نوع مقاله : علمی ترویجی
نویسندگان
1 عضوهیات علمی گروه علوم ارتباطات ، دانشگاه ازاد اسلامی ، شاهین شهر ایران
2 علوم ارتباطات، واحد شاهینشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، شاهین شهر، ایران
3 گروه مدیریت، واحد یزد، دانشگاه آزاد اسلامی، یزد، ایران.
چکیده
سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی لازمه زندگی در جوامع امروزی است؛ به‌ویژه در خصوص دانشجویان که ماهیت کار آن‌ها پژوهشی است و بر توسعه کشور از هر بعدی اثر می‌گذارد. از سویی رسانه‌های جمعی و اجتماعی به‌عنوان عامل تحولات و تغییرات در عصر حاضر محسوب می‌شوند و ازنظر کارکرد آموزشی سهم بسزایی در ترفیع سواد رسانه‌ای دارند. لذا هدف از پژوهش حاضر تحلیل روابط شاخص‌های سواد رسانه‌ای با سلامت اجتماعی در بین دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهینشهر است. پژوهش کاربردی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری کلیه دانشجویان دانشگاه آزاد شاهینشهر به تعداد 1846 نفر هستند که مطابق با جدول مورگان تعداد 317 نفر به‌عنوان نمونه انتخاب‌شده است. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه‌ی سواد رسانه‌ای و پرسشنامه‌ی سلامت اجتماعی بوده است. در تجزیه‌وتحلیل داده‌ها، آمار توصیفی و آمار استنباطی از نرم‌افزار SPSS استفاده‌شده است. نتایج نشان داد ﺑﻴﻦ ﺳﻄﺢ ﺳﻮاد رسانه‌ای و میزان سلامت اجتماعی داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن راﺑﻄﻪ معنادار وﺟﻮد دارد. بین ابعاد ﺳﻄﺢ ﺳﻮاد رسانه‌ای (آگاهی از اهداف پنهان پیام‌های رسانه‌ای دانشجویان، درک محتوای پیام رسانه‌ای دانشجویان، گزینش آگاهانه پیام رسانه‌ای دانشجویان، نگاه انتقادی به پیام رسانه‌ای دانشجویان و تجزیه‌وتحلیل پیام رسانه‌ای) و ابعاد سلامت اجتماعی نیز راﺑﻄﻪ معنادار وﺟﻮد دارد.
کلیدواژه‌ها
- اسماعیل پونکی، الهام، اسماعیلی گیوی، محمدرضا و فاطمه، فهیم نیا، (1395)، بررسی رابطه سواد رسانه‌ای و سواد اطلاعاتی دانشجویان علوم ارتباطات و علم اطلاعات و دانش شناسی، پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات، شماره ۳۲ (پیاپی ۲)، صفحات 581-604.
- امینی، منصور، (1390)، بررسی عوامل مؤثر بر سلامت اجتماعی: مطالعه موردی جوانان 18 تا 29 سال شهر نقده، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، تهران: دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه علامه طباطبائی.
- بصیریان، حسین و رضا، بصیریان، (1385)، درآمدی به سواد رسانه‌ای و تفکر انتقادی، فصلنامه رسانه، شماره 17(پیاپی 4)، صفحات 70-51.
- پاتر، جیمز، (1385)، تعریف سواد رسانه‌ای، ترجمه لیدا کاووسی، فصلنامه رسانه، سال هفدهم، شماره 4.
- پاتر، جیمز، (1391)، بازشناسی رسانه‌های جمعی با رویکرد سواد رسانه‌ای، ترجمه امیر یزدیان، پیام آزادی و منا نادعلی، قم: مرکز پژوهش‌های اسلامی صداوسیما.
- پارسامهر، مهربان و رسولی نژاد، سید پویا، (1394)، بررسی رابطه سبک زندگی سلامت‌محور با سلامت اجتماعی در بین مردم شهر تالش، فصلنامه توسعه اجتماعی (توسعه انسانی سابق)، دوره 10، شماره 1، صفحات 35-66.
- پرندین، رحمت اله و فرجی، مظفر، (۱۳۹۶)، بررسی تهدیدها و فرصت‌های رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی در سلامت جامعه مطالعه موردی شهر اسلام‌آباد غرب، پنجمین همایش علمی پژوهشی علوم تربیتی و روانشناسی، آسیب‌های اجتماعی و فرهنگی ایران، تهران: انجمن توسعه و ترویج علوم و فنون بنیادین.
- تقی زاده، عباس، (1391)، ارتقای سواد رسانه‌ای زمینه کاهش آسیب‌های اجتماعی نوپدید فضای مجازی، نخستین کنگره ملی فضای مجازی و آسیب‌های اجتماعی نوپدید، تهران: وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی.
- دماری، بهزاد، ناصحی، عباس و عباس، وثوق مقدم، (1392)، برای ارتقای سلامت اجتماعی ایرانیان چه کنیم؟ مروری بر وضع موجود، راهبردهای ملی و نقش وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، مجله دانشکده بهداشت و انستیتو تحقیقات بهداشتی، شماره ۱۱ (پیاپی ۱)، صفحات 45-58.
- راد، فیروز و الهام، پسوده، (1397)، بررسی رابطه سواد رسانه‌ای و سلامت اجتماعی بانوان شاغل در کارخانه‌های تبریز (مطالعه موردی: کارکنان زن شاغل در شرکت صنعتی داداش برادر «شونیز» و صنایع صبح پارلار آسیا)، مطالعات رسانه‌ای، شماره 43، صفحات 59-73.
- رمضانیان، سید کمال، رضایی کلانتری، مرضیه و سمیه، حبیب پور، (1396)، رابطه بین سواد اطلاعاتی و مؤلفه‌های سلامت اجتماعی معلمان مقطع متوسطه دوم شهرستان بهشهر، دومین کنفرانس بین‌المللی مدیریت و حسابداری، تهران: موسسه آموزش عالی صالحان.
- رضایی، محسن و رحمان، عشریه، (1396)، سواد رسانه‌ای، خانواده، فرصت‌ها و چالش‌ها، دومین کنفرانس بین‌المللی مطالعات اجتماعی فرهنگی و پژوهش دینی، رشت: دانشگاه امام صادق (ع) پردیس خواهران.
- سعیدی، ع، (1393)، جایگاه ابعاد سواد رسانه‌ای (بعد شناختی، احساسی، ادراکی و اخلاقی)، مطالعات فرهنگ_ ارتباطات، شماره 15(پیاپی 26)، صفحات 79-103.
- ظفرمند، امید، چریک، احمد و نرگس، شکوهی، (1394)، بررسی سلامت اجتماعی دانشجویان دانشگاه‌های شهر کهگیلویه در پرداختن به فعالیت بدنی، اولین همایش علمی پژوهشی علوم مدیریت و برنامه‌ریزی، آموزش و استانداردسازی ایران، تهران: انجمن توسعه و ترویج علوم و فنون بنیادین.
- عطادخت، اکبر، قربانی، فاطمه، حیدری راد، حدیث و بابک، پرافکند، (1395)، کارکرد رسانه‌های جمعی در سلامت روان و امنیت اجتماعی، اولین کنگره ملی توانمندسازی جامعه در حوزه جامعه‌شناسی، مجله علوم تربیتی و مطالعات اجتماعی و فرهنگی، تهران: مرکز توانمندسازی مهارت‌های فرهنگی و اجتماعی جامعه.
- فرنام، مدینه، سعیدی پور، مریم، پناهی، محمدحسین و فاطمه، فرنام، (1395)، بررسی میزان سلامت اجتماعی و عوامل مرتبط با آن در میان دانشجویان دانشگاه پیام نور شهر اهواز، سومین کنفرانس بین‌المللی علوم و مهندسی، استانبول_کشور ترکیه: موسسه مدیران ایده پرداز پایتخت ویرا.
- فلسفی، سید غلامرضا، (1393)، رویکردی تطبیقی به سواد رسانه‌ای در کشورهای توسعه‌یافته، مطالعات رسانه‌ای، شماره 9(پیاپی 1)، صفحات 159-174.
- کرمی، ناهید و عنایت، داودی، (1395)، مطالعه میزان سواد رسانه‌ای و نقش آن در جامعه ایرانی (مطالعه موردی: دانشجویان شهرستان محمودآباد)، دومین کنفرانس ملی علوم مدیریت نوین و برنامه‌ریزی فرهنگی اجتماعی ایران، قم: مرکز مطالعات و تحقیقات اسلامی سروش حکمت مرتضوی.
- کوشکی، امین، (1395)، نقش آموزش سواد رسانه‌ای در آموزش شهروندی، دومین همایش ملی رسانه، ارتباطات و آموزش‌های شهروندی، تهران: دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شرق.
- گران پاشا، زهرا و مهدی، فاطمی، (1396)، بررسی نقش سلامت اجتماعی و دینی در تحکیم خانواده، اولین همایش بین‌المللی سازمان و خانواده؛ ضرورت‌ها و اولویت‌ها، تهران: موسسه نیروی تدبیر ایرانیان.
- نصیری، بهاره، بخشی، بهاره و هاشمی، سید محمود، (1393)، اهمیت آموزش سواد رسانه‌ای در قرن بیست و یکم، مطالعات رسانه‌ای، شماره 3 (پیاپی 18)، صفحات 157-166.
- هاشم نژاد ابرسی، فاطمه، (1395)، تحلیل تأثیر سواد رسانه‌ای بر رفتار اجتماعی دانش آموزان دوره ابتدایی شهرستان قایم شهر 1395-1394، سومین کنفرانس جهانی روانشناسی و علوم تربیتی، حقوق و علوم اجتماعی در آغاز هزاره سوم، شیراز، با همکاری مشترک دانشگاه علمی کاربردی آذین شوشتر- دانشگاه زرقان-واحد پژوهش دانش‌پژوهان همایش آفرین.
- Chen, Q., & Schwarz, G. (2016). Media Literacy in College English Education in China-How to Develop College Students' English Proficiency and Critical Thinking Ability.
- Keyes, C. L. M. (1998). Social well-being. Social psychology quarterly, 121-140.
- Keyes, C. L. (2004). Complete mental health: An agenda for the 21st century
- Keyes, C. L., & Shapiro, A. D. (2004). Social well-being in the United States: A descriptive epidemiology. How healthy are we, 15(3), 350-372.
- Larson, J. S. (1996). The World Health Organization's definition of health: Social versus spiritual health. Social Indicators Research, 38(2), 181-192.
- Ngo, H. T., Walton, G. L., & Pickard, A. J. (2016, October). Teaching and Learning Information Literacy in Upper Secondary Schools in Vietnam. In European Conference on Information Literacy (pp. 499-506). Springer, Cham.
- USton, G., & Jacob, T. (2005). Relationships between physical activity and health-promoting behaviors in mid-life women. J AD Nurse, 12(3), 14-23.
- Potter, W. J. (2005). Media literacy. Sage Publications, third edition, 25-28.
- Turner, K. H., Jolls, T., Hagerman, M. S., O’Byrne, W., Hicks, T., Eisenstock, B., & Pytash, K. E. (2017). Developing digital and media literacies in children and adolescents. Pediatrics, 140(Supplement 2), S122-S126.
- Wilson, C. (2012). Media and information literacy: Pedagogy and possibilities. Comunicar: Revista Científica de Comunicación y Educación, 20(39), 15-24.
- Wilson, C., Grizzle, A., Tuazon, R., Akyempong, K., & Cheung, C. K. (2014). Media and information literacy curriculum for teachers. UNESCO Publishing.
)