیر،1398). بازیابی در 22، تیر،1400، از خبرگزاری تسنیم: https://tn.ai/2151152
    • تامپسون، ج. ب. (1396). رسانه‌ها مدرنیته: نظریه اجتماعی رسانه‌ها. (م. اوحدی، مترجم) تهران: سروش.
    • جاوت، گ.، و ادانل، و. (1396). تبلیغات و اقناع. (ح. افخمی، مترجم) تهران: همشهری.
    • دونزباخ، و. (1398). فلسفه ارتباطات؛ دانشنامه موضوعی بین‌اللملی ارتباطات 2. (ا. شاه‌قاسمی، مترجم) تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
    • روحانی: از زمان افزایش بنزین خبر نداشتم. (6، آذر،1398). بازیابی درت 13، تیر،1400، از تابناک: https://b2ir/d16908
    • سپهری، م. (1397). بازنمایی ایران در اخبار شبکه‌های تلویزیونی امریکا(تحلیل گفتمان انتقادی اخبار سی‌ان‌ان و ان‌بی‌سی در ارتباط با توافق هسته‌ای ایران و کشورهای 5+1. پژوهش‌های ارتباطی، 191-220.
    • فوکس، ک. (1399). رسانه‌های اجتماعی: خوانشی انتقادی. (ح. بصیریان جهرمی، مترجم) تهران: پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات.
    • کاپور، ا. (1398). فعالیت‌های انسان‌دوستانه سلبریتی‌ها؛ ایدئولوژی دهشگری جهانی. (ا. شاه‌قاسمی، مترجم) تهران: سوره مهر.
    • کشمور، ا. (1396). فرهنگ شهرت. (ا. شاه‌قاسمی، مترجم) تهران: پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات.
    • مهدی‌زاده، س. (1387). رسانه‌ها و بازنمایی. تهران: دفتر مطالعات و توسعه رسانه‌ها.
    • وارد، پ. (1399). خدایان بدکردار: رسانه‌ها دین و فرهنگ شهرت. (ا. شاه‌قاسمی، مترجم) تهران: سوره مهر.
    • هشدار روحانی به معترضان: آن قدر دوربین داریم که رانندگان را شناسایی کنیم. (26، آبان،1398). بازیابی در 1، مرداد،1400، از رادیو فردا: https://b2ir/132581
    • Goswami, M. P. (2018). Social Media and Hashtag Activism. In S. Bala (Ed.), Liberty Dignity and Change in Journalism. New Delhi: Kanishka Publisher.
    • Rogers, R., Malancharuvil-Berkes, E., Mosley, M., Hui, D., & Joseph, G. O. (2005). Critical Discourse Analysis in Education: A Review of the Literature. Review of Educational Research, 365-416.
    • Chatfield, T. (2015). Live This Book. London: Penguin.
    • GI Nnamdi, E. (2015). A critical discourse analysis of Rev. Fr. Prof. B.A.C. Obiefuna’s “Let’s walk together”. Journal of Religion and Human Relations, 110-120.