نوع مقاله : علمی ترویجی

نویسنده

مدیر گروه ارتباطات، دانشگاه علمی کاربردی رسانه

چکیده

رسانه‏ای شدنِ بیش از پیش فرهنگ کودکی ضرورت توجه جدی به پژوهش در این حوزه را می‎طلبد. مطالعه نسبت بین کودک و رسانه موضوعی بین رشته‎ای است که باید مقولات بسیاری را مدنظر قرار دهد. در این مقاله با رویکرد توصیفی تحلیلی به معرفی رویکردهای مختلف برای مطالعه کودک و رسانه و ارزیابی آنان می‏پردازد. رویکرد پژوهش بر روی محیط رسانه‌ای کودکان می‌تواند کودک‌محور و یا رسانه‌محور باشد یعنی در یکی کودک موضوع اصلی و رسانه زمینه بررسی است و در دیگری برعکس. البته در نهایت همین بافت‌های کودکی هستند که معانی را شکل می‌دهند.آن دسته از کاربردها و تأثیرات رسانه نیز به نوبه خود به تجربیات کودکی شکل می‌بخشند. برای بهره بردن از مزایای هر دو رویکرد می‏توان به نظریات مرتبط با مدرنیته متأخر به عنوان ابزاری برای استحکام بخشیدن به رویکردهای کودک‌محور و رسانه‌محور توجه کرد. این نگاه موجب می‎شود بتوانیم از مزایای هر دو رویکرد بهره‌مند شویم و در عین حال برمحدودیت‌های هریک فائق آییم، آنهم نه تنها از طریق فهم اینکه هرکدام از این دو رویکرد چگونه بخش مهمی از بافت دیگری را تشکیل می‌دهد بلکه از طریق فهم فرایندهای عام تغییرات اجتماعی که هم محیط رسانه‌‌ها و هم محیط کودکان را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

کلیدواژه‌ها

  • استویوز و دیوید (1398)، همه دروغ می‎گویند. ترجمه: بهار علیزاده، تهران: نشرخوب.
  • جعفرزاده پور، فروزنده (1396)، «رسانه، ابزاری برای دسته بندی نسل‌ها در ایران»، دوفصلنامه جامعه پژوهی فرهنگی. دوره 8، شماره 2.
  • جیمز، آلیوس، جنکس، کریس و پروت، آلن (1393). جامعه‌شناسی دوران کودکی. ترجمه علیرضا کرمانی و علیرضا ابراهیم آبادی. تهران: ثالث.
  • جین کیلی، مری. (1396). درآمدی بر مطالعات کودکی. مترجم: علیرضا کرمانی. تهران: نشر ثالث
  • ذکایی، محمدسعید. (1395). درامدی بر مطالعات کودکی در ایران. در همایش ملی کودکی در ایران. تهران: نشر آگاه
  • ذکائی، محمد سعید (الف 1385). فرهنگ مطالعات جوانان، تهران: آگه.
  • سعدی پور بیابانگرد، اسماعیل. (1393). دنیای دیجیتال با تاکید بر نوجوانان. تهران: جامعه شناسان
  • کار، نیکلاس. (1398). اینترنت بامغز ما چه می‌کند؟. مترجم: محمود حبیبی. تهران: نشر گمان
  • کندانیز، رز ام. (1393). کودکان و نوجوانان نسل هزاره؛ خانواده و رسانه‌های جمعی. مترجمان: فرزانه نزاکتی، فرج حسینیان. تهران: پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات.
  • کنعانی محمد امین و همکاران (1398)، «رسانه به مثابه ابژه نسلی، بررسی نقش مصرف رسانه بر هویت نسلی»، فصلنامه پژوهش‏های راهبردی مسائل اجتماعی ایران؛ سال هشتم، پاییز
  • کورساو، ویلیام. (1393) جامعه شناسی کودکی، ترجمه علیرضا کرمانی و مسعود رجبی، تهران: ثالث.
  • گوپنیک، الیسون. (1397). علیه تربیت فرزند؛ برای فرزندمان باغبان باشیم یا نجار؟. مترجم: مینا قاجارگر. تهران: ترجمان علوم انسانی
  • مایلز، استیون (1391). جامعه‌شناسی جوانان، روند تغییرات در سبک زندگی جوانان، ترجمه مینا قریب و نعیمه جوان، تهران: جامعه‌شناسان.
  • مش، گوستاو اس؛ تلمود، ایلان. (1393). دنیای اجتماعی نوجوانان در عصر اطلاعات. مترجمان: اسماعیل سعدی پور بیابانگرد و مینا آذرنوش. تهران: رشد
  • نیوپورت، کال. (1397). مینیمالیسم دیجیتال: یافتن زندگی متمرکز در یک جهان پرهیاهو. مترجم: سمانه پرهیزکاری. تهران: نشر ملیکان

 

  • Beck, Ulrich. (1992). RISK SOCIETY Towards a New Modernity. New York, NY: SAGE.
  • Boverie,Rufus (2018). Alost Childhood? How digital age is changing our brain. The student newspaper.N.24
  • Buckingham, David & Tingstad, Vebjørg. (2010). Childhood and Consumer Culture. London: Palgrave Macmillan.
  • Buckingham, D. (1998) Review essay: children of the electronic age? Digital media and the new generational rhetoric. European Journal of Communication, 13(4), 557–65.
  • Buckingham, D. (ed.) (2008) Youth Identity and Digital Media. Cambridge, MA: MIT Press.
  • co.uk/femail/article-1172690/How-Facebook-addiction-damagingchilds-brain-A leading-neuroscientists-chilling-warning.html#ixzz1UQfz0w4p (accessed 13 October 2018).
  • Davies, Chris & Eynon, Rebecca. (2013). Teenagers and Technology. Abingdon, England: Routledge.
  • Gadlin, H. (1978). Child discipline and the pursuit of self: an historical interpretation. In H.W. Reese and L.P. Lipsitt (Eds.), Advances in Child Development and Behavior(Vol. 12, pp. 231–261). New York: Academic Press.
  • Giddens, A. (1991). Modernity and Self-Identity: Self and Society in the Late Modern Age. Cambridge: Polity Press.
  • Greenfield, S. (2009) How Facebook addiction is damaging children’s brains. Aleading neuroscientists chilling warning. Daily Mail. Available online at: www.
  • Livingstone, S. (2007). From family television to bedroom culture: young people’s media at home. In E. Devereux (ed.), Media Studies: Key Issues and Debates.Thousand Oaks, CA: Sage, 302–21.
  • Livingstone, S. (2008) Taking risky opportunities in youthful content creation: teenagers’ use of social networking sites for intimacy, privacy and selfexpression. New Media and Society, 10(3), 393–411.
  • Livingstone, S. (2009). Children and the Internet: Great Expectations and Challenging Realities. Cambridge: Polity Press
  • Livingstone, S., Bovill, M., 1999. Young people, new media: Report of the research project Children Young People and the Changing Media Environment. Department of Media and Communications, London School of Economics and Political Science, London, UK.
  • Livingstone, Sonia & Sefton- Green, Julian. (2016). The Class Living and Learning in the Digital Age. New York, NY: NYU Press
  • Livingstone, Sonia. (2002). Young people and new media.  New York, NY: SAGE.
  • McMahon, M. and Pospisil, R. (2005). Laptops for a digital lifestyle: Millennial students and wireless mobile technologies. In H. Goss (Ed.), (2005). Ascilite Balance, Fidelity, and Mobility: Maintaining the Momentum
  • Prensky, M., 2001. Digital natives, digital immigrants. On the Horizon. 9(5), 1-6.
  • Smith, R., and Curtin, P. (1998). Children, computers and life online: education in a cyber-world. In I. Snyder (Ed.), Page to Screen: Taking Literacy into the Electronic Era (pp. 211–233). London and New York: Routledg
  • Tapscott,D (1998): Growing up Digital: The rise of Net Generation, NewYork:McGrow Hill.