نوع مقاله : علمی ترویجی

نویسندگان

1 استادیار گروه جامعه‌شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز/ دانشکده اقتصاد و علوم اجتماعی

2 استادیار گروه جامعه‌شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز، دانشکده اقتصاد و علوم اجتماعی

3 کارشناس ارشد جامعه‌شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز

چکیده

جهانی‌سازی فرایندی تاریخی در ابعاد اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی است که منجر به ورود عوامل غیربومی در حوزه‌ها و قلمروهای بومی می‌گردد و بر دیگر جوامع در سطوح مختلف تأثیر می‌گذارد. این پژوهش در پی بررسی تأثیر برخی از ابزارهای مؤثر جهانی‌سازی(شامل: میزان استفاده از فناوری‌های ارتباطی، محصولات صنعتی، محصولات فرهنگی و تبلیغات تجاری) بر نگرش دانشجویان نسبت به آن است. مبنای نظری این پژوهش، نظریه گیدنز در باب جهانی‌شدن است و جامعه آماری آن نیز 16409 دانشجوی دانشگاه شهید چمران اهواز هستند که با روش نمونه‌گیری طبقه‌ای متناسب با حجم و با توجه به جدول کرجسی و مورگان، تعداد 377 نفر انتخاب گردید. روش پژوهشی در این تحقیق، روش پیمایشی است و از ابزار پرسشنامه در جمع‌آوری داده‌ها استفاده شده است. داده‌ها، پس از گردآوری با کمک نرم افزار spss تجزیه و تحلیل شدند. یافته‌های پژوهشی حاکی از آن هستند که بین ابزارهای جهانی‌سازی و نگرش دانشجویان نسبت به آن، یک رابطه همبستگی مستقیم و معنادار وجود دارد. نتایج تحلیل رگرسیونی نیز نشان داد که ابزارهای جهانی‌سازی، در مجموع 24 درصد از واریانس متغیر وابسته را تبیین می‌کنند. با توجه به پیشینه نظری و تجربی و با توجه به نتایج حاصله، می‌توان گفت که جهانی‌سازی با کمک ابزارهای خود در حال تغییر و تأثیرگذاری بر نگرش دانشجویان در زمینه‌های اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی است؛ به نحوی که نگرش‌های یاد شده به سوی ارزش‌های جهانی‌سازی که از سوی غرب آموزش داده می‌شوند؛ تمایل نشان می‌دهند.

کلیدواژه‌ها

- آرت شولت، یان (1382) نگاهی موشکافانه بر پدیده جهانی­شدن، کرباسیان، مسعود، چاپ اول تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
- استیگلیتز، جوزف. ای (1393) نگاهی نو به جهانی­شدن، کرباسیان، مسعود، چاپ سوم، تهران: نشر چشمه.
- افخمی، بهنام (1387) تبلیغات تجاری و ارزش­های فرهنگی در مجلات خانواده (تحلیل محتوی تبلیغات تجاری مجلات خانواده سبز، خانواده راه زندگی و روزهای زندگی در سال 1385) فصلنامه رسانه، شماره 75، صص 173-194.
- ببران، صدیقه (1381) ماهواره­ها، جهانی­شدن فرهنگ و بحران هویت، فصلنامه پژوهش­های ارتباطی، شماره­های 30 و 31، صص 133-149.
- بذرافکن، لیلا، یمانی، نیکو، شکور، مهسا، امید، اطهر، جوهری، زهرا، روح الامینی، آزاده (1392) مؤلفه­های جهانی­شدن از دیدگاه دانشجویان شرکت­کننده در چهار مدرسه تابستانی بین‌رشته‌ای کشوری شیراز، فصلنامه گام­های توسعه در آموزش پزشکی مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی، دوره دهم، شماره 3، صص 312-321.
- پیشگاهی فرد، زهرا (1380) ابعاد جهانی­شدن، فصلنامه دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، شماره 157، صص 155-172.
- حافظ نیا، محمدرضا، کاویانی راد، مراد، کریمی پور، یداله، طاهرخانی، مهدی(1385)، تأثیر جهانی­شدن بر هویت ملی (مطالعه موردی: دانشجویان دانشگاه­های دولتی شهر تهران)، فصلنامه ژئوپلیتیک، دوره  2، شماره 3-4 ، صص 1-21.
- حسن‌زاده، رمضان (1392) روش‌های تحقیق در علوم رفتاری، تهران: نشر والان.
- سروش، مریم، حسینی، مریم (1392) جهانی­شدن مستقل از خانواده و سبک زندگی زنان شهری، فصلنامه زن و جامعه، شماره 1، صص 53-76.
- سفیری، خدیجه، نعمت­الهی، زهرا (1391)، رابطه‌‌‌ ابزارهای جهانی­شدن و ‌هویت دینی، فصلنامه مطالعات و تحقیقات اجتماعی، دوره اول، شماره 1، صص 39-70.
- سلیمی، حسین (1386) نظریه­های گوناگون درباره جهانی­شدن، تهران: انتشارات سمت.
- گل محمدی، احمد (1381) جهانی­شدن، فرهنگ، هویت، تهران: نشر نی.
- گیدنز، آنتونی (1376) جامعه­شناسی، صبوری، منوچهر، تهران: نشر نی.
- لطف­آبادی، حسین، نوروزی، وحیده (1383) بررسی چگونگی نگرش دانش­آموزان دبیرستانی و پیش­دانشگاهی ایران به جهانی­شدن و تأثیر آن بر ارزش­ها و هویت ملی آنان، فصلنامه نوآوری­های آموزشی، سال سوم، شماره 9، صص 88-119
- مایلز، استیون (1392) جامعه­شناسی جوانان (روند تغییرات در سبک زندگی جوانان) جوان، نعیمه، قریب، مینا، تهران: انتشارات جامعه­شناسان.
- مؤمنی، منصور، فعال قیومی، علی (1394) تحلیل­های آماری با استفاده از spss، تهران: ناشر مؤلف.
- میرمحمدی، داود (1381) جهانی­شدن؛ ابعاد و رویکردها، فصلنامه مطالعات ملی، سال سوم، شماره 11، صص 59-84.
- نجف­بیگی، رضا، حسین­زادگان، زهره (1390) جهانی­شدن و تجارت کالاهای فرهنگی کشور، فصلنامه مطالعات راهبردی جهانی­شدن، دوره 2، شماره 2، صص 47-72.
-Alden Dana L, Steenkamp Jan-Benedict E.M, Batra Rajeev (2006) Consumer attitudes toward marketplace globalization: Structure, antecedents and consequences, International Journal of Research in Marketing, Volume 23, Issue 3, Pages 227-239
 
-Cleveland Mark, Rojas-Méndez José I, Laroche Michel, Papadopoulos Nicolas (2016) Identity, culture, dispositions and behavior: A crossnational examination of globalization and culture change, Journal of Business Research, Volume 69, Issue 3, Pages 1090-1102
 
-Kamla Rania (2012) Syrian women accountants’ attitudes and experiences at work in the context of globalization, Accounting, Organizations and Society, Volume 37, Issue 3, Pages 188-205