نوع مقاله : علمی ترویجی
نویسنده
دانشگاه علامه طباطبایی
چکیده
نگرش‌ها به مفهوم «کودکی» در گذر زمان، دست‌خوش تغییرات اساسی شده و امروزه گسستگی بین مرزهای کودکی و بزرگسالی را شاهد هستیم. علاوه بر این، ماهیت «کودکی» متحول شده و ساختارهای اجتماعی بر این مفهوم اثرگذار هستند. تلقی امروزی از کودکی به مثابه سازه‌ای اجتماعی، فرهنگی، حقوقی، سیاسی و تاریخی تعریف می‌شود. به نظر می‌رسد، این بحث که رسانه‌ها تغییر نگرش نسبت به مفهوم کودکی را چگونه نشان می‌دهند، موضوع مهمی باشد. تمرکز اصلی ما در این مقاله بر تحلیل روایت دو فیلم «خانه دوست کجاست» و «پایان رویاها» در چهارچوب نظریه‌های روایت و جامعه‌شناسی کودکی است تا با رویکرد روایت‌شناسی علاوه بر معرفی ساختار به معانی صریح و ضمنی روایت‌ها بپردازیم. در نهایت، این برداشت حاصل شد که کودکی را می‌توان عرصه‌ای برای مطالعه‌ی تغییرات اجتماعی در نظر گرفت و این تغییر را در می‌توان در مقایسه فیلم‌های تولیده شده در بازه‌های زمانی مختلف مشاهده کرد که چگونه روایت ساختارهای دنیای بزرگسالان، مسائل اجتماعی و فرایندهای اجتماعی در «فیلم خانه دوست کجاست» جای خود را به بازگویی ارتباطات و درونیات کودکی در فیلم «پایان رویاها» می‌دهد.
کلیدواژه‌ها
- آسابرگر، آرتور (1380) روایت در فرهنگ‌عامه، رسانه و زندگی روزمره، ترجمه محمدرضا لیراوی، تهران: سروش./ کتاب ترجمه
- آزاد ارمکی، تقی و پرسش، شهرام (1383). «ادبیات داستانی و سرنوشت جامعه‌شناسی در ایران». نامه‌ی علوم اجتماعی، شماره 23، 69-91./ مقاله در مجله
- احمدی، بابک (1396) ساختار و تأویل متن. تهران: انتشارات مرکز./ کتاب
- احمدی، بابک (1394) از نشانه‌های تصویری تا متن: به سوی نشانه‌شناسی ارتباط دیداری، تهران: مرکز./ کتاب
- بارت، رولان (1394) اس/زد، ترجمه سپیده شکری‌‌پور. تهران: انتشارات فراز./ کتاب ترجمه
- بارت، رولان؛ تودوروف، تزوتان و پرینس، جرالد (1397) درآمدی به روایت‌شناسی. ترجمه هوشنگ رهنما، تهران: انتشارات هرمس./ کتاب ترجمه
- پاینده، حسین (1397) نظریه و نقد ادبی: درسنامه‌ای میان‌رشته‌ای، جلد اول. تهران: انتشارات سمت./ کتاب
- پرینس، جرالد (1395) روایت‌شناسی (شکل و کاردکرد روایت)، ترجمه محمد شهبا. تهران: انتشارات مینوخرد./ کتاب ترجمه
- پولادی، کمال (1384) بنیادهای ادبیات کودک، تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
- تولان، مایکل (1393) روایت‌شناسی: درآمدی زبان‌شناختی- انتقادی، ترجمه سیده فاطمه علوی و فاطمه نعمتی، تهران: انتشارات سمت./ کتاب ترجمه
- جیمز، آلیس و جنکس، کریس و پروت، آلن (1393) جامعه‌شناسی دوران کودکی (نظریه‌پردازی درباره کودکی)، ترجمه علیرضا کرمانی و علیرضا ابراهیم‌آبادی. تهران: انتشارات ثالث./ کتاب ترجمه
- جین کیلی، مری (1396) درآمدی بر مطالعات کودکی، ترجمه علیرضا کرمانی. تهران: انتشارات ثالث./ کتاب ترجمه
- دووینیو، ژان (1395) جامعه‌شناسی هنر، ترجمه مهدی سبحانی. تهران: مرکز./ کتاب ترجمه
- ذکایی، محمدسعید (1396) «مطالعات کودکی؛ مفاهیم، رویکردها و مسائل محوری»، فصلنامه انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات، سال 13، شماره 46. 35-13./ مقاله در مجله
- سجودی، فرزان (1393) نشانه‌شناسی کاربردی. تهران: انتشارات علم./ کتاب
- فیسک، جان (1388) درآمدی بر مطالعات ارتباطی، ترجمه مهدی غیرآبی. تهران: دفتر مطالعات و توسعه رسانه‌ها./ کتاب ترجمه
- فیسک، جان؛ هارتلی، جان؛ ساندرز، دانی و اوسولیوان، تام (1385) مفاهیم کلیدی ارتباطات، ترجمه میرحسن رئیس‌زاده. تهران: انتشارات فصل‌نو./ کتاب ترجمه
- کاشفی خوانساری، سید علی (1376) «تحولات رسانه‌های کودک و نوجوان ایران در آستانه تحویل قرن»، پژوهشنامه ادبیات کودک و نوجوان، سال، شماره 9. 19-28./ مقاله در مجله
- کالکر، رابرت (1384) فیلم فرم و فرهنگ، ترجمه بابک بترایی. تهران: بنیاد سینمایی فارابی./ کتاب ترجمه
- کسرایی، محمدسالار و مهرورزی، پروشات (1396) «بازنمایی نقش اجتماعی زنان در سینمای بعد از انقلاب: مطالعه موردی فیلم «یه حبه قند» و «فروشنده»، جامعه‌پژوهی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال 8، شماره 4، 159 -192./ مقاله در مجله
- لوته، یاکوب (1388) مقدمه‌ای بر روایت در ادبیات و سینما. ترجمه امید نیک‌فرجام. تهران: مینوی‌خرد./ کتاب ترجمه
- لیندلف، تامس و تیلور، برایان (1392) روش‌های تحقیق کیفی در علوم ارتباطات، ترجمه عبدالله گیویان، تهران: انتشارات همشهری./ کتاب ترجمه
- مک‌کاردیک، ایرناریما (1388) دانش‌نامه‌ی نظریه‌های ادبی معاصر، ترجمه مهران مهاجر. تهران: انتشارات آگاه./ کتاب ترجمه
- ویلیامز، کوین (1392) فهم نظریه رسانه‌ها، ترجمه احسان شاه‌قاسمی و گودرز میرانی. تهران: جامعه‌شناسان./ کتاب ترجمه
- ویچیک-اندروز، ای‌ین (1382) جستارهایی پیرامون فیلم کودک، ترجمه فتاح محمدی. تهران: انتشارات بنیاد سینمایی فارابی./ کتاب ترجمه
- Aries,PH. (1962). Centuries of Childhood: A Social History of Family Life. Translated from French: Baldick,R. New York: Alfred A. Knopf.
- Wibawa, S (2008). The representation of children in Garin Nugroho’s films.Retrieved16 Dec. 2019 from https://www.researchgate.net/publication/305767840_The_representation_of_children_in_Garin_Nugroho's_films.
- Wibawa, I (2015). The Image of Children in Cinema. IS Wibawa - journal.unair.ac.id.
)